lik amino asitlerin oksidasyonunu katalizler. ACTH stimülas-
yonundan sonra bezdeki konsantrasyonu h>zla düfltü¤ünden
tam olarak etki etti¤i yer bilinmese de askorbik asidin adre-
nal fizyolojide de baz> rolleri vard>r.
Skorbütte bazen görülebilen anemi makrositerdir, bir fo-
lik asit eksikli¤i gibi düflünülebilir. Skorbütte folik asitten tet-
rahidrofolik asit yap>m h>z>n>n gecikti¤i ve bu folat koenzi-
minin olmay>fl>n>n makrositik anemiyi ortaya ç>kard>¤> göste-
rilmifltir.
Skorbüt gelifltirmesi beklenen bireyler, uygun beslenme-
yen bebekler (anne sütü al>rken portakal suyu almad>klar>n-
dan veya annenin ihmalinden dolay>) veya yoksul kendileri-
ni iyi beslenemeyen yafll>lard>r. Kaynat>lm>fl çorba ve süt
skorbütojenik diyetlerdir. Skorbütte petefliyal kanamalara
ba¤l> taflikardi, siyanoz, hipotansiyon ve Cheyne-Stokes solu-
numunun efllik etti¤i hiperpireksi ile ölüm olabilir.
Skorbütün tedavisi 10 gün süreyle günde 300-500 mg as-
korbik asit verilmesidir. Dokularda tam desatürasyon varsa
bir eriflkin depolar> doldurabilmek için 3-4 gr'a gereksinim
duyar.
Besinsel Araflt>rma Konseyi çocuklar için 25 mg, eriflkin-
ler için 70 mg önerse de askorbik asidin günlük gereksinimi
süt çocuklar> için 10 mg, eriflkinler için 30 mg'd>r. Bir porta-
kal 50-75 mg askorbik asit sa¤lar.
flekilde ba¤ dokusu bileflenlerinin kollajen,
osteoid ve dentin yap>m>n> katalizler.
Skorbütün patolojik fizyolojisi tamamen bu
biyokimyasal bozukluktan kaynaklan>r.
Skorbütteki kanama, kapillerlerdeki endote-
lial hücreleri birarada tutan hücreleraras>
sement maddesinin yoklu¤udur. Fibrobast-
lar>n hücreleraras> matriks salg>layamamas>-
na ba¤l> olarak yara iyileflmesi zay>ft>r. Skor-
bütlü çocuklarda kemik büyümesinin iyi ol-
may>fl> osteoid yap>lamamas> ve bunu yol
açt>¤> osteoporozdur. Bu eksiklik, çocuklar-
da kemik gelifliminde zay>fl>k, köfle k>r>klar>
(en iyi el ve ayak bileklerinde görülebilen
kemik erimesi alanlar>na do¤ru küçük k>r>k-
lar) ve kosta uçlar>ndaki skorbütik rozariler
de dahil belirgin de¤iflikliklere neden olur.
Skorbütteki klasik röntgen bulgular>n-
dan biri de epifiz-diafiz birleflim yerindeki
Frankel'in beyaz hatt>d>r. Bunun nedeni
k>k>rdak hücrelerinin afl>r> kalsifikasyonu,
daha sonra bunun yerini, beklenen osteoid
ve kalsifiye osteoidin (kemik) alamamas>d>r.
Kemik korteksi incedir, buzlu cam görün-
tüsü vard>r ki Fankel'in beyaz hatt>n> daha
belirgin hale getirir. Çocuklarda periost alt>
kanamalar s>kt>r. Bu kanama nedeni ile pe-
riost balonlafl>r, tedavi sonras> periost alt>
kanamadaki kalsifikasyon ile belirginleflir.
Suda çözünür olmas>na karfl>n askorbik
asit klasik koenzim ifllevine sahip de¤ildir.
Kollajen ve osteoid yap>m>nda katalizör gö-
revini yerine getirdi¤i biyokimyasal meka-
nizma bilinmez. Kollajen yap>m>nda önemli
olan prolinin hidroksiproline hidroksilasyo-
nunu artt>rd>¤> düflünülmektedir. In vitro
olarak demirle birlikte askorbik asit basit
aromatik bileflikler için etkin bir hidroksile
edici kar>fl>md>r.
p-hidroksifenilpiruvik oksidaz> substrat in-
hibisyonundan koruyarak tirozin gibi feno-
257
BÖLÜM X -- LEVHA 7
V
C E
KS
(S
KORBÜT
)
(Sayfa 256'n>n devam>)
FEMUR:
PERMEDÜLLER KANA-
MALAR; PERKALKMIfi;
OSHATTINDA
D
AKTALT KISIMDAK< HARABBEYAZ FRANKEL HATTI;
EPCAM GÖRÜNÜMÜ
(HUMERUS):"PERMALARIN KALSBA/LI" GOLF SOPASI GÖRÜNTÜSÜ
GÖZ KAPAKLARINDA
RETROBULBER
KANAMAYA BA/LI
PROP
TIRNAK ALTINDA
"SPLKANAMALAR
SKORBÜTTE KOSTOKONDRAL BBMATR<Ç