die symptomen (6), een symptoom dat ook wordt geïnduceerd
door PAF als het intranasaal wordt geïnjecteerd (7). In deze stu-
die was het directe verband tussen de dosis PAF en de ernst van
de congestie ook heel duidelijk: de perceptie van de congestie
door de patiënten verschilde dan weer sterk. Concreet hebben
fundamentele studies kunnen aantonen dat in geval van allergi-
sche rinitis PAF de vasculaire permeabiliteit verhoogt. Dit draagt
bij aan de rinorree, trekt eosinofielen en neutrofielen aan in het
ontstoken neusslijmvlies en activeert die.
wen, wat aanleiding geeft tot een verhoogde secretie van hista-
mine met toename van de jeuk, de vasodilatatie en het oedeem
(8). Diezelfde studies hebben uitgewezen dat de PAF-receptor
een receptor is die gekoppeld is aan een G-eiwit, dat wordt over-
gereguleerd door de NF-kB-route en in de neus aanwezig is in
de vasculaire endotheliale cellen, de submuceuze klieren, de epi-
theelcellen, de mastocyten, de neutrofielen, de lymfocyten en
de macrofagen (8). "Het is dus vrijwel overal in de neus aanwezig",
benadrukt Wytske Fokkens.
corticosteroïden evenmin, "wat verklaart waarom de allergische
symptomen ondanks een goed uitgevoerde behandeling soms
aanhouden en zichzelf in stand houden, merkt Wytske Fokkens
op, en ze voegt eraan toe dat de talrijke mogelijke doelwitten
meerdere therapeutische pisten doen vermoeden die verschil-
len van diegene die we nu gebruiken: antihistaminica met meer-
dere effecten en prostaglandine D2-receptorantagonisten zijn
tegenwoordig de meest ontwikkelde geneesmiddelen (9). Maar er
bestaan ook mastocyteninhibitoren, eosinofieleninhibitoren (10)
en PAF-inhibitoren (5)."
nische studies met rupatadine hebben de werkzaamheid en vei-
ligheid van dit middel in de behandeling van allergische rinitis
aangetoond. Rupatadine heeft een beter werkzaamheids- en vei-
ligheidsprofiel dan levocetirizine. Tot slot bleek het effect ervan
op het vlak van verbetering van de symptomen en van de nasale
permeabiliteit snel in te treden. Daarnaast heeft het een voor-
treffelijk veiligheidsprofiel op lange termijn (5) en verbetert het
de levenskwaliteit van allergiepatiënten significant.
ideaal antihistaminicum, in het bijzonder een antiallergisch en
bijkomend anti-inflammatoir effect, zoals is aangetoond in fun-
damentele studies. De resultaten daarvan bevestigden nogmaals
dat rupatadine een effect kan hebben op de inductie van de
eosinofielen (12). Het inhibeert ook de door eotaxine geïndu-
ceerde chemotaxis van eosinofielen (13, 14). Tot slot inhibeert
het de activering van NF-kB (15), "wat duidelijk aangeeft dat
het complementaire ontstekingsremmende eigenschappen heeft
dankzij zijn gecombineerde effect op PAF", concludeert Joaquim
Mullol (Barcelona).
vergelijkende studie met levocetirizine bij patiënten met sei-
zoensgebonden allergische rinitis een betere symptoomcontrole
geeft, meer specifiek omdat het de IgE-concentratie significant
sterker verlaagt (p = 0,004), net als het aantal eosinofielen en
neutrofielen (p < 0,009) (16).
plaatjesaggregatie, de degranulatie van mastocyten, de active-
ring van macrofagen en neutrofielen, de chemotaxis en de acti-
vering van eosinofielen... (17). In die context begrijpen we beter
waarom rupatadine op diermodel een significant effect heeft
op het door PAF veroorzaakte oedeem en de bronchoconstrictie
(18) en waarom het effect ervan zo sterk is op een model van
mensenhuid met door PAF geïnduceerde eruptie (19).
permeabiliteit en verergert
zo rinorree en neuscongestie.
granulocyten en monocyten,
en verergert zo de allergische
ontsteking.
zo de histaminische
symptomen.
weefsels voor histamine en
bradykinine en verergert zo de
allergische symptomen.
zowel in de initiële als in de late fase. Histamine is één van die mediatoren, maar is niet de
enige. Een andere stof die vrijkomt bij een allerigsche ontstekingsreactie is PAF, dat voornamelijk
verantwoordelijk is voor neusverstopping. Die twee mediatoren tegelijkertijd blokkeren is
dus bijzonder nuttig bij allergische rinitis. En precies dat is aangetoond voor rupatadine in
fundamentele klinische studies en in de dagelijkse praktijk.
niezen en een loopneus (Figuur 1), maar ARIA positioneerde
antihistaminica duidelijk als basisbehandeling bij allergische ri-
nitis (1). De combinatie ervan met intranasale corticoïden stelt
echter nog geen 50% van de patiënten in staat om hun symp-
tomen goed te controleren (2). Sommige patiënten rapporteren
zelfs SCUAD (Severe Chronic Upper Airway Disorder), een groep
patiënten met meerdere comorbiditeiten die een andere thera-
peutische aanpak nodig hebben (3). "Er zijn verschillende redenen
voor dat gebrek aan controle, legt Wytske Fokkens (Amsterdam)
uit: redenen die verband houden met de ziekte (genetica, betrok-
kenheid van alle luchtwegen), met de patiënt (therapietrouw), de
kwaliteit van de diagnose (gelokaliseerde of systemische vorm?)
en met de behandelingen, die soms inadequaat zijn of niet op de
symptomen gericht (4)."
de allergische reactie
en in het bijzonder datgene wat er gebeurt tijdens een aller-
gische reactie in de acute en in de chronische fase, twee fasen
waarin het belang van PAF (Platelet Activating Factor) duidelijk
is aangetoond, naast dat van histamine en de bekende, klassieke
factoren (5).
een jeukende neus en niezen ook andere symptomen op middel-
allergic rhinitis. Satellite symposium Uriach at the SERIN 2013
van allergische reacties bij
patiënten met allergische rinitis
Leuven: "Het
Experimental Rhinology
and Immunology of the
Nose) is uniek in zijn soort
omdat het congres is gewijd
aan zowel de klinische
als de fundamentele
aspecten van ziekten van
de bovenste luchtwegen.
De aandacht gaat
vooral uit naar de meest
recente ontwikkelingen
in het onderzoek naar
ziekten van de bovenste
luchtwegen: allergische
of niet-allergische rinitis, rinosinusitis, infectieuze
rinitis of nasale polypose (neuspoliepen). De meest
relevante gegevens over de pathogenese, de genetica,
fenotype en behandeling vormen de hoeksteen van de
uiteenzettingen op dit congres. De informatie berustte
op het onderzoek en de bevindingen van topexperts in
de materie.
Het doel van SERIN 2013 was ook om een
stimulerende wetenschappelijke omgeving te creëren
door de confrontatie van de opinieleiders, artsen op
het terrein en jonge onderzoekers."