Refrakter Dönem
Sodyum kanallar>n>n sürekli inaktivasyonu ile karakterizedir
hiç aksiyon potan-
siyeli oluflmaz (mutlak refrakter) ya da
Uyaran>n aksiyon potansiyeli oluflturma efli¤i
(rölatif refrakter).
Sinaptik
Yay>lan bir aksiyon potansiyeli presinaptik bölgeye ulaflt>¤>nda gerçekleflir.
Voltaj ba¤>ml> kalsiyum kanallar> aktive olur ve kalsiyum iyonlar> hücreye girer.
Veziküle ba¤l> nörotransmitterler ekzositoz yoluyla sinapsa sal>n>rlar.
Nörotransmitterler postsinaptik reseptörlere ba¤lan>rlar.
Reseptörün özelli¤ine göre eksitatör ya da inhibitör olabilen bölgesel sinaptik ya-
n>tlar ortaya ç>kar.
Eksitatör Postsinaptik Potansiyeller (EPSPler)
Hafifçe postsinaptik membran> depolarize eder ve aksiyon potansiyelinin (AP) yay>lma
olas>l>¤>n> artt>r.
Hafifçe postsinaptik membran> hiperpolarize eder ve AP yay>lma olas>l>¤>n> azalt>r.
Reseptörler
Reseptörler farkl> mekanizmalar arac>l>¤>yla birçok önemli hücresel etkiyi düzenlerler.
Nörotransmitter reseptörlerinin bafll>ca s>n>flar> aras>nda yer alanlar:
l> iyon kanallar>.
Metabotropik: Etkilerini ikinci haberci sistemleri üzerinden gösteren G proteini-
ne ba¤l> reseptörler; siklik adenozin monofosfat (sAMP) ve fosfoinozitol kaskadla-
r> bu gruptad>r.
Sinaptik Plastisite
Uzun süreli potansiyelizasyon: Sinaptik yan>t amplitüdünde, uyar>ya ba¤l> olu-
flan uzun süreli de¤ifliklik. Ö¤renme ve bellek ifllevlerinin alt>nda bu mekanizma-
n>n yer ald>¤> düflünülmektedir.
Uzun süreli depresyon: Uzun süreli potansiyelizasyonun tersi. Ayn> flekilde ö¤-
renme ve bellek ifllevlerinin alt>nda yer ald>¤> düflünülmektedir.
N Ö R O T R A N S M < T T E R L E R
Nörotransmitterleri tan>mlayan özellikler:
Nöron terminallerinde bulunurlar.
Nöronun uyar>lmas>yla sal>n>rlar.
Eksojen olarak postsinaptik nöronlara uyguland>klar>nda, presinaptik nöronla-
r>n fizyolojik olarak uyar>lmas> ile ayn> etkiyi ortaya ç>kar>rlar.
271
NÖROLOJ< KONULARI
NÖROK