4
13
El ve El Bile
i:
Giri v
e
Genel Baki
KISALTMALAR, EPONMLER, EL VE EL BLE
TERMNOLOJ
Kisaltmalar
· KLIP = Kapitolunat instabilite paterni: radyokapitat
ligaman parçalanmasi ile ilikili
· KRPS (RSD) = Kompleks bölgesel ari sendromu: kro-
nik iddetli ilerleyici ari; yaralanma sonrasi cilt dei-
iklikleri ve ilikler görülebilir
· DISI = Dorsal nterkalar Segment nstabilitesi: lunat
kemiin dorsifleksiyonu > 15° (daha fazla da olabilir)
kapitat kemikle kiyaslandiinda; skafolunat ligaman
yaralanmasi ile ilikili
· SLAK el bilei deformitesi = Skafolunat ileri kollaps:
skafoid ve lunar arasina kapitatin yerlemesi ile birlik-
te skafolunat aralikta genileme
· SNAK el bilei = Skafoid kaynamama ileri kollaps:
skafoid kaynamama ile birlikte görülen karpal kollapsi
takiben ortaya çikan artrit
· VISI = Volar interkalar segment instabilitesi: lunat ke-
miin volar tarafa fleksiyonu > 15° (daha fazla da ola-
bilir) kapitat kemikle kiyaslandiinda; lunotrikuetral
ligaman yaralanmasi ile ilikili
Eponimler
· Barton kirii: Eklem içi distal radyus dorsal kenar ki-
rii; kalan kirik parçalari ile birlikte karpallerde distale
doru çikik
· Beyzbol parmai (Mallet parmak): ekstensiyondaki
DF'in zorlu fleksiyonu ile ekstensor terminal bandin
yaralanmasi, ± kariliksiz kalmi DF fleksiyonu sonucu
dorsal distal falanks tabaninin avulziyon kirii
· Bennet kirii: 1. metakarp tabaninin oblik eklem içi
kirii. Küçük triangüler volar uç fragmani da olabilir
· Düme ilii deformitesi: Orta falanks yapima yerinde
veya yakininda santral ekstensor tendon kayma yara-
lanmasi, ± PF fleksiyonu ve DF ekstensiyonu sonucu
olan dorsal orta falanks tabaninin avulziyon kirii
· Boksör kirii: 5. Metakarp kirii, metakarp bainin
açilanmasi
· Boksör eklemi: Genel ekstensor tendon subluksas-
yon/çikii ile birlikte MKF'de ekstensor balik sagital
band yirtii, genelde eklem fleksiyonda ve parmak ul-
nar deviasyondayken ok darbesi sonrasi olur
· oför kirii (Hutchinson k.): Oblik eklem içi radyal
stiloid kirii; bu yaralanmalar 20. yüzyilin bainda o-
förlerin arabayi çalitirmak için kranka bali kolu çe-
virdikleri sirada olmaktaydi
· Koç'un parmai: Tipik olarak el bilei sirtina doru PF
çikii, ± volar yüz yaralanmasi; top yakalama sirasinda
olan hiperekstensiyon yaralanmasi
· Kolles kirii (pouteau k.): Dorsal açilanma ile beraber
distal radyus metafiz kirii, ± dorsal yerinden ayrilma,
±ulnar stiloid kirii
· De quervain kirii: Transskafoid perilunat kirik-çikii
· De Quervain tenosinoviti: (çamairci kadin burkulma-
si, anne bilei): 1. ekstensor kompartman (EPB ve APL)
tenosinoviti
· Dupuytren kontraktürü: Palmar fasya ve cilt fibrozi-
sine bali el/parmak kontraktürü
· Essex Lopresti kirii: Distal radyoulnar eklem çikii
ile birlikte radyus bai kirii
· Galeazzi kirii (ters Monteggia k.): Distal radyoulnar
eklem çikii ile birlikte distal radyus aft kirii, ± ulnar
stiloid kirii
· Bekçi baparmai (kayakçi baparmai): Hiperab-
duksiyona bali baparmak MKF UKL yaralanmasi, ±
avulziyon kirii
· Yeilaaç kirii: Uzun kemiin inkomplet kirii.
Kompresyona urayan bölgede plastik bombelenme,
gergin tarafta kortikal kirilma vardir
· Jimnastikçi bilei: Tekrarlayan travmaya bali olarak
ortaya çikan ve neden olan osteolizle birlikte distal
radyal büyüme kikirdai yaralanmasi
· Otostopçu baparmai (ornitorenk deformitesi):
Baparmak F hiperekstensiyonu ve MKF fleksiyonu; ge-
nelde RA'da veya tendon yaralanmasi sonrasinda olur
· Çekiç hipotenar sendrom: Ulnar arterin yüzeyel pal-
mar dalinin trombozu, el tabaninin tekrarlayan trav-
masiyla ilgilidir, ± ulnar arter anevrizmasi ile ilikilidir
· Hörgüç deformitesi: Skafoid kiriinin distal ve proksi-
mal parçalari arasindaki dorsal açilanma
· Kavak sendromu: 1. (EPB/APL) ve 2. (EKRB/EKRL)
ekstensor tendonlarin kesitii yerde radyal el bilei
ekstensor tenosinoviti
· Jersey parmai (rugby parmak): FDP tendon avulzi-
yonu; çounlukla yüzük parmainda olur; aktif fleksi-
yon sonrasi (örnek olarak rakibin formasini çekerken)
olan ani hiperekstensiyon sirasinda olur
· Kienbök hastalii: Lunat kemiin osteonekrozu
· Kurun boru kirii: nkomplet uzun kemik kirii; ger-
gin tarafta kortikal kirilma, kompresyona urayan böl-
gede plastik bombelenme vardir
· Cob kirii (savunma k.): Ulnaya direkt darbe ile ilikili
izole orta veya distal ulnar aft kirii
· Preiser kirii: Skafoid kemiin osteonekrozu
· Ters Barton kirii (volar Barton kirii): Eklem içi dis-
tal radyus volar uç kirii; parçali kirikla birlikte karplar
volar tarafa doru yer deitirmilerdir
· Rolando kirii: 1. metakarp tabanin eklem içi alana
parçali kirii; Y veya T ekilli parçalarin olutuu volar
ve dorsal uç parçalanmasi ile olur
· Gümü kaik deformitesi: Yemek çatali gibi görünen
deformiteye sebep olan dorsal yer deitirmeyle birlikte
görülen Kolles kirii
· Kayakçi baparmai (bekçi baparmai): Kayak sopa-
siyla beraber düerken olur
· Smith kirii (ters kolles k.): Volar açilanma ve yer de-
itirme ile birlikte olan distal radyus metafiz kirii
· Stener lezyonu: Proksimalden adduktor pollisis apo-
nevrozuna doru kopan ligamanlarin retraksiyonu ile
birlikte baparmak ulnar kollateral ligaman yirtii
· Kuu boynu deformitesi: PF ekstensiyonu ve DF
fleksiyonu; PF'te volar tabaka yaralanmasi veya DF'te
ekstensor tendon yaralanmasi sonucunda ortaya çikar
· Terry Thomas iareti: Skafolunat ligaman ayirlmasi
ve araliin genilemesi; ön dilerin arasindaki bolua
benzer (a.k.a. "David Letterman bulgusu")
· Tetik parmak: Eklem hareket açiklii sirasinda kilitlen-
me, yakalanma, çitlama sesi gibi semptomlara neden
olan tenosinovite bali durum
· Torus kirii: Jüvenil inkomplet kortikal burkulma kiri-
i; Antik Yunan sütun kabartmalarinin eklini andirir
· Volkmann kontraktürü: Önkol kompartman sendrom-
larina bali olarak el elbilei fleksiyon kontraktürleridir
SEÇLM KAYNAKLAR
1. Green DP et al. Green's Operative Hand Surgery. 5th ed.
Philadelphia: Elsevier Churchill Livingstone, 2005