404 Klinik Nöropsikoloji ve Nöropsikiyatrik Hastalıklar Değerlendirmenin ikinci temel amacı ise organik bozuklukların doğasını anlamaktır. Her hastalığın kendine özgü belirtileri ve sonuçlarının olması nedeniyle, var olan organik bozukluğa özgü bilişsel işlev bozukluklarının tanımlanması gerekmektedir. Özellikle de pek çok farklı bilişsel işlevleri değerlendiren (dikkat, bellek, yönetici işlevler, planlama – organizasyon, yapılandırma, adlandırma, sözel akıcılık) testlerin kullanımı var olan organik bozukluğun etkilerinin değerlendirilmesinde kapsamlı bir bilgi sağlamaktadır. Değerlendirme sürecindeki en önemli faktörlerden biri değerlendirmede kullanılacak araçlardır. Bu doğrultuda değerlendirmede kullanılacak testler/bataryalar ile hastaların/kişilerin bilişsel işlevlerinin değerlendirilmesi yapılmaktadır. Nöropsikolojik değerlendirmenin temellerine bakıldığında, değerlendirmede pek çok farklı bilişsel alanı değerlendiren test topluluklarının yer aldığı bataryaların dikkat çektiği görülmektedir. Bu bataryaların en ünlüsü, nöropsikolojik değerlendirmenin de temeli varsayılan (Halstead, 1947) tarafından geliştirilen Reitan Bataryası’dır. Bunun haricinde, pek çok nöropsikolog kendi bataryalarını oluşturmuştur; (Smith, 1945)’in bataryasının en önemli özelliği hastanın durumuna göre bataryaya test ekleme ve çıkarmaların yapılmasıdır. Yani her kişinin kendi özel durumuna göre batarya şekillenmekte ve informel bir özellik kazanmakta, esnek bir yapıya sahip olmaktadır. Bu doğrultuda Luria da bataryaların oluşturulması konusunda ‘esnek yaklaşım’ı benimsemektedir; bu yaklaşım uygulamacıya hem klinik hem de teorik açıdan yarar sağlamaktadır. Böylelikle her değişen durum için yeni yöntemler deneme fırsatı sunmaktadır. Her ne kadar uygulanan testlerin standardize olması önemli olsa da, her birey kendi içersinde belli özellikleri barındırmaktadır ve bireyin var olan özelliklerine göre test seçimlerinin yapılması büyük önem taşıdığı sonucuna varılabilir. Nöropsikolog için testlerin bulunduğu standardize bataryalar mı, yoksa kendi oluşturacağı bataryayı mı kullanacağına karar verme sürecinde önemli olan testlerin pratik olarak kullanışlı, uygulanabilir ve değerlendirmeye uygun olması büyük önem taşımaktadır. Uygunluk, bataryanın kişinin ihtiyaçlarına uygun olmasıdır; yani kullanılan bataryanın uygulanış amacına göre batarya değişmektedir. Rehabilitasyon, tanı ayrımı ve bunun dışındaki diğer klinik değerlendirme amaçları doğrultusunda batarya şekillenmektedir. Örneğin, bir kişinin bellek ile ilgili problemleri varsa öğrenme, anlık ve gecikmeli hatırlama, semantik ve epizodik bellek işlevlerini değerlendiren testlerin kullanıldığı bataryaların kullanılması daha uygundur. Bataryanın pratikliği ise maliyetinin düşük olması ve kullanılan testlere ulaşmanın kolay olmasına işaret etmektedir. Aynı zamanda yatağa bağımlı ve tekerlekli sandalyede olan hastaların değerlendirilmesine de imkan sağlamalıdır. Kullanışlılık ise bataryanın uygulamacının istediği bilgileri vermesidir. Bataryanın uygulanmasında pek çok amacın olduğu durumlarda pek çok işlevle ilgili değerlendirme sağlamaktadır. Bataryalar bu özelliklerin hepsini içermeyebilir. Ancak, bu noktada değerlendirmenin etkili ve pratik açıdan tüm hastalara uygulanabilir olması önemlidir. Her ne kadar güvenilir bir değerlendirme için standardize uygulamalar başat olsa da, günümüzdeki nöropsikolojik değerlendirme anlayışı katı standardize uygulamaların dışına çıkmıştır ve Luria’nın temel aldığı ‘esnek yaklaşım’ temelinde değerlendirme yapılmaktadır. Böylelikle uygulamacıya daha geniş yetkiler vermekte ve önceden de belirtildiği gibi yeni durumlar yeni yöntemlerin uygulanmasını içeren bilimsel yolların denenmesine imkan tanımaktadır. Bu bölümde de nöropsikolojik değerlendirmede kullanılan çeşitli bataryalardan bahsedilecektir. Nöropsikolojik Değerlendirmede Bireysel Uygulamalar: Zeka Ölçekleri Nöropsikolojik değerlendirme çerçevesinde bireysel becerileri değerlendiren testler de ele alınmaktadır. Bu testlerin başında zeka testleri gelmektedir. Nöropsikolojik değerlendirme için test ve batarya oluşturma sürecinden önce zeka testlerinden bu amaçta yararlanılmıştır. Günümüzde de değerlendirme sürecinde bazı alt testlere başvurulduğu görülmektedir. Zeka tanımı bugün halen üzerinde durulan ancak, belli bir tanımı yapılmakta zorlanılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak en temelinde zeka, kişinin belli bir işlevi yerine getirme