background image
Epilepsi tedavisinde bafll>ca amaç nöbetleri durdurmak olsa da; tedavide-
ki tek amaç bu de¤ildir. Epilepsili hastalar bir dizi komorbidite riski ile
karfl> karfl>yad>r. Komorbidite ayr> kabul edilen iki durumun, bir rastlan-
t>dan daha büyük olas>l>kla birlikte bulunmas> olarak ifade edilir. Örne-
¤in depresyon, epilepsili hastalarda normal popülasyondakine oranla da-
ha s>k görülür; o halde epilepsi ve depresyon komorbid durumlard>r. Ko-
morbiditeler ille de sebep teflkil etmez. Yani, epilepsi ve depresyonun ko-
morbid hastal>klar olmas>; epilepsinin depresyona yol açt>¤> veya depres-
yonun epilepsiye yol açt>¤> anlam>na gelmez. Daha do¤rusu, her iki du-
rumun bir ortak biyolojik substrata sahip olma ya da baflka bir ba¤>ms>z
de¤iflkenin komorbid durumlardan birini tetikleme olas>l>¤> vard>r. Ör-
nek olarak, epilepsi genellikle ilaç tedavisi gerektirir; tedavide kullan>lan
ilaçlar epilepsiden ba¤>ms>z olarak depresyona neden olabilir. Baz> çak>-
flan durumlar görülse de çocuklar ve eriflkinler ayr> olarak ele al>nm>flt>r.
I. ÇOCUKLAR
Epilepsili çocuklarda psikiyatrik hastal>k bulunma olas>l>¤>, epilepsisi
olmayan veya baflka kronik hastal>¤> olan çocuklara göre çok daha
yüksektir. Genifl bir rmas>nda saptanan de¤erlere göre,
epilepsili çocuklardaki psikiyatrik hastal>k oran> %37 iken; diyabeti bu-
lunan çocuklarda %11; kontrol grubundaki çocuklarda ise %9'dur.
Emosyonel bozukluklar, tav>r/davran>fl bozukluklar>, dikkat eksikli-
¤i/hiperaktivite bozuklu¤u (ADHD), anksiyete ve otizm-spektrum bo-
zuklu¤u epilepsili çocuklarda daha fazla oranda gösterilmifltir. Emos-
yonel, davran>flsal ve iletiflimle ilgili zorluklar epilepsili çocuklarda
yayg>n olup; hem çocuklara hem de ailelerine önemli bir yük oluflturur
ve bu çocuklar için efektif sa¤l>k hizmetleri ihtiyac>na iflaret eder.
A. Dikkat Eksikli¤i/Hiperaktivite Bozuklu¤u
1. Tan>mlamalar
Epilepsili çocuklar ADHD aç>s>ndan büyük risk tafl>r. Klinik çal>flma-
lar %30 ile %40 aras>nda olan prevalans de¤erinin, normal popülasyo-
na göre birkaç kat daha yüksek oldu¤unu öne sürmektedir. Hem epi-
lepsi hem de ADHD'si bulunan çocuklar, yaln>z ADHD'si olan çocuk-
lardan farkl>d>r; hem epilepsi hem de ADHD'si olan çocuklarda, bo-
zuklu¤un `dikkatsiz tip'inin insidans> daha yüksektir. Buna ek olarak,
genel popülasyonda ADHD erkek çocuklar>nda k>zlardan daha s>k
görülürken; epilepsili çocuklarda k>z/erkek oran> eflit bulunmufltur.
2. Tedavi
E¤itimsel ve ruhsal de¤erlendirmeler, ADHD' nin tan>nmas> ve depres-
yon ya da ö¤renme güçlükleri gibi durumlardan ayr>lmas>nda yard>m-
c>d>r. Psiko-e¤itimsel müdahaleler epey yarar sa¤layabilir. ADHD'li ço-
cuklara sessiz ve yap>land>r>lm>fl bir ortamda ö¤retim verildi¤inde, ge-
Komorbiditeler
Çeviren: Dr. Nur Taflk>ran
14
253