Kafa kaidesi k>r>¤> olan baz> vakalarda hipofiz sap>
y>rt>labilir. Ciddiyetin derecesine ba¤l> olarak diabetes insi-
pidus ortaya ç>kabilir. Bazen bir kaza, k>r>¤a neden olmadan
sapta kesilmeye neden olabilir. Nadiren kraniyal travmayla
ile iliflkili olan kanaman>n sonucu ön hipofiz bezi hasar gö-
rebilir. Böyle bir vakan>n post-mortem incelemesi çok az
glandüler hücre içeren küçülmüfl bir ön lob bulunur. Hipo-
fizin fibrozis ile harabiyeti ile karakterize baflka bir hasta
grubunda oldu¤undan farkl> olarak belirgin fibrozis görül-
mez. Vakalar>n baz>lar>nda fibröz doku daha önceki aktif si-
filitik lezyonun skar> olabilir; ancak di¤er herhangi granü-
lom böyle bir sonuca neden olabilir. Postmortem seyrek
glandüler hücre kal>nt>lar> arada gömülü ve kaba fibröz do-
ku ile çevrelenmifl olarak bulunur. Bazen lökosit ve plazma
hücresi topluluklar> bulunur. Ciddi amiloid infiltrasyonu hi-
pofizer yetersizli¤in naidr bir nedenidir. Adenohipofizin ha-
rabiyeti yavafl bir flekilde glandüler hücrelerin yerini alan
fibröz ba¤ dokusunda art>fl ile geliflebilir. Bu yavaflça artan
iskeminin bir sonucu gibi görünmektedir. Esas olarak diya-
betiklerde bulunur, fakat daha az ilerlemifl bir tablo yafll>lar-
da nadir de¤ildir. Diyabette insülin duyarl>l>¤>nda art>fl
oluflmas> böyle bir ön hipofiz yetersizli¤inin geliflmesini dü-
flündürmelidir. Genellikle bu vakalar tiroid ve adrenal korti-
kal yetersizli¤in kan>tar>n> da gösterirler. Büyüme hormonu
eksikli¤inin artm>fl hipoglisemi e¤ilimine neden oldu¤u bi-
linmektedir.
Granülomatöz lezyonlar nadiren ciddi
hipofizer yetersizli¤e sebep olurlar; hafif de-
receli tutulumlar daha s>k bildirilmektedir.
Sarkoidoz, tüberküloz, sifiliz, Hand-Schül-
ler Christian sendromu veya lipoid granü-
lom ve aktinomikoz zaman zaman hipofizi
ve çevre suprasellar bölgeye destrüktif gra-
nülomatöz prosesle tutar ve daha sonra fib-
rozise yol açar. Hem hipofiz bezini hem de
adrenalleri tutan dev hücreli granülom ayr>
bir hastal>k antitesi gibi görünmektedir.
Suprasellar hastal>k s>kl>kla kilo al>m>, art-
m>fl susama hissi ve poliüri gibi hipotala-
mik bozukluk semptomlar> ile ortaya ç>kar,
bunu er ya da geç hafif ya da orta dereceli
hipofizer yetersizlik semptomlar> izler. Ade-
nohipofiz özellikle gonadotropin küresin-
de portal dolafl>m>n bozulmas> ile bafllayan
iskemik atrofi ve nöral uyar>lar>n veya ön
hipofiz aktivitesini düzenleyen nöroendok-
rin maddelerin kesilmesinin kombinasyonu
ile etkilenir. Artan derecede ön hipofiz ye-
tersizli¤inin geliflmesi ile bafllang>çta var
olan diabetes insipidus kaybolabilir. Bu se-
konder adrenal kortikal yetersizli¤in, esas
olarak glomeruler filtrasyonda orta derece-
li düflmeye ve kortikosteroidlerin tübüler
seviyede antidiüretik hormon antagonizma-
s>n>n azalmas>na ba¤l>, afl>r> su at>l>m>n> dü-
zeltici etkisine ba¤l>d>r. Glukokortikoidler
ile tedavi diabetes insipidusta ani dönüflü-
ne neden olur.
19
BÖLÜM I -- LEVHA 17
H
B
EZ
T
ÜMÖR
D
IfiI
L
EZYONLARI
SUPRASELLAR
HTASYONLAR (OBEZSOMNOLANS)
HVE/VEYA DVEYA DE/
ÖN LOB
ARKA LOB
H. VE E.,
X 125
HDERECES<
VE TVE YERLEfiME TBOYUT VE
YERLEfiBA/LIDIR
KAFATASI
KIRI/I,
KANAMA
DE/
DERECELERDE
D
OLMAYANLARDA
OLUfiUR AMA
D
DAHA SIK
VE ERKEND
D
DÜZELMES<,
ARTMIfi
DUYARLILI/I,
TRAVMA
(TÜBERKÜLOZ,
SARKO
KSANTOM
GRANÜLOM