(2) over a¤>rl>¤>nda ve estrus insidans>nda art>fl. Pinealekto-
mi hayvanlar>n >fl>¤a maruz olmalar> ile ayn> etkiyi göster-
mektedir. Ek olarak s>çan fetusunda pinealektomi, alt ileum-
da belirgin de¤iflikliklere neden olmaktad>r, epitelyal hücre-
ler belirgin asidofilik inklüzyonlar ile dolmaktad>r.
Melatonin kurba¤alar, iribafllar ve baz> di¤er hayvanlar
için bilinen en güçlü cilt rengi-aç>c> ajand>r. Ancak insan-
lar ve kobay melanositlerinde melatoninin hiç etkisi yok-
tur gibi görünmektedir. Beyazlat>c> etki, her ikisi de hipofi-
zer kaynakl> olan melanosit stimüle eden hormonun ve
ACTH'nin melanin art>r>c>, pigmenter etkisine z>tt>r. Kurba-
¤alarda pigmentasyon, epifiz ve hipofiz taraf>ndan z>t yönde
etkilenmektedir.
S>çanlara melatonin verilmesi >fl>¤a maruz kalma veya
pinealektomi sonras> geliflenlere z>t de¤iflikliklere yol açar;
melatonin over büyümesini ve estrus insidans>n> inhibe
eder. Melatonin veya artm>fl >fl>k maruziyetinin insanlarda
benzer de¤ifliklikler yap>p yapmad>¤> bilinmemektedir.
Bu bulgular ile uyumlu olan bir gözlem parankimatöz
pineal tümörü olan k>zlarda menarfl bafllamas>n>n belirgin
olarak gecikmesidir. Di¤er taraftan destrüktif pinealomas>
olan erkek çocuklarda erken seksüel geliflme oluflmaktad>r.
Endokrin semptomlarla birlikte olan pineal tümörlerin hepsi
büyük de¤ildir. Küçük tümörlü erken puberteli vakalar ta-
n>mlanm>flt>r. Pineal bezden yap>lan salg>lar>n ön hipofizer
gonadotropinlerin yap>m ve sal>n>m>n> bask>lamas> söz konu-
su olabilir. Bu fenomenlerden kaç tanesinin pineal tümörle-
rin çevre merkezleri irrite edici etkilerine ba¤l> de¤il de bu
mekanizma ile aç>klanabilece¤i tan>mlanmay> beklemektedir.
Tüm bu çal>flmalardan pineal bezin memelilerde nöro-
endokrin kontrolde önemli rol oynad>¤>n> varsayd>racak da-
ha fazla kan>t ortaya ç>km>flt>r.
da ve COMT ise 6 pozisyonda yapmaktad>r.
HIOMTun hiç bulunmad>¤> periferal sinir-
lerde melatoninin varl>¤> bunun pineal tara-
f>ndan genel dolafl>ma sal>nan ve daha sonra
sinirler taraf>ndan al>nan bir nörohormon
oldu¤unu varsayd>rmaktad>r.
Melatonine ek olarak norepinefrin, se-
rotonin, 5-metoksiindol asetik asit ve 5-
hidroksiindol asetik asit gibi birçok di¤er
biyolojik olarak aktif maddeler, pineal bez
içerisinde büyük miktarlarda bulunur. Pine-
al k>smi kalsifikasyona gitse bile, bu mad-
deler de¤iflmeyen miktarlarda varl>klar>n>
sürdürürler. Pineal yap>n>n içersindeki veya
yak>n>ndaki dokular>n böbreküstü korteks-
ten aldosteron sal>n>m>n> art>ran ve böylece
su ve tuz retansiyonunu etkileyen bir fak-
tör olan glomerulotropin içerdiklerine dair
görüflü destekleyen baz> kan>tlar mevcuttur
(bkz. sayfa 95).
Pinealden geçen kan ak>m> çok fazla-
d>r, a¤>rl>k-a¤>rl>k baz>nda, böbrekten sonra
ikinci s>rada yer al>r. Radyoiyod (I
131
) ve
radyofosfor (P
32
) pineal bez taraf>ndan beyi-
nin di¤er tüm bölgelerinden daha h>zl> ola-
rak al>n>r. m> gram-bafl>na bazda tiro-
idden sonra ikinci s>radad>r ve hipofizekto-
mili hayvanlarda, tiroid dahil di¤er tüm or-
ganlardan daha fazlad>r.
Pineal ve nöroendokrin sisteme >fl>k ma-
ruziyeti aras>ndaki iliflkiyi araflt>rmak üzere
çok say>da araflt>rma çal>flmas> yap>lm>flt>r.
Erkek ya da difli s>çanlar artm>fl >fl>¤a maruz
kad>klar>nda pineal bezde flu de¤ifliklikler
meydana gelir: (1) pineal a¤>rl>kta, HIMT,
serotonin, RNA sentezi, glikojen ve suksi-
nik dehidrogenaz aktivitesinde azalma;(2)
ATP, P
32
al>m>nda ve monamin oksidaz akti-
vitesinde de¤ifliklik olmamas>; ve (3) 5-hid-
roksitriptofan dekarboksilaz aktivitesin-
de art>fl. Difli s>çanlarda >fl>k, baz> di¤er de-
¤iflikliklere de yol açar: (1) adrenal boyutta
ve overlerin melatonin al>m>nda azalma ve
37
BÖLÜM I -- LEVHA 35
P
B
EZ
(EP
(Sayfa 37'nin devam>)
PTRANSFERAZ (HIOMT) <ÇEREN
TEK DOKUDUR
SEROTON
N-ACETYL SEROTON
CMELANOS
MELATONIfiIKLA UYARILMIfi
ESTRUSU PUYARIR
PBÖLGE ADRENAL
KORTÇIKIfiINI UYARAN
GLOMERULOTROPYAPAR
GLOMERULO-
TROP
ALDOSTERON
PHSANTAGONSONUÇTA TSH,
MSH, ACTH VE
GONADOTROPETK
HIOMT
MELATON
PH
131
ALIMI, YÜKSEK
AM
MEMEL< PELDE EDKURBA/ALARDA CBEYAZLATIR AMA VE DBU OLMAZ
IfiIK PRNA, PROTEHIOMPT AKTAZALTIR; 5-HTP
DEKARBOKSAKTARTIRIR
SU
VE TUZ
RETANS
DESTRÜKTERKEK ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN
SEKSÜEL PREKOZHORMONAL ETKPTÜMÖRÜ OLAN KIZLAR GEÇMENARfi GÖSTEREB