BÖLÜM 2 Davranışın Nöroanatomisi Dr. Özge Yılmaz Küsbeci Beyinsapı Orta Beyin Pons Medulla Oblangata (Bulbus) Retiküler Formasyon Beyincik (Serebellum) Talamus Hipotalamus İntraserebral İletim Yolları Bazal Ganglionlar Beyin Korteksi Beyin Korteksi ve Davranış Lateral Organizasyon Hemisferler Arası Asimetri Longitudinal Organizasyon Posterior Korteksin Fonksiyonel Organizasyonu Körlük ve İlişkili Sorunlar Görsel Agnozi Prosopagnozi Sol Posterior Hemisfer Lezyonlarından Gelişen Defektler Sağ Posterior Hemisfer Lezyonlarından Gelişen Defektler Her İki Posterior Hemisferin Lezyonlarından Gelişen Defektler Temporal Lobun Fonksiyonel Organizasyonu Temporal Lob ve Limbik Sistem Anterior Korteksin Fonksiyonel Organizasyonu Premotor Divizyon Prefrontal Korteks ve Dikkat Prefrontal Korteks ve Bilişsel İşlevler Frontal İşlevlerin Lateralizasyonu Prefrontal Hasarlarda Davranış Problemleri Sinir sistemi, anatomik olarak beyni ve omuriliği kapsayan santral sinir sistemi ve periferik sinir sistemi olmak üzere iki alt başlıkta incelenmektedir. Santral sinir sistemi foramen magnumun üstünde yer alan beyin ve altında yer alan spinal kordan oluşur. Sinir hücreleri ağlarını bağlayan süper ağ olarak düşünülebilecek olan beyin genel olarak, ön beyin (serebrum), beyin sapı ve beyinciğe ayrılır (Waxman, 2000). Ön beyin santral sinir sisteminin en büyük komponentidir. Telensefalon ve diensefalonu içerir. Telensefalon, beyin korteksi, korteks altında yer alan ak madde ve beyin yarı küreleri içerisinde yerleşmiş gri madde kütleleri olan bazal ganglionlardan oluşur (Waxman, 2000; Haerer, 1992). Diensefalon ön beyin ile orta beyin arasında yer alır. Talamus ve hiptalamus diensefalonun temel bölümleridir. Diensefalon ve spinal kordu birbirine bağlayan beyin sapı ise aşağıdan yukarıya doğru medulla oblangata, pons ve orta beyinden oluşur. Beyincik ise vermis ve iki lateral lobdan oluşur (Haerer, 1992; Karakas, 2008) (Şekil 1). Vücut ağırlığının %2 si kadar olan beyin, milyarlarca hücreden oluşmaktadır. Sinir sistemini oluşturan yapılar iki temel hücre şekli içermektedir. Sistem içerisinde sinyallerin iletilmesinden nöronlar sorumludur. Merkezi sinir sisteminde yer alan glialar ve periferik sinir sisteminde yer alan schwann hücreleri ise nöronların bir arada tutulmasından sorumlu olan destek hücreleridir (Waxman, 2000; Lezak et al., 2012). Nöral tüp embriyonik hayatın üçüncü haftasında oluşmaya baslar ve dördüncü haftada tamamlanarak kapanır. Nöral tüpün kranyal ucu vezikülasyon asamasından geçer ve dördüncü haftada yukarıdan aşağıya doğru ön beyin, orta beyin ve arka beyin olarak adlandırılan yetişkin beyninin temel özelliklerine zemin oluşturan yapılara ayrışır. Nöral tüpün kapanması ile birlikte santral sinir 27