background image
10
ÇOCUKLUK ÇA/INDA
BAfiLAYAN BOZUKLUKLAR
D < K K A T E K S < K L < / < - H < P E R A K T < V < T E B O Z U K L U / U ( D E H B )
S
EMPTOMLAR
Bak>n>z: Tablo 2-1
6 veya üzerinde dikkatsizlik belirtisi: DEHB, dikkat eksikli¤inin ön planda oldu¤u
tip.
6 veya üzerinde hiperaktivite/impulsivite belirtisi: DEHB, hiperaktivite/dürtüselli¤in
ön planda oldu¤u tip.
6 veya üzerinde her iki gruptan belirti: DEHB, karma tip.
A
YIRICI
T
ANILAR
Uyum bozuklu¤u: Uyum bozuklu¤u, saptanabilen bir stresörün bafllang>c>ndan
sonraki 3 ay içinde geliflen bir yan>t olmas> ve stresörün sona ermesinden sonraki
6 ay içinde sona ermesi aç>s>ndan DEHB'den ayr>l>r.
Anksiyete bozuklu¤u, travma sonras> stres bozuklu¤u (TSSB), çocuk istis-
mar>: DEHB'dan ay>r>lmas> çok zor olmas>na ra¤men, TSSB'nun da dahil oldu¤u
anksiyete bozukluklar>, afl>r> anksiyete ve kayg>l> bekleyifl gibi DEHB'nun ölçütü ol-
mayan belirtiler ile kendini göstermesi aç>s>ndan DEHB'den ayr>l>r.
Özgül ö¤renme bozuklu¤u: Kiflinin kronolojik yafl>, zeka zeviyesi ve yafl>na uy-
gun e¤itimine göre beklenenden oldukça düflük bir akademik beceriye (okuma,
matematik, yaz>l> anlat>m) sahip olmas>d>r. DEHB'da akademik performans> etkile-
yebilmekle birlikte, akademik beceride belirli bir zorlukla gidecek flekilde tan>m-
lanmamaktad>r.
Mental retardasyon (MR): IQ'nun 70 olmas> fleklinde tan>mlan>r. DEHB IQ ile
tan>mlanmamaktad>r.
7 yafl>nda bir erkek çocuk, annesi taraf>ndan çocuk hastal>klar> uzman>na
de¤erlendirme amac>yla getirilmifltir. Annesi o¤lunun evde her zaman "k>p>r
k>p>r" oldu¤unu belirtmektedir. O¤lu 3 yafl>ndan beri böyledir. Ö¤retmeni de
onun okulda s>ras>nda oturmakta ve sessiz sakin oyun oynamakta zorland>¤>n>,
beklemeden akl>na geleni söyledi¤ini, konuflmalar> s>kça böldü¤ünü ve beklemeden
s>ralara aradan girdi¤ini ifade etmektedir. Ö¤retmeni ayr>ca onun s>kça hayal kurma
e¤iliminde oldu¤unu söylemektedir. Annesi sürekli o¤lunun yapmas> gerekenleri
tekrar etmek durumunda kald>¤>n> ve o¤lunun iflleri yar>m yamalak yapt>¤>n> belirt-
mektedir. Bu vakadaki en olas> klinik tan> nedir?
DEHB, kombine tip. Okulda ve evdeki ifllevselli¤inde bozulmaya yol açan çok say>-
da dikkatsizlik ve hiperaktik/belirtisi bulunmaktad>r. S>raya ortas>ndan girmek,
beklenmeden verilen yan>tlar, konuflulurken s>kça konuflan> bölme, etrafta koflturma
hali, s>rada oturma zorlu¤u ve "k>p>r k>p>r" olma, hiperaktif ve impulsivite belirtileridir.
Bu belirtiler en az 6 ayd>r bulunmaktad>r, 7 yafl>ndan önce bafllam>flt>r ve en az iki
ortamda görülmektedir. belirtilerinin de¤erlendirilmesi gereklidir. Psikososyal stresörler; huzursuzluk, impulsi-
vite veya karfl>t gelme davran>fl> gibi belirtilerle kendini gösteren anksiyeteye yol açm>fl
olabilir. Ayr>ca tan>n>n di¤er ölçütlerinin karfl>lan>p karfl>lanmad>¤>n> anlamak için anne
ve ö¤retmenden ek bilgi edinilmelidir.
PS