background image
MEDI-
SfEEr
414
18
16 mei 2013
over welke straling praten we?
electromagnetische golven die gegenereerd worden door bijvoor-
beeld mobiele telefonie (zowel GSm's als zendmasten), draadloze
DeCT-telefonie (Digital Enhanced Cordless Telecommunication) en
wLAN-computernetwerken (Wireless Local Area Network) bestrij-
ken het spectrum van de micro- en radiogolven. Het zijn laag-ener-
getische electromagnetische golven, die - in tegenstelling tot bijvoor-
beeld röntgen- en gammastralen - geen ioniserende werking hebben
en (als gevolg hiervan) geen chemische bindingen kunnen verbreken.
ze kunnen dus geen mutaties veroorzaken in het genetisch materiaal,
noch de structuur van biologische macromoleculen verstoren en zijn
dus in principe onschadelijk voor een organisme. Deze electromag-
netische straling kan wèl een temperatuursverhoging van het geëx-
poseerde weefsel - dat de straling ten dele absorbeert - veroorzaken.
Dit fenomeen wordt gedefinieerd als `thermisch effect' en kan enkel
bij zeer hoge intensiteit weefselschade berokkenen. Gezien de strenge
normen die voor GSm- en DeCT-toestellen gehanteerd worden, is
deze lokale temperatuursverhoging, zelfs bij langdurig telefoneren,
uiterst gering.
Biologische effecten?
Sinds een tweetal decennia wordt academische research verricht naar
mogelijke niet-thermische effecten van laag-energetische electro-
magnetische straling (GSm, DeCT, wLAN) op biologisch weefsel.
meestal gaat het om in-vitro-onderzoek waarbij celculturen in een
gegeven experimentele setting worden blootgesteld aan radiogolven
van een bepaalde frequentie. een aantal studies tonen inderdaad
aan dat dergelijke electromagnetische golven geassocieerd zijn met
een biologisch effect. Bij bepaalde celtypen werden namelijk ver-
anderingen vastgesteld in de activiteit en/of de expressie van een
aantal eiwitten die tussenkomen bij fundamentele processen als cel-
lulaire stress respons, celdeling en differentiatie (1-3). Dit zou moge-
lijkerwijze betekenen dat dergelijke radiogolven - althans in vitro -
een aantal biologische processen kunnen activeren en fysiologische
veranderingen kunnen induceren in sommige cellen.
TeCHNO-SFeeR
mS7626N
Mobiele telefonie
en gezondheidsrisico's:
mythe of realiteit?
Dr. Ronny Leemans
De jongste decennia zijn we getuige geworden van een spectaculaire toename van draadloze telefonie-
en computernetwerken in onze westerse samenleving. Deze technologieën maken gebruik van
electromagnetische golven en hebben ertoe geleid dat vrijwel ieder van ons geconfronteerd wordt met
een tot nog toe onbekend fenomeen: langdurige blootstelling aan electromagnetische golven met lage
frequentie. Heeft dit mogelijk gevolgen voor onze gezondheid?