background image
122
SOMATOFORM BOZUKLUKLARI
Somatoform bozukluklarda görülen yak>nmalar genel t>bbi bir durumu düflündüren ve
teflhis edilebilir bir sebep, madde kötüye kullan>m> ya da zihinsel bir bozuklukla aç>k-
lanamayan fiziksel belirtileri içerir. Birinci basamak sa¤l>k kurulufllar>nda de¤erlendi-
rilen hastalar>n yaklafl>k %25'inde bir miktar bedensellefltirme mevcuttur. Bu tan> gru-
bunu oluflturan yedi durum vard>r:
1.
Somatizasyon bozuklu¤u
2.
Farkl>laflmam>fl somatoform bozukluk
3.
Konversiyon bozuklu¤u
4.
A¤r> bozuklu¤u
5.
Hipokondriazis
6.
Beden dismorfik bozukluk
7.
Baflka türlü adland>r>lamayan somatoform bozukluk
Ö
ZELL
Sosyal, mesleki ya da di¤er alanlarda ifllevsellikte s>k>nt> ve/veya bozulmaya neden
olmal>d>r.
S>kl>kla afl>r> ya da gereksiz tan>ya yönelik tetkik ve t>bbi tedavi ile sonuçlan>r.
Sanr>sal düflünceler yoktur (Beden dismorfik bozukluk istisna olarak say>labilir.)
Bir amaca yönelik olarak oluflturulmaz: Somatizasyon Temaruz (bkz. Tablo 10-1).
T
EDAV<
Tedavinin baflar>yla sonuçlanabilmesi için ipuçlar>:
Güçlü hasta doktor iliflkisi
Hastan>n kayg>lar>n>n ciddiye al>nd>¤>n> düflünmesi,
Birincil doktoruyla psikiyatrist aras>nda ekip çal>flmas>
Efllik eden psikiyatrik bozukluklar>n tedavisi
<çgörü-odakl> psikoterapi, destekleyici psikoterapi ve biliflsel davran>flç> terapi
Hastaya belirtilerinin "sadece kafas>nda" oldu¤unun asla söylenmemesi
S O M A T < Z A S Y O N B O Z U K L U / U ( S B )
31 yafl>nda bir kad>n, belirtilerini aç>klayan bir neden olmaks>z>n kar>n
a¤r>s> ve jineklojik yak>nmalar>na yönelik birçok eksploratori (keflif niteli¤inde)
cerrahi giriflim sonras> bir psikiyatriste yönlendirilir. Hastay> takip eden jine-
kolog, yap>lan kapsaml> araflt>rmaya ra¤men herhangi bir patoloji saptanamay>nca
hastan>n zihinsel durumu ile ilgili endifle duyar. Hasta ergenlik döneminden itibaren
t>bbi sorunlar> oldu¤unu belirtir. fiiddetli kar>n a¤r>s>, kusma, ishal ve besin intoleran-
s> olan dönemlerin oldu¤unu anlat>r. Hastan>n jinekolo¤u baflvurdu¤u dördüncü he-
kimdir ve hasta flöyle der: "Di¤er doktorlar>m bana yard>m edemediler". Hasta son
doktorunun da s>k>nt>s>n> giderememesinden korktu¤unu söyler. Hasta psikiyatriste
baflvurma konusunda isteksizdir. Jinekolo¤u, hastan>n psikiyatrik görüflme sonras>nda
onu takip etmeye devam etmeyi kabul ettikten sonra hasta psikiyatriste baflvurur.
Hasta yak>nmalar>n>n üniversiteye giderken kötüleflti¤ini ve ilk ameliyat>n> o dö-
nemde geçirdi¤ini belirtir. Sa¤l>k problemleri ve enerji düzeyindeki azalma nede-
niyle üniversiteyi bitirmesi befl buçuk y>l>n> alm>flt>r. Üniversiteden mezun olduktan
sonraki bir iki sene daha iyi iken sonras>nda belirtiler yeniden bafllam>flt>r. S>k s>k
hastalanmas>n> hoflgörüyle karfl>layan bir erkek arkadafl bulamad>¤>ndan dolay> son
zamanlarda hasta kendini yaln>z ve soyutlanm>fl hissetti¤ini söyler. Ayr>ca cinsel ilifl-
ki s>ras>nda a¤r> hissetti¤inden dolay> fiziksel yak>nlaflman>n da kendisi için bir zor-
luk oluflturdu¤unu aktar>r. Kar>n a¤r>s>, yorgunluk ve güçsüzlük nedeniyle iflten izin
PS
Somatoform
bozukluklardaki
belirtiler, temaruz ya
da yapay
bozukluklarda
oldu¤u gibi bir amaca
yönelik olarak ortaya
ç>kar>lmaz