background image
Anoreksiya nervozan>n etiyolojisinde birden çok etken oldu¤u anlafl>lmaktad>r. Ai-
le bireylerinde de anoreksiya nervoza, duygudurum bozuklu¤u ve/veya alkol ba¤>ml>-
l>¤> görülmesi bireyde anoreksiya nervoza geliflmesi riskini artt>r>r. Biyolojik yaklafl>m
serotonin, norepinefrin, dopamin, hipotalamusun ifllev bozuklu¤u ve beta endorfin sa-
l>n>m>n>n pay> oldu¤u görüflündedir. Psikolojik aç>s>ndan, hastalar>n aras>ndan duygu-
lar>n> içine atma, mükemmelliyetçilik ve rijidite gibi karakteristik özelliklerdeki birey-
ler en yüksek riske sahiptir. Mizaçlar> gere¤i ani de¤iflimlere karfl> olurlar ve güvende
olma duygusunu sa¤layabilmek için belli bir yap>ya ve rijiditeye s>¤>nabilirler. Ergen-
lik ça¤> riskin artt>¤> bir dönemdir ve yeme belirtileri fiziksel ve sosyal de¤ifliklik nede-
niyle yaflanan duygusal çat>flman>n davran>flsal göstergesidir. S>kl>kla bireylerin aile
fertleriyle iliflileri sorunludur ve cinsel istismar öyküsü bulunabilir. Bat>l> toplumlar za-
y>fl>¤> teflvik eder ve ülkeler bat> kültüründen etkilendikçe yeme bozuklu¤u oranlar>
artmaktad>r. Anoreksia nervoza g>da bollu¤unun oldu¤u ve ince beden ideallerine tu-
tunulan endüstrileflmifl uluslarda s>kt>r. Bale, buz pateni, uzun mesafe koflular>, jim-
nastik, ya da mankenlik gibi etkinliklere kat>lma anoreksiya riskini artt>r>r. Yüksek risk
tafl>yan di¤er gruplar ise kistik fibroz, diyabet, spina bifida ve depresyon gibi kronik
hastal>¤> olan kad>nlar; talepkar mesleklerde çal>flan kad>nlar ve eflcinsel erkeklerden
oluflur.
S
EMPTOMLAR
r> zay>flamayla iliflkilidir; öyle ki has-
talar toplama kamp> kurbanlar>n> and>rabilir.
Anoreksiya hastal>¤>n>n t>bbi komplikasyonlar> Tablo 9-1'de gösterilmifltir.
A
YIRICI
T
ANI
Kilo kayb> ve yeme sonras> kusman>n t>bbi nedenleri aras>nda malignite, tüberkü-
loz, kronik enfeksiyonlar, malabsorbsiyon sendromlar>, tiroid hastal>klar>, hipota-
lamus tümörleri, hipofiz bezi lezyonlar>, diabetes mellitus, kolit, enterit, superior
mezenterik arter sendromu, infalamatuar barsak hastal>¤>, Addison hastal>¤> ve bar-
sak motilite bozukluklar>d>r.
Anoreksiya nervozan>n ay>r>c> tan>s>nda düflünülmesi gereken di¤er psikolojik bo-
zukluklar için Tablo 9-2'ye bak>n>z.
T
ANI
Anoreksiya nervoza iki alt gruba ayr>l>r ­ yemenin k>s>tland>¤> tip ve t>k>n>rcas>-
na yeme ç>kartma tipi ­ ve afla¤>daki tan>sal özelliklerle karakterizedir.
Yafl ve boy uzunlu¤u için ola¤an say>lan en az kiloda yafl ve boy uzunlu¤una göre
beklenenin % 85'i olarak tan>mlan>r ya da bunun üzerinde bir vücut a¤>rl>¤>na sa-
hip olmay> kabul etmeme.
Kilo almaktan ve fliflmanlamaktan afl>r> korkma
Kiflinin vücut a¤>rl>¤> ya da fleklini alg>lama biçiminde bozukluk olmas>, kendini
de¤erlendirmede vücut a¤>rl>¤> ya da biçiminin gere¤inden fazla bir etkisinin olma-
s> ya da vücut a¤>rl>¤>n>n düflük olmas>n>n ciddiyetini inkar etme.
Bayanlarda menarfl sonras> amenore, yani, en az üç ard>fl>k menstruel döngünün ol-
mamas> (Sadece hormon verildikten sonra menstruasyon dönemleri oluyorsa o ka-
d>n>n amenoresi oldu¤u düflünülür).
Alt tipler afla¤>dakilerden oluflur:
K>s>tlay>c> tip: Anoreksiya nervozan>n o s>radaki episodu s>ras>nda kifli t>k>n>r-
cas>na yeme ç>kartma davran>fl> sergilememifltir (yani, kendisini kusmak için
zorlama, laksatif, diüretik ya da lavman>n yanl>fl amaçl> kullan>m>).
105
PS
YEME BOZUKLUKLARI