zdan (ingestion) al>nmas>ndan k>sa süre sonra geliflen
ve bir t>bbi durum ya da baflka bir ruhsal bozuklu¤a ba¤l> olmayan uyumsuz davran>fl-
lar ya da psikolojik de¤ifliklikler olarak tan>mlan>r.
m>nda hem de madde ba¤>ml>l>¤>nda gö-
rülür. Öte yandan intoksikasyonun varl>¤> mutlaka bir madde kötüye kullan>m> veya
ba¤>ml>l>¤>n>n bulundu¤u anlam>na gelmez. kullan>lan
maddenin çeflidine göre de¤iflkenlik gösterir ve etkileri genellikle zamanla geri dönü-
flümlüdür. Ciddi tehlikeler tafl>yan belli akut durumlar d>fl>nda nadiren t>bbi müdaha-
le gerektirirler.
Yoksunluk
Yoksunluk bir maddenin, özellikle de uzun süreli yo¤un miktarda kullan>m>n>n ard>n-
dan b>rak>lmas>n>n ya da azalt>lmas>n>n sonras>nda geliflen uyumsuz davran>fllar veya
psikolojik de¤ifliklikler fleklinde tan>mlan>r. Yoksunluk belirtileri tipik genellikle kifli-
nin yoksun kald>¤> maddenin etkilerinin z>tt> olarak tan>mlan>r. Yoksunluk belirtileri
bir t>bbi durum ya da bir baflka ruhsal bozukluk ile iliflkili belirtilerden farkl>d>r.
Çoklu Madde Ba¤>ml>l>¤> (ÇMB)
Çoklu madde ba¤>ml>l>¤> terimi s>kl>kla yanl>fl kullan>l>r. ÇMB çok say>da farkl> mad-
denin kötüye kullan>m> ya da ba¤>ml>l>¤> anlam>na gelmez. Herhangi bir maddenin tek
bafl>na kötüye kullan>m ya da ba¤>ml>l>k tan> ölçütlerini karfl>lamad>¤> ama çok say>da
maddenin etkilerinin birlikte madde ba¤>ml>l>¤> ölçütünü karfl>lad>¤> bir durumu ta-
n>mlar.
Madde Kullan>m>na Ba¤l> Di¤er Bozukluklar
Madde intoksikasyonu/yoksunluk deliryumu
Madde kullan>m>na ba¤l> kal>c> demans
Madde kullan>m>na ba¤l> kal>c> amnestik bozukluk
Madde kullan>m>na ba¤l> psikotik bozukluk
Madde kullan>m>na ba¤l> duygudurum bozuklu¤u
Madde kullan>m>na ba¤l> anksiyete bozuklu¤u
Madde kullan>m>na ba¤l> cinsel ifllev bozuklu¤u
Madde kullan>m>na ba¤l> uyku bozuklu¤u
Madde Kullan>m> ile n De¤erlendirilmesi
Ayr>nt>l> bir anamnez al>n: Ne miktarda kullan>yorlar? Ne kadar para harc>yorlar?
Ne s>kl>kta?
Her madde ve ilac> sormal>s>n>z ve nikotini de unutmay>n.
Çevresindekilerden de bilgi al>n.
Duygudurum, anksiyete bozukluklar> ile psikotik bozukluklar aç>s>ndan tarama ya-
p>n (bkz. Tablo 6-1).
Madde kötüye kullan>m>n> düflündüren iflaretler aç>s>ndan gözlemleyin (bkz. Tab-
lo 6-2).
Kullanma yolunu göz önüne al>n
Uygun laboratuar testlerini gerçeklefltirin (bkz. Tablo 6-3).
57
PS
MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI
Madde kötüye
kullan>m> ya da
ba¤>ml>l>¤>nda bir
numaral> efl tan> bir
baflka maddenin
kötüye kullan>m> ya
da ba¤>ml>l>¤>d>r.
Enjeksiyon yoluyla
madde kullananlar>n
yüzde sekseni
enjeksiyonlara
bafllad>ktan sonraki 1
y>l içerisinde hepatit
C'ye maruz kal>r.