background image
Yaflamay> sürdüren bir hastada, tüm bunlar>n sonunda,
nekrotik hücrelerin ço¤u ile bunlar>n debri k>r>nt>lar>; enzima-
tik sindirim ve parçalanmay> izleyerek lökositlerin k>r>nt> par-
çac>klar>n> fagosite etmesiyle ortadan kalkar. Nekrotik hücre-
ler ve hücresel art>klar h>zla y>k>l>p reabsorbe edilmezlerse,
kalsiyum tuzlar>n> ve di¤er mineralleri çekme ve kalsifiye olma
e¤ilimi gösterirler. Distrofik kalsifikasyon olarak adland>r>lan
bu süreç, bu bölümde daha ileride ele al>nm>flt>r.
liserid esterlerini ay>r>r ve hücrelerin membranlar>n> parçalar.
Serbest kalan ya¤ asitleri kalsiyum ile birleflerek, cerrahlar>n
ve patologlar>n lezyonlar> belirleyebilmelerini sa¤layan, ç>plak
gözle seçilebilen tebeflirimsi beyaz alanlar> (ya¤ sabunlaflma-
s>) olufltururlar (fiekil 1-21). Histolojik incelemede nekroz
odaklar>, inflamatuvar reaksiyon ile çevrili, bazofilik kalsiyum
çöküntüleri içeren, s>n>rlar> bulan>k ya¤ hücreleri biçiminde
görülür.
Genel doku yap>s>n>n korundu¤u koagülatif nekroz süreci,
beyin d>fl>nda tüm dokularda hipoksiye ba¤l> hücre ölümünün
karakteristi¤idir.
Likefaktif nekroz, mikroplar inflamatuvar hücrelerin bi-
rikimini uyard>¤> için, fokal bakteriyel veya bazen fungal in-
feksiyonlar>n karakteristi¤idir (fiekil 1-19B). Tam olarak anla-
fl>lamayan nedenelerle, merkez sinir sistemindeki hücrelerin
hipoksik ölümü de likefaktif nekrozu tetikler. Patogenezi na-
s>l olursa olsun, likefaksiyon ölü hücreleri tamamen sindirir.
Sonuç, dokunun yap>flkan bir s>v> kitlesine dönüflmesidir. Sü-
reç, akut inflamasyon ile bafllat>lm>flsa (Bölüm 2), materyal
ölü akyuvarlar içerdi¤inden ço¤u kez sar>-krem rengidir ve
püy olarak adland>r>l>r. Gangrenöz nekroz, hücre ölümünün
ayr> bir paterni de¤ilse de, bu terim cerrahi pratikte hala yay-
g>n olarak kullan>lmaktad>r. Bu terim daha çok bir ekstremi-
te, özellikle de kanlanmas> kesilmifl ve koagülasyon nekrozu
gösteren bacak için kullan>l>r. Bakteriyel infeksiyon eklendi-
¤inde; koagülatif nekroz, bakterilerin ve ortama çekilen löko-
sitlerin likefaktif etkisiyle modifiye olur (buna yafl gangren
de denir).
Koagülatif nekrozun ayr> bir tipi olan kazeöz nekroz en
s>k olarak tüberküloz infeksiyonu odaklar>nda görülür (Bölüm
8). Kazeöz (peynirsi, ç.n.) sözcü¤ü, nekroz alan>n>n beyaz,
peynire benzer görünümünden kaynaklan>r (fiekil 1-20). Nek-
rotik odak mikroskobik incelemede, parçalan>p p>ht>laflm>fl
hücrelerden oluflmufl gibi duran, granülomatöz reaksiyon
(Bölüm 2) olarak adland>r>lan özel bir inflamatuvar s>n>r ile
çevrili amorf granüler debri olarak görülür.
Ya¤ nekrozu; gerçekte özgün bir nekroz paternine kar-
fl>l>k olmayan ancak, medikal kullan>mda yer etmifl bir terim-
dir. Asl>nda, tipik olarak, aktifleflmifl pankreatik lipazlar>n pan-
kreas parankimine ve periton bofllu¤una sal>nmas> sonucu
oluflan ya¤ y>k>m> alanlar>n> tan>mlar. Bu da, çok a¤>r bir ab-
dominal acil durum olan akut pankreatitte görülür (Bölüm
19). Bu hastal>kta; aktifleflmifl pankreas enzimleri asiner hüc-
relerden ve duktuslardan d>flar> ç>kar, ya¤ hücrelerindeki trig
KISIM I
Genel Patoloji
22
fiEKKoagülatif ve likefaktif nekroz. A, Böbrek infarkt>nda nükleuslar>n kayboldu¤u ve sitoplazman>n kümelendi¤i ancak glomerüler ve
tübüler temel yap> anahatlar>n>n korundu¤u koagülatif nekroz görülüyor. B, Böbrekte fungal infeksiyonun neden oldu¤u bir likefaktif nekroz
oda¤>. Odak beyaz hücreler ve hücresel debri ile doludur, geliflen renal apse normal yap>y> silmektedir.
fiEKGenifl bir kazeöz nekroz alan> ile akci¤er tüberkülozu.
Kazeöz debri sar>-beyaz ve peynirimsi görünüyor.