background image
I. KADINLARDA ÖZEL DURUMLAR
A. Hormonlar>n Beyin Üzerine Etkileri
Nöbet s>kl>¤>nda menstruel siklus boyunca meydana gelebilecek de¤i-
fliklikler (katamenial epilepsi) uzun y>llardan beri bilinmektedir.
Menstrüel siklus evreleri s>ras>nda nöbet s>kl>¤> genellikle artar. Bu
durum östrojenin progesterona oranla daha yüksek seviyede olmas>
ile karakterize edilir (sadece menstruasyon öncesi dönem, menstruas-
yon dönemi ve ovulasyon zaman>nda). Östrojen hipokampal nöron-
larda yap>sal ve fonksiyonel de¤ifliklikleri bafllat>r ve bu de¤ifliklikler
sonucu nöbet duyarl>l>¤> artar. Epilepsinin hayvan modellerinde pro-
gesteron nöbet duyarl>l>¤>n> düflürür.
Menarfl yeni bafllang>çl> nöbetler ve var olan nöbetlerin kötüleflme-
si aç>s>ndan bir risk faktörüdür. Nedeni menarfl s>ras>nda göreceli ola-
rak yükselen östrojen ile nöroeksitatuar steroid (dehidroepiandroste-
ron ve pregnanolon) düzeylerine ba¤l> olabilir.
B. Over Disfonksiyonu
Polikistik overler s>k rastlan>r ve kad>n populasyonunun %20'sinde
görülür. Polikistik over sendromuna (hirflutizm, akne, obezite, fertili-
te azalmas>, hiperandrojenemi ve menstrüel bozukluklar) ise daha az
rastlan>r. Baz> veriler polikistik overler ve polikistik over hastal>¤> in-
sidanslar>n>n epilepsili kad>nlarda artm>fl olabilece¤ini öne sürmekte-
dir. Bu insidans art>fl> `valproik asit alan epilepsili kad>nlarda' daha da
belirgin olabilir. Ayr>ca kan>tlar valproik asitin anovulatuar siklus ris-
kini artt>rabilece¤ini göstermektedir. Do¤umsal defektler (spina bifi-
da), polikistik over sendromu, anovulatuar sikluslar ve kilo al>m> gibi
nedenlerden dolay> uzmanlar klinik pratikte, do¤urganl>k dönemin-
deki kad>nlarda valproik asit kullan>m>ndan kaç>n>rlar.
C. Gebelik
1. Nöbet S>kl>¤>
Epilepsi gebelikte en s>k karfl>lafl>lan nörolojik hastal>kt>r. Gebelik s>ra-
s>nda epilepsili kad>nlar>n yaklafl>k üçte birinde nöbet s>kl>¤> artar. Baz>
kad>nlar ise sadece gebelik döneminde nöbet geçirirler. Nöbet kötülefl-
mesi herhangi bir zamanda geliflebilir fakat en s>k birinci trimester sonu
ile ikinci trimester bafl>nda rastlan>r. Nöbet s>kl>¤>ndaki de¤iflim olas>l>-
¤> nöbet türü ve gebelik öncesi s>kl>ktan ba¤>ms>z görünmektedir.
Kad>nlarda ve Yafll>larda Özel
Durumlar
Thomas R. Browne, Gregory L. Holmes ve
Georgia D. Montouris
Çeviren: Dr. Nur Taflk>ran
13
241