flekilde genifllemifltir ve bu kafatas> röntgeninde görülebi-
lir. Akromegalide oldu¤u gibi tümör sellan>n ötesine, örne-
¤in sfenoid sinüs içerisine do¤ru uzanabilir.
Kemiklerin boylar>nda büyüme mümkün oldu¤u için,
akromegalide oluflan orant>s>zl>¤>n tersine, normal oranlar>-
n> koruyabilirler. Artm>fl büyüme yavaflt>r ve süreklidir; süt
çocu¤u döneminde bafllayabilir ve sabit bir h>zda genellik-
le ilerler ve epifizyal kapanman>n oldu¤u seksüel maturite
ile ortadan kalkar. Son boy genellikle 7 ila 8 feet (210 ila
240 cm) aras>ndad>r. Endokrin bezlerde ve organlarda gö-
rülen de¤ifliklikler akromegalide oldu¤u gibidir (Bak sayfa
29). güçlü bir flekilde geliflmifltir ancak son-
ra kas güçsüzlü¤ünün efllik etti¤i hipofizer yetersizlik olu-
flabilir. Ancak e¤er yeterli fonksiyon gören bez korunursa,
hipofizer yetersizlik geliflmez. Guvatr ve hipermetabolizma
akromegalide oluflabilir ancak diyabet nadirdir. Kardiyak
hipertrofili veya hipertrofisiz hipertansiyon olabilir. Devle-
rin ömrü, travma, enfeksiyon ve orta dereceli hipofizer ye-
tersizli¤e ba¤l> adrenal krize yatk>nl>klar> artt>¤> için, nor-
malden daha k>sad>r.
Asidofil adenoma ba¤l> jigantizmin tedavisi akromegali
için olanla benzerdir. Görme yollar>na bas> acil cerrahi için
bir endikasyondur. Operasyon veya pituiter fossa içerisine
yerlefltirilen radyoaktif materyallerin implantasyonu yoluy-
la radyasyon, bu durumdaki genç insanlar>n, flekil bozucu
afl>r> büyümesini durdurmak için en kesin yol gibi görün-
mektedir. Ne yaz>k ki birçok vaka boylar>n> kontrol edecek
tedavi için çok gecikmifl olarak gelirler.
Jigantizm boyda afl>r> büyüme olarak ta-
n>mlan>r, kiflinin >rk>na göre ortalamay> be-
lirgin olarak aflma söz konusudur. Daha ön-
celeri uzmanlar jigantizmin, eriflkinde ayn>
bozuklu¤un akromegaliye neden oldu¤u ve,
epifiz hatlar> kapanmadan önceki büyüme
dönemindeki hiperpituitarizme ba¤l> oldu-
¤u sonucuna vard>lar. Jigantizmi olan has-
talar epifizlerin kapanmas>n> takiben büyü-
me uyar>s>n>n devam etti¤i durumda akro-
megali manifestasyonlar>n> da s>kl>kla gös-
terirler ve baz> hastalar epifiz hatlar> ka-
panmadan önce muhtemelen hem enine
hem de boyuna kemik büyümesinin uyar>l-
mas>na ba¤l> hem akromegali hem de ji-
gantizm gelifltirebilirler.
Jigantizm androjen eksikli¤ine ba¤l>
epifiz hatlar>n>n kapanmas>ndaki gecikme
sonucu normal miktardaki hipofizer büyü-
me hormonunun normalden daha uzun sü-
re etkisini gösterebilmesine ba¤l> enüko-
idizmde de geliflebilir. Afl>r> boy genellikle
ailevi ya da genetiktir. Jigantizm genellikle
erkeklerde görülür ama kad>nlarda da çe-
flitli vakalar bildirilmifltir. Ancak en uzun
devlerin erkek oldu¤u bir gerçektir.
Hiperpituitarizme ba¤l> jigantizmde hi-
pofiz bezi sella turcicay> yap>sal bozacak
28
BÖLÜM I -- LEVHA 26
J
TÜBERKÜLUM SELLANIN
YUKARISINA UZANAN
TÜMÖRÜN HAVA
RADYOLOJGÖRÜNÜMÜ
NORMAL KIYASLANAN
H(AKROMEGAL< VE
SEKONDER HYETMEZLOLABOLMAYAB
FEET VE