pozisyonda uzanan yo¤un bir demete dönüflür, sinir ele-
mentlerinden nispeten yoksun pars tüberalis ile periferik
zon ile iliflki halindedir. Hipotalamo-hipofizyal yolun muh-
temelen tüm üç parças> da esas olarak nörohipofizde sonla-
n>r.
Hipotalamusun s>n>rlar> keskin de¤ildir. Ön-altta optik
kiazma ve optik yollarla s>n>rlanm>flt>r; arkada ise posteri-
or perfore substrat ve serebral pedinküllerle s>n>rlanm>flt>r.
Sagital kesitte talamustan üçüncü ventrikülün duvar>nda
hipotalamik sulkus ile ayr>ld>¤> görülebilir. Önde preoptik
septal bölge ve arkada orta beyinin tegmental bölgeleri ile
birleflir. Lateral komflular> subtalamus ve internal kapsül-
dür.
Nöral lobu pars distalisten bir ba¤ dokusu trabekülas>
ay>r>r; ayn> zamanda trabekülan>n genifl lümenli arterine bir
yatak olarak pars distalis içerisine de¤iflken uzunluklarda ola-
cak flekilde uzan>r. Bez içerisinde Rathke kesesinin yerini be-
lirten embriyonik kleft k>smen bu trabekülde yer al>r. Yeni
do¤anda görülmesi kolayd>r ve yaflam>n ilerleyen dönemin-
de kaybolur. Eriflkin bezindeki kolloid dolu folliküller pars
distalis ve nörohipofiz aras>ndaki bileflkede pars intermedia-
y> gösterirler. Bu s>n>r oldukça düzensiz olabilir, adenohipo-
fizyal dokunun parmaks> uzant>lar> nörohipofiz maddesi içe-
risinde s>kl>kla bulunur.
Purves yak>n zamanda insanda, pars intermedian>n, me-
lanosit stimulan hormon (MSH) veya intermedin yapan ve
uzun süreli afl>r> kortizole maruz kald>¤>nda Crooke hyalin
de¤iflikleri gelifltiren ve bezin anteromedial bölümlerinde
yer alan baz> adenohipofizyal bazofiller taraf>ndan temsil
edildi¤ini ileri sürmüfltür.
bölümlerinin standardize isimlendirilmesin-
de nörohipofiz (arka lob) üç bölümden olu-
flur fleklinde tan>mlan>r: tüber sineryum'un
median eminensi, infundibular kök ve in-
fundibular proses (nöral lob). Adenohipo-
fiz (ön lob) benzer flekilde üç bölüme ayr>-
l>r: pars tüberalis, pars intermedia ve pas
distalis (glandülaris).
raf>nda bir k>l>f oluflturan adenohipofiz bö-
lümleri ile birlike, hipofizyal sap olarak
isimlendirilir.
kunun yukar> sap içerisine ve tüber siner-
yumun median eminensi içerisine do¤ru
genifllemesi total bez dokusunun yüzde
15'ini oluflturur. Alt sap kesisi, bezin para-
ventriküler ve supra-optik nükleuslarda
olan yukar> ba¤lant>lar>n>n sa¤lam kalmas>-
n> sa¤l>yarak diabetes insipidus geliflmesi-
ni engeller.
Supra-optik ve paraventriküler nükleus-
larda atrofi ve hücre gövdelerinin yok olma-
s>n>, bunlar>n supra-optikohipofizyal yolda-
ki aksonlar>n>n hasar> izler. E¤er yol diafrag-
ma sella seviyesinde kesilirse bu hücrelerin
sadece yüzde 70'i etkilenir; e¤er yol median
eminensin üzerinden hasarlan>rsa hücrele-
rin yüzde 85 ila 90'> atrofiye gider. Yani ak-
sonlar>n yaklafl>k yüzde 15'i bu iki seviye
aras>nda sonlanmaktad>r.
Nörohipofizin sinirsel uyar>m> hem
fonksiyonel hem de anatomik olarak hipo-
fiz sap>ndaki hipotalamo-hipofizyal yol-
dur. n ön ve-
ya ventral duvar>nda ilerleyen supra-optiko-
hipofizyal yol ve sap>n posterior veya dor-
salinde yer alan tüberohipofizyal yol. Tü-
berohipofizyal yol hipotalamusun santral ve
posterior bölümlerinden, muhtemelen pa-
raventriküler nükleus ve tüberal bölgede-
ki ve mamillar cisimlerdeki da¤>n>k hücre-
lerde ve nükleuslardan köken al>r. Supra-op-
tikohipofizyal yol supra-optik ve paraventri-
küler nükleuslardan köken al>r. Median emi-
nense girince çok yüzeyel bir durum al>r ki
burada beyinin bazal enfeksiyonlar>ndan ve
granülomatöz inflamatuvar olaylardan etki-
lenmeye karfl> duyarl> bir haldedir. Z>t taraf-
lardan gelen liflerin çok az çaprazlaflmas>
olur. Median eminensin arka taraf>ndaki tü-
berohipofizyal yol daha küçüktür ve ince
lifler içerir. Nöral sapta tüm lifler santral
4
BÖLÜM I -- LEVHA 2
H
B
EZ
B
ÖLÜMLER< VE
H
<
LE
<
L
TALAMUS
FORAMEN
PARAVENTRNÜKLEUS
MAM
NÖRAL
SAP
PROSES
KLEFT (YARIK)
POSTER
ANTER
SUPRA-OPTNÜKLEUS
PARS TÜBERAL
PARS
D
BA/
DOKUSU
(TRABEKÜLA)