PIJN
88
l
Neuron
·
Vol 16
·
Nr 3
·
2011
N1602N_2011
Lagerugpijn en recidiverende episodes van lagerugpijn zijn een zeer frequent
ziektebeeld in de westerse maatschappij. Dit heeft steeds hoger oplopende kosten
voor de ziekteverzekering en frequente afwezigheid op de werkplek als gevolg.
Onderliggende mechanismen van deze problematiek zijn nog steeds onvol-
doende bekend. Recente wetenschappelijke inzichten leveren echter nieuwe
aspecten op die belangrijk kunnen zijn tijdens de evaluatie en de behandeling
van lagerugpijn.
Dit artikel geeft een kort overzicht over de biomechanische functie en de neuro-
fysiologie van de wervelkolom als kapitaal onderdeel van een optimale proprio-
ceptieve posturale controle. Aansluitend wordt dieper ingegaan op wat volgens
de laatste wetenschappelijke inzichten de onderliggende mechanismen kunnen
zijn van het frequent voorkomen van recidiverende en chronische lagerugpijn.
Een belangrijk aspect hierin is een verminderde proprioceptieve controle vanuit
de lumbosacrale regio, met een suboptimale posturale controlestrategie als
gevolg (vb. het rigide houden van de romp). Dit kan leiden tot een hogere belas-
ting van de lumbosacrale wervelkolom. Zo kunnen rugklachten ontstaan, dik-
wijls zonder dat medische beeldvorming anatomische veranderingen kan aantonen.
Vervolgens wordt geschetst hoe die nieuwe bevindingen kunnen geïntegreerd
worden in een aangepast behandelconcept. Proprioceptie en motorische con-
trole zullen hier een cruciale rol spelen, eerder dan kracht en uithouding van de
rompmusculatuur zoals tot op heden dikwijls het geval is. Ten slotte wordt er ook
aangegeven in welke richting het wetenschappelijke onderzoek zich verder
ontwikkelt in dit domein en welke implicaties die nieuwe bevindingen zullen
hebben op de evaluatie en behandeling van patiënten met recidiverende en chro-
nische lagerugpijn.
Inleiding
Lagerugpijn en zeker recidiverende episodes van lagerugpijn zijn één van de meest
voorkomende ziektebeelden in de huidige westerse maatschappij, met steeds hoger
oplopende kosten voor de ziekteverzekering en frequente afwezigheid op de werk-
plek als consequenties (1).
In de klinische praktijk blijkt er voor deze patiëntengroep een groot arsenaal aan be-
handeltechnieken te worden toegepast, gaande van passieve manuele technieken
(mobilisaties, massages, manipulaties, etc.) tot actievere oefenvormen (stabilisatie-
training, medische trainingstherapie, krachttraining van de rompmusculatuur, etc.).
Op dit moment is er echter nog steeds geen eensgezindheid over wat de effectiefste
behandeling is voor dit zeer wijd verspreid probleem (2).
Kurt Claeys
1,2
, Lotte Janssens
1
,
Simon Brumagne
1
1. Onderzoekseenheid Musculoskeletale
Revalidatie, Departement Revalidatieweten-
schappen, Faculteit Bewegings- en
Revalidatiewetenschappen (FaBeR), KUL
2. Opleiding Revalidatiewetenschappen en
Kinesitherapie, Departement
Gezondheidszorg, KHBO
p
roprioceptieve
posturale
controle
bij
personen
Met
aspecifieke
lagerugpijn
Keywords:
inverted pendulum strategy
motor control multisegmental
strategy muscle vibration
non-specific low back pain
postural control postural
stability proprioception
sensory reweighting
Ter hoogte van dit passieve systeem worden met behulp van
medische beeldvorming zeer frequent letsels waargenomen,
maar deze anatomische veranderingen blijken niet altijd
verantwoordelijk voor de door de patiënt gerapporteerde
symptomen.