BÖLÜM 15 Çocuklar İçin Bilişsel Testler Dr. Burcu Özbaran INFANT GELİŞİMİNDE BAYLEY SKALASI (BSID II) ÇOCUKLAR İÇİN KAUFMAN TESTİ (K-ABC) STANFORD-BİNET ZEKA SKALASI (SBIS) Çocuk nörofizyolojik muayenesi yakın bir geçmişte tam olarak geliştirilmiştir (Holmes-Bernstain ve Waber, 1990; Tromentana ve Hooper, 1988). Sık olarak testlerin büyük bir çoğunluğu yetişkin muayenesinin yaşça aşağı çekilmiş halidir. Örneğin, Reitan’ın Orta Kategorisi 9-14 yaşları için ve 5-8 yaş kategorisi için; 8-12 yaşındaki çocuklar için Lasira-Nebraska nörofizyoloji kategorisi (Christenson ve Munlisgard, 1981; Golden, 1987); Wechsler’in WISCR III ve WPPSI-R; 4-90 yaş arası Kaufman’ın kısa zeka testi. Kaufman’ın adölesan ve yetişkinler için zeka testine yeni ilavesi 11 ila 85 yaş ve üzeri için uygundur. Bu tür yaşça küçültmeler, kitapta anlatılan testlerin ana kısmına eklenmiştir. Yaş küçültmeleri her zaman uygun olmamaktadır, çünkü yetişkinler için düzenlenen konular çocuğa göre değildir. Ayrıca yetişkin testi çocuk için yetersiz kalabilir; örneğin okuma görsel ve yaratıcılık konusundaki bilişsel testler çocuk için sorun oluşturur. Bu nedenle yetişkinler için düzenlenen testlerin oldukça basitleştirilmiş versiyonu benzer fonksiyonları ölçmeyebilir. Sonuç olarak yetişkinler için geliştirilmiş testler topluluğunun fonksiyonel önemi ve bunların yorumu farklıdır ve her yaş için araştırılmalıdır. Çocuklar için spesifik olarak geliştirilmiş testler daha uygundur ancak ne yazık ki çok az test oluşturulabilmiştir. Beş yaş altı çocuklar için uygun nöropsikolojik testlerin yetersizliği daha da kötüdür. Çocuk ne kadar küçükse doğal olarak, davranışsal repertuarı da daha kısıtlı ve testle değerlendirilmesi daha az gelişmiştir. Sonuç olarak mevcut olan gelişimsel testler ya da zeka testleri psikometrik açıdan nörofizyolojik fonksiyonları gösterebilecek kısımları geliştirilebilirse her yaş için uygun hale gelecektir (Aylward, 1988). Gelişim sürecinde Dubowitz’in yenidoğan değerlendirme metotları ve Brazelton’un Skalası, Bayley’in Bebek ve Çocuk Testleri (Uzgiru-Hunt, 1975; Dunst, 1980; Knobloch et al., 1980) skalaları iyi bir başlangıç noktası oluşturmaktadır. Bizim seçtiğimiz, çocuklar için spesifik düzenlenen gelişimsel test değerlendirmeleri üç ana ölçümleri içermektedir: 2 ay-2 yaş arası için düzenlenmiş Bayley’in skalası; 2 ila 5 yaşı içeren (18 yaşa kadar değerlendirilebilir) Stanford-Binet skalası (Thorndike, Hagen ve Sattler, 1986) ve Kaufman’ın ABC’si nörofizyolojik teorik model tarzı düzenlenen test seçenekleri (2 yaş için), 6 ay-12,5 yaş için NEPSY. Okul sorunları olan çocukları çalışan okuyucular 2-90 yaşı kapsayan Woodcock-Johnson Bilişsel Yetenek Testi’ni kullanmayı isteyebilirler, ayrıca spesifik nörolojik yaklaşım olmadan kitabın başka yerinde tanımlanan Woodcock-Johnson Başarı Testi ile tamamlanarak okul çağı populasyonunda kullanılabilir. 417