270
NÖROK
G E N E L P R E N S < P L E R
Membran dinlenme potansiyeli, temel olarak membran>n potasyum iyonlar> ve efl-
de¤erlerine olan geçirgenli¤i ile belirlenir ve ~ 70 mV de¤erindedir.
Membran potansiyelindeki de¤ifliklikler, kap>l> iyon kanallar>n>n aç>lmas> ya da ka-
panmas> yoluyla bu iyonlara karfl> olan rölatif geçirgenli¤in de¤iflmesi sonucunda
ortaya ç>kar.
, nöronal membranda gözenekler oluflturan transmembran protein-
lerdir.
Aç>ld>klar>nda, spesifik iyonlar>n elektrokimyasal gradyan yönünde ak>fl>na izin ve-
rirler (Tablo 16-1).
Kanallar ya voltaj kap>l> ya da ligand kap>l>d>r:
Voltaj kap>l>: Membran voltaj>ndaki bir de¤iflikli¤e ba¤l> olarak aç>l>r ya da ka-
pan>r. En s>k olarak akson tümse¤inde, akson boyunca ve akson terminalinde
yer al>r.
Ligand kap>l>: Nörotransmitter ba¤lanmas> sonucu aç>l>r ya da kapan>r. En s>k
dendritlerde ve hücre gövdesinde yer al>r.
Aksiyon Potansiyeli
Bir aksiyon potansiyeli, hep ya da hiç etkili, yüksek amplitüdlü, k>sa süreli ve ken-
dili¤inden yay>lan bir membran depolarizasyonudur.
Bölgesel bir uyaran, nöronal membranda, membran dinlenme potansiyelinden ~ 15
mV daha pozitif bir eflik de¤ere ulaflan bir bafllang>ç depolarizasyonuna neden ol-
du¤unda ortaya ç>kar.
Depolarizasyon
Sodyum kanallar>n>n aktive olmas> ve sodyum iyonlar>n>n hücreye ak>fl>yla düzenlenir.
Repolarizasyon
Sodyum kanallar>n>n inaktif hale gelmesi ve potasyum kanallar>n>n aktive olmas>yla
düzenlenir ve hücre d>fl>na potasyum iyonlar>n>n ç>k>fl>yla sonuçlan>r.
NÖROLOJ< KONULARI
Kanal bozukluklar>,
aral>kl> belirtilerle
seyreder ve s>kl>kla
egzersiz gibi
tetikleyici bir neden
bulunur.
T A B L O 1 6 - 1 .
Elektrokimyasal Gradyan
<
YON
H
ÜCRE
<
Ç<
K
ONSANTRASYON
(mM)
H
ÜCRE
D
IfiI
K
ONSANTRASYON
Na
+
10
100
K
+
100
5
Cl
-
1010
5
Ca
2+
2x10
-4
4