ook een verminderde proprioceptie ter
hoogte van de lumbale wervelkolom wel
eens een belangrijk onderliggend mecha-
nisme zou kunnen zijn voor deze ver-
minderde posturale controle, maar een
duidelijk evaluatie van proprioceptieve
veranderingen tijdens posturale contro-
letaken wordt meestal niet gedaan.
naar voor geschoven als een middel om
spierspoelen te stimuleren en het pro-
prioceptieve systeem te beïnvloeden
(25, 26). Het gebruik van spiervibratie
tijdens posturale controletaken toonde
een gewijzigde proprioceptie in relatie
met verminderde posturale controle bij
mensen met lagerugpijn. Zij blijken
minder gebruik te maken van proprio-
ceptieve signalen uit de multifidusmus-
culatuur om een rechtopstaande hou-
ding optimaal te bewaren in vergelijking
met gezonde personen (27).
posturale taak stijgt, zoals bij staan op
een onstabiel oppervlak, blijkt het ver-
schil in het gebruik van rugpropriocep-
toren tussen gezonde personen en
mensen met lagerugpijn nog groter te
worden. Op die manier valt de multiseg-
mentale proprioceptieve controle weg
ten voordele van een meer enkelge-
stuurde controlestrategie. Hierbij gedraagt
de romp zich als een rigide regio, wat op
zijn beurt kan leiden tot hogere mecha-
nische belasting lumbosacraal en recidi-
verende klachten in dat gebied.
pijn ook een verminderd vermogen te
hebben om hun posturale strategie aan
te passen aan de posturale taak: terwijl
mensen zonder klachten bij het over-
schakelen van een staande naar een zit-
tende houding moeiteloos meer beroep
doen op rugproprioceptoren omdat deze
dan meer efficiënt zijn, hebben mensen
met lagerugpijn niet de capaciteit om
zorgt een verschil in spierspoeldensiteit
in de multifidusmusculatuur voor een
gewijzigde proprioceptie en een vermin-
derd hanteren van een multisegmentale
proprioceptieve posturale controle bij
lagerugpijn. Deze stelling dient zeker
verder onderzocht te worden, maar de
huidige bevindingen (gewijzigd proprio-
ceptief patroon) dwingen ons toch om
tijdens het behandelen enkele accenten
te verleggen (Figuur 3).
de kinesitherapeutische behandeling van
lagerugpijn duidelijk verschoven. In het
verleden bestonden oefenprogramma's
voor lagerugpijn voornamelijk uit
kracht- en uithoudingstraining van de
rompspieren. Een juiste proprioceptieve
motorische controle van spieren en
gewrichten, en niet zozeer de spierkracht
sis van het optimale functioneren van de
lumbosacrale wervelkolom.
worden getraind via posturale balans-
oefeningen. Posturale balans kan
geoefend worden door een gevecht met
de zwaartekracht aan te gaan. De patiënt
dient zijn evenwicht te bewaren op een
selectief (onbewust) uitgekozen manier
die in die situatie optimaal en het effec-
tiefst is. Door het toedienen van uiteen-
lopende posturale balansverstoringen
ondergrond, arm- en beenbewegingen of
mentale taken) wordt de patiënt gestimu-
leerd zijn posturale controlestrategie
telkens opnieuw aan te passen. De
patiënt leert via kleine bewegingen van-
uit zowel rug, bekken, heupen, knieën
als enkels (multisegmentaal) het even-
wicht efficiënt te bewaren en bouwt zo
een grote variabiliteit aan propriocep-
tieve controlestrategieën op. De taak van
de kinesitherapeut ligt in het efficiënt
bijsturen door middel van auditieve, tac-
tiele of visuele feedback. Om motorisch
te leren dienen de oefeningen veel her-
haald te worden met de focus op de
kwaliteit van de oefening. Bovendien
strategie en pijn. IRoBO = internal representation of body orientation (29).