Tiroid stimüle eden hormon (TSH, ayn> zamanda
tirotropin ve tirotropik hormon olarak da isimlendiri-
lir) tiroidin boyutunu, vaskülaritesini ve metabolik ak-
tivitesini art>r>r ve tiroid hormonlar>n>n sal>nmas>n> sa¤-
lar. Bu hormonun eksikli¤i primer tiroidal miksödemin
tüm özelliklerini ortaya ç>karabilir.
"Hipofizer miksödem" terimi, sekonder tiroid ek-
sikli¤i tablosunun ön planda oldu¤u ve di¤er hipofi-
zer ve hedef organ hormon eksikliklerinin maskelen-
di¤i, ciddi ön hipofizer yetersizlik gösteren nadir va-
kalar için kullan>lmaktad>r. Bu tür bir hastaya sadece
tiroid tedavisi verilirse efllik eden latent adrenal korti-
kal yetersizlik tiroid tedavisinin metabolizmay> h>z-
land>rmas> sonucunda adrenal krize ilerleyebilir. Da-
ha nadir bir durum "monotropik tirotropin eksikli¤i"
olarak isimlendirilir; bu vakalarda detayl> inceleme
TSH d>fl>nda hormonal eksiklik gösterememifltir; sade-
ce tirotropin yapan hücreler bozuk ya da eksiktir. Bu
iki tip hipofizer veya "sekonder" hipotiroidizm "pri-
mer" tiroid yetersizli¤inden TSH verilmesine verdik-
leri yan>t ile kolayl>kla ayr>labilir. Bazal çal>flma ola-
rak tiroidin 24-saat I
131
al>m> ve serum proteine
ba¤l> iyod (PBI) veya daha do¤ru flekilde serum buta-
nol ekstrakte edilebilir iyod (BEI) yap>ld>ktan sonra
hastalara intramusküler yolla TSH verilir. PBI'n>n
normal aral>¤> birçok laboratuvarda 100 ml'de 4 ila
8 g'd>r. Uygulanan geleneksel doz 5 ila 10 ünitedir,
ve iki veya üç günlük enjeksiyonlar verilebilir; sonra
I
131
al>m> ve PBI 24 ila 48 saat içerisinde tekrar de¤er-
lendirilir. Normal bireylerde TSH serum PBI düzeyin-
de belirgin art>fl yapar. Bunun nedeni kolloid-dolu fol-
liküllerden depolanm>fl hormonun dolafl>ma verilme-
sidir. Radyoaktif al>mda da aflikar art>fl gözlenir. Pri-
mer hipotiroidizmde TSH verilmesinden sonra bile
PBI ve al>m düflük kal>r. Hipofizer hipotiroidizmde
iyot al>m> ve PBI kontrol düzeyleri primer miksödem
kadar düflük de¤ildir ve I
131
al>m>nda belirgin bir art>fl
ve çabuk sal>n>m için depolanm>fl hormon olmamas>-
na ba¤l> PBI'da daha yavafl bir art>fl gözlenir.
Oldukça özelleflmifl laboratuvarlarda serumdaki
dolaflan TSH'n>n biyoassayinden destekleyici kan>t el-
de edilebilir. Primer miksödemde miksödem nedeni-
yele hipofizin kendisi etkilenmedi¤i sürece seviye ol-
dukça yüksektir. Bu vakalarda küçük dozda tiroid ve-
rildikten sonra yap>lan test tekrarlar> TSH'daki art>fl>
gösterebilir.
Gonadotropinler, TSH ve ACTH'> içeren orta de-
receli ön hipofizer yetersizli¤i olan baz> hastalarda
kortizon veya analoglar>n>n verilmesinin, PBI ve I
131
al>m>n>n normale gelmesinin kan>t olarak tespit edil-
di¤i, tiroid fonksiyonlar>n> art>rd>¤> gösterilmifltir. Bu
tip vakalarda kalan hipofizer dokudaki TSH üretimi,
efllik eden hafif adrenal kortikal yetersizlik nedeniyle
bir flekilde azalm>fl olarak kabul edilmektedir.
13
T
S
T
E
DEN
H
ORMON
E
KS
T
ESTLER
BÖLÜM 1 -- LEVHA 11
HASTA I
131
DOZUNU ALIR
I
131
ALIMI
BEL(KONTROL)
P.B.I VEYA B.E.<
<Ç(KONTROL)
5 U.S.P ÜNVER
I
131
UPTAKE (%)
P.B.I. (
g/100 ml)
I
131
UPTAKE (%)
P.B.I. (
g/100 ml)
TRASER
I
131
DOZU
NORMAL
NORMAL
PR
PR
NORMAL
PR
NORMAL
PR
TSH VER
TSH VER
I
131
TUTULUMU (UPTAKE)
BEL
P.B.I VEYA
B.E.<. <ÇKAN ALINIR
5 U.S.P ÜNVER
24 SAAT
24 SAAT
24 SAAT
24 SAAT