dieet- en hygiënemaatregelen op een gedetailleerde en over-
tuigende manier te verduidelijken. Daarnaast is het van primor-
diaal belang om duidelijk te stellen in welk kader een alternatieve
behandeling (stanolen, sterolen enz.) kan worden toegepast en
in welk kader deze producten werden onderzocht, aan gezien
de kostprijs voor de patiënt behoorlijk hoog kan oplopen.
Bij intoleranties voor een statine zal de eerste refl ex meestal
zijn om te opteren voor een andere statine, om een statine in
een beperktere dosering toe te dienen of om te kiezen voor
een combinatie in beperkte dosering. In geval van twijfel kan
de arts de statinebehandeling enkele weken onderbreken om
zo de impact van de statine te evalueren. ook een dosering
van de Ck's kan in dat opzicht nuttig blijken.
Indien de patiënt vraagt om een alternatieve behandeling,
kan de arts hem erop wijzen dat gefermenteerde rode rijst
een soortgelijk effect heeft als statines. Dat verklaart waarom
we gefermenteerde rode rijst in de aanbevelingen van de
European Society of Cardiology onder klasse IIB terugvinden, als
alternatief voor statines in geval van intolerantie.
nische testen naar het cholesterolverlagend effect ervan zijn
uitgevoerd, zijn extracten op basis van een specifi eke giststam
(Monascus purpureus Went). Het gaat daarbij om extracten
die genormaliseerd werden, zodat ze een bepaald percentage
monacolines bevatten. Deze monacolines zijn in feite niet
meer of niet minder dan statines. De belangrijkste monaco-
line in gefermenteerde rode rijst (monacoline k) is chemisch
identiek aan lovastatine. Het monacolinegehalte in gefermen-
teerde rode rijst voor de voedingsindustrie is variabel en niets
garandeert dat deze producten voldoende monacoline k be-
vatten om het beoogde effect te bereiken. Het is dus onmis-
kenbaar een groot voordeel als de arts de garantie krijgt dat
er voldoende monacoline k in het product aanwezig is.
De doseringen die in klinische onderzoeken worden genoemd,
hebben betrekking op de hoeveelheid rijst die nodig is om 1,5%
monacoline k te verkrijgen. over het algemeen gaat het om
1 tot 2 tabletten. om rode rijst te laten fermenteren, kan men
echter gebruikmaken van verschillende soorten giststammen.
Elke stam bevat een specifi ek gehalte aan monacoline k. In het
concrete geval van arterin
dezelfde als voor geneesmiddelen, ook al betreft het hier in
feite geen echt geneesmiddel. Deze werkwijze is nodig opdat
het product altijd dezelfde dosis zou bevatten.
overtuigd van de mogelijke voordelen van dit functionele
voedingsmiddel. De meeste aanwezigen bij het rondetafel-
gesprek stellen in de praktijk een voorschrift op, enerzijds
om de patiënt gerust te stellen, maar ook om hem te doen
inzien dat hij een therapeutisch proces moet doorlopen, zelfs
al betreft het in feite een natuurlijk product dat vrij verkrijg-
baar is. Toch is het nuttig om relatief snel (na 4 tot 8 weken)
een bloedonderzoek uit te voeren. Zo kan de arts nagaan of
de behandeling doeltreffend is er zijn immers synthetiseer-
ders die goed op de behandeling reageren en absorbeerders
die er slecht op reageren en of er geen nood is aan agres-
sievere therapieën. Bovendien voelen veel patiënten zich
gerust gesteld bij de gedachte dat het product niet als een ge-
neesmiddel wordt beschouwd, waardoor ze ook niet echt als
`ziek' kunnen worden bestempeld.
teerde rode rijst voor patiënten met een intolerantie voor
statines, is een systematische aanbeveling pas mogelijk zodra
er nauwgezette testen zijn uitgevoerd en de langetermijnge-
gevens inzake doeltreffendheid en veiligheid bekend zijn. In
dat verband werden in China al verschillende gecontroleerde
testen uitgevoerd, die allemaal wijzen op een duidelijke daling
van het cholesterolgehalte. Zo is er bijvoorbeeld het CCSpS-
onderzoek (China Coronary Secondary Prevention Study), waar-
in zo'n 5.000 patiënten die in het verleden een hartaanval had-
den gehad, 4 jaar lang werden gevolgd. Het aantal terugvallen
van cardiovasculaire aandoeningen en de mortaliteit bleken
respectievelijk met 45% en 35% te zijn gedaald in vergelijking
met een placebo. Deze daling van de mortaliteit en van het
aantal cardiovasculaire aandoeningen deed zich ook voor bij
een subgroep van bejaarde en hypertensieve patiënten en bij
een subgroep van diabetici. De onderzoekers stelden echter
vast dat het effect van gefermenteerde rode rijst op de arteri-
ele bloeddruk van de hypertensieve patiënten niet groter was
dan bij een placebo.
Tot slot doen de onderzoeken ons ook vermoeden dat ge-
fermenteerde rode rijst voor de meeste patiënten met een
intolerantie voor statines een goed alternatief kan vormen.
langstelling voor statines ter preventie van hart- en vaat-
ziekten alleen maar toegenomen. Deze molecules zijn
deling van hypercholesterolemie, aangezien ze het cardiovas-
culaire risico met 25 tot 30% verminderen. Door ervoor te
zorgen dat het LDL-gehalte onder de drempel van 100mg/dl
blijft, dringen ze bovendien de coronaire en cardiovasculaire
mortaliteit aanzienlijk terug. Naast een strikte naleving van de
opgelegde dieet- en hygiënemaatregelen, zijn statines dus ze-
ker belangrijk. Hoewel het toedienen van statines in secundai-
re preventie voor zich spreekt, zijn de gebruiken in primaire
preventie minder duidelijk afgebakend. Vaak zal de arts in de
praktijk het `risiconiveau' als criterium gebruiken. met behulp
van de SCorE-schaal kan het 10-jaarsrisico op cardiovascu-
lair overlijden worden vastgesteld op basis van het geslacht
van de patiënt, zijn leeftijd, zijn tabaksgebruik, zijn arteriële
bloeddruk en zijn cholesterolgehalte. Indien het 10-jaarsrisico
hoger ligt dan 5%, is een behandeling noodzakelijk. Het zou
echter een te beperkte visie zijn om enkel het LDL-C-gehalte
als basis te nemen, in die zin dat een laag HDL-C-gehalte
eveneens een onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaat-
ziekten vormt.
Indien er geen risico wordt vastgesteld, vormen de dieet- en
hygiënemaatregelen duidelijk de grondslag van de behan-
deling. maar we mogen ook niet vergeten dat de meeste
cardiovasculaire overlijdens voorkomen bij patiënten met
(nagenoeg) normale cholesterolwaarden. In dat opzicht is
het niet verwonderlijk dat artsen teruggrijpen naar minder
conven-tionele middelen ter aanvulling of ter vervanging van
om gebruik te maken van statines, met name wanneer ze nog
niet duidelijk kunnen stellen of de patiënt wel gebaat zal zijn
bij een behandeling. Een van deze voedingssupplementen is
gefermenteerde rode rijst.
vaak voorkomt in de geneeskunde, vooral dan bij chronische
ziekten. Het feit dat een hoge cholesterol op zich geen symp-
tomen veroorzaakt, maakt het probleem alleen maar erger.
Het komt er dus in de eerste plaats op aan om de patiënt
het belang van de behandeling te laten inzien. In dat opzicht
kan het nuttig zijn om te verwijzen naar de SCorE-schalen,
aangezien daarmee het risico in kaart wordt gebracht. Toch
blijven sommige patiënten moeilijk te overtuigen. Vooral dan
de jonge patiënten, die geen zin hebben in een chronische
behandeling voor de rest van hun leven. anderzijds weten
veel patiënten dat statines bijwerkingen kunnen veroorzaken,
vooral dan ter hoogte van de spieren. ook vermoeidheid en
jeuk zijn vaak gehoorde klachten. En het is moeilijk, zo niet
onmogelijk, om te voorspellen of iemand met deze bijwer-
kingen geconfronteerd zal worden. Zo'n 10 tot 20% van de
patiënten onder statine zou ermee te kampen hebben. In
werkelijkheid zou de incidentie zelfs nog hoger liggen dan in
de studies al werd aangetoond.
In secundaire en in primaire preventie bij patiënten met een
verhoogd risico, moet de arts alles in het werk stellen om
zijn patiënt ervan te overtuigen zich met een statine te laten