Pineal bezin yerleflimi nedeniyle, sinir kayna¤>n>n affe-
rentlerin habenular ve posterior komissurlardan geldi¤i
epitalamusla ayn> oldu¤u daha önceleri düflünülmüfltü. Bu-
gün ise s>çan pinealinin, tek inervasyonunu superior servi-
kal gangliyonlarda köken alan ve direkt olarak parankimal
hücrelerde sonlanan, iki büyük sempatik sinir yolundan al-
d>¤> net bir flekilde gösterilmifltir.
r. Taze a¤>rl>¤>
100 ila 200 mg aras>nda de¤iflir, kuru a¤>rl>¤> 20 ila 40 mg
aras>ndad>r.
Tümör oluflumu nedeniyle boyutlar> artarsa corpora qu-
adrigemina'ya do¤ru uzanabilir ve serebral akuadukt
(Sylvius)'a bas> yapabilir ve böylece oldukça erken dönem-
de internal hidrosefaliye neden olur.
Biyokimyasal aç>dan pineal bez benzersiz özelliklere sa-
hiptir. Melatoninin yap>ld>¤> tek organ gibi göünmektedir.
Serotoninden melatonin yap>lmas>N-asetil serotonin üzerin-
den ve bunu takiben hidroksiindol-O-metil transferaz (HI-
OMT) varl>¤>nda O-metilizasyon ile gerçekleflir. Melatonin
gibi HIOMT de sadece pineal bezde yap>l>r. Bu enzim kate-
kol-O-metil transferazdan (COMT), COMT'>n birçok hücrede
bulunmas> ve epinefrin ve norepinefrinin metilizasyonunu
sa¤lamas> özelliklerinden farkl> olarak, sadece pineal içeri-
sinde veya yak>n>nda bulunmas> ve hidroksiindollerin metili-
zasyonunu katalize etmesi ile farkl>l>k gösterir. Her iki enzi-
min de 5,6-dihidroksiindol'ün O-metilizasyonunu katalize et-
mesi ilgi çekicidir fakat HIOMT bunu esas olarak 5 pozisyon-
Pineal cismin veya bezin gizemi timu-
sunkine benzerlik gösterir. Her iki organ>n
da anatomik detaylar> uzun süredir biliniyor
olmas>na karfl>n fizyolojik rolleri son birkaç
y>la kadar belli de¤ildi. Bu yap>lara olan ilgi-
nin yo¤unlu¤u halen çok fazlad>r.
Memeliler, kufllar, bal>klar>n ço¤u ve
amfibiyanlar, embriyolojik olarak diensefa-
lonun arka bölümünün tavan>ndan köken
alan ve epitalamusun bir parças> olarak be-
yinin derinlerinde lokalize olan, tek bir pi-
neal veya epifisis serebriye sahiptir. Ancak
afla¤> vertebral>larda tek ve ayr> bir ünite ye-
rine pineal organlar veya pineal sistemlerin
bulundu¤unu düflünmek önemlidir. Kerten-
kelelerde embriyonik pineal yap> anterior
nöral pla¤>n lateral kenar>ndan köken alan
ve daha sonra birleflerek tek bir pineal küt-
leye dönüflen iki parçadan oluflmaktad>r.
Bunu takiben dual pineal sistemi olufltura-
cak ikinci bir ikileflme oluflabilir. Bir parça
diensefalik tavanda yer al>r ve bu pinealdir.
keseleflme fleklinde oluflabilir. Çok yüzeyel-
dir ve kafan>n epidermisinin hemen alt>nda
yer al>r. Baz> kertenkelelerde bu pineal yap>
küçük, lens ve retina içeren göz benzeri bir
organa ileri de¤iflim gösterir ve paryetal ve-
ya "üçüncü göz" olarak isimlendirilir. De¤i-
flik türlerde pineal sistemin iki parças>n>n
de¤iflik hücreler taraf>ndan oluflturuldu¤u-
nun bulunmas> sürpriz de¤ildir. Memeliler-
de ve kufllarda pineal bez büyük oranda sek-
retuvar olabilen parankimal hücrelerden
meydana gelmektedir. Di¤er formlarda hüc-
relerin ço¤u fotoreaktif üniteler fleklinde-
dir. Puberteden sonra pinealin diffüz kalsifi-
kasyonu gerçekleflir. Corpora arenacea ve-
ya "beyin kumu" histolojik kesitlerde görü-
lür. Eninde sonunda pineal, düz bir filmde
görülebilir hale gelir ve önemli bir radyolo-
jik mihenk tafl>d>r; santral sinir sisteminin
yer iflgal eden herhangi bir lezyonu, pineal
görüntüsünün ön-arka filmdeki normal orta
hat pozisyonundan yer de¤ifltirmesine ne-
den olacakt>r.
36
BÖLÜM I -- LEVHA 34
P
B
EZ
(EP
(Sayfa 37'de devam ediyor)
KORPUS KOLLOSUM
FORN
3. VENTRPLEKSUSU
TALAMUSUN
ORTA K
FORAMEN
(MONRO)
ANTERKOMÜSSÜR
MAM
HABENULA
HABENULAR
KOM
P
TENTORSEREBELL<
SEREBELLUM
PSEMPATÇALIfiMALARINA
DAYANARAK)
POSTERKOM
LAMKUADR
SEREBRAL
SYLV
SUPERSEMPAT
EPBELGES<
PAR
LENS
RET
EP
KORYUM
KAFATASI PARKEM
KAFATASI PARYETAL KEM
P(EP
HABENULAR
KOM
POSTERKOM
SUBKOMORGAN
3. VENTR
PARAF
BEY
L= LOBUL; S=SEPTUM; BV= KAN
DAMARI; CA=KORPORA ARENASEA
(KALS
(DEL R
PREPARATININ SCHARENBERG MODYONU)
P= GOLF SOPASI BENZER< ÇI-
KINTILARIYLA PARANK(SALGI YAPICI) GRANÜLLER
N= S
KURBA/A PKAMER'e DAYANARAK fiEMATPL=PIS=<Ç SEGMENTLERSG=SENSOR HÜCRELER; N=SLM=KISITLAYICI ZAR
BAZI KERTENKELELERDE BULANAN PARYETAL GÖZ VE P