Bu art>k hipotalamus ile yap>sal ba¤lant>lar>n> korur ve sa-
p>n nöral k>sm>ndan bir portal kan kayna¤> al>r. Bu vakalar-
da bazen bulunan di¤er bir tip ön lob kal>nt>s> bezin lateral
k>sm>nda sap veya hipotalamusla nöral veya vasküler ba¤-
lant>s> olmayan küçük bir parankim alan>d>r. Bu dokunun
normal fonksiyon görme yetisi olmas> pek mümkün de¤il-
dir. Di¤er koflullarda kapsül alt>nda sella duvar>na do¤ru in-
ce bir parankim tabakas>n>n kalmas>d>r. Muhtemelen bu
periferal kal>nt>lar küçük kapsüler kan kayna¤> ile beslen-
mektedirler.
E¤er bezin yüzde 30'undan fazlas> korunursa hipofizer
yetersizli¤in geliflmesini engelleyecek yeterli fonksiyon ge-
nellikle görülmektedir. Bezin daha fazlas> hasarlanm>flsa bu
hastalar do¤umu takiben süt veremezler ve trafl edilmifl
pubik k>llar tekrar uzamaz. Amenore s>k olmas>na ra¤men
postpartum nekrozu takiben hastalarda düzensiz ancak
gerçek menstruasyon bildirilmifl baz> yay>nlar mevcuttur.
Baz> durumlarda bu iyi tan>mlanm>fl tiroid ve adrenal ye-
tersizlik varl>¤>nda görülebilmektedir. Bu durumda biraz
gonadotropin salg>land>¤> sonucuna var>lmaktad>r.
Nadiren bu hastalar gebe kalabilirler ve gebelik s>ras>n-
da hipofizer kal>nt>n>n hipertrofiye gitmesi nedeniyle dü-
zelme gösterirler. Gebelik uyar>s> olmadan hipofizde bafl-
lang>çta geliflmifl olan hasar, sonras> kalan dokunun rejene-
rasyonuna çok az e¤ilim vard>r.
Çok nadiren normal gebelik olmayan hipofizde de he-
morajik flok ile iliflkili olarak infarkt geliflebilir. Bu tip ciddi
hipofizer yetersizlik, yazar taraf>ndan orta yafll> bir erkekte
peptik ülser kanamas>n> takiben geliflen flok sonras> gözlen-
mifltir.
Ciddi hipofizer yetersizli¤i olan ilk va-
kalar> aras>nda, Simmonds taraf>ndan 1914
ila 1918 y>llar> aras>nda tan>mlananlar var-
d>r. Ölümle sonlanan hipofizyal orijinli ka-
fleksi vakalar> tan>mlam>fl ve bunlar>n hipo-
fiz bezinin ön lobunun septik puerperal in-
feksiyonuna ba¤l> oldu¤una inanm>flt>r. Da-
ha sonralar> ise kafleksinin hastal>¤>n as>l
özelliklerinden olmad>¤> anlafl>lm>flt>r.
Simmonds'un orijinal tan>mlamas>ndan
yimi befl y>l sonra, Sheehan geçirilmifl ge-
beli¤in bir çok ön hipofiz yetersizli¤i vaka-
lar>n>n patogenezindeki önemini tekrar
vurgulam>flt>r. Postpartum nekroz adenohi-
pofize giden besleyici damarlar>n spazm>
ve efllik eden trombozuna ba¤l> gibi görün-
mektedir. Bunun en s>k nedeni postpar-
tum hemoraji ile iliflkili ciddi genel dola-
fl>m kollaps>d>r.
van türünde adenohipofize ulaflan kan>n
tümü portal venöz kaynakl>d>r. Gebeli¤in
sonunda hipofiz bezi belirgin olarak hi-
perplastiktir ve kan kayna¤>ndaki ani bir
düflüfle daha duyarl> haldedir. Sheehan pri-
mer vasküler bozuklu¤un hipofizyal portal
damarlara drene olan infundibular arterle-
rin spazm>n>n oldu¤unu öne sürmektedir.
E¤er spazm saatlerce devam ederse ön lob-
daki dokular>n ço¤u ölmektedir; daha son-
ra kan akmaya bafllay>nca sapta ve adeno-
hipofizde staz ve tromboz geliflir.
Sheehan'>n fikrine göre, spazm>n dere-
cesi ve süresi, nekrozun derecesindeki de-
¤iflikliklerden sorumludur. Postpartum
nekroz vakalar>n>n yaklafl>k yar>s>nda lez-
yon ön lobun yüzde 97'sini kapsar, fakat
pars tuberalis ve adenohipofizin üst yüze-
yinde küçük bir bölüm genellikle korunur.
25
BÖLÜM I -- LEVHA 23
P
OSTPARTUM
H
N
EKROZ
NEKRÖZ - SHEEHAN SENDROMU
POSTPORTUM
HEMORAJ<
LAKTASYON
OLMAMASI
(SIKLIKLA
POSTPARTUM
ADRENAL KORTYETERS(AKUT BAfiLANIÇ SOKU,
PUBKIL KAYBI,
HASTEN<
GONADAL YETERS(AMENORE)
TROMBOZ
NEKROZ VE
SKAR OLUfiUMU
PROLAKT
EKS
EKS
ACTH
EKS
ANEMDERECES< UYUMSUZ SOLUKLUK
FSH VE LH
EK
S
TSH
MSH
EKS
SKAR
RELATOLARAK
NORMAL,
DOKU HALKASI
KAN BASINCINDA
AN< DÜfiÜfi