ACTUALiTéS méDiCALeS
MEDI-
SfEEr
414
63
16 mei 2013
NATUUR & GezONDHeiD
fytosterolen en fytostanolen
Fytosterolen zijn plantaardige vetten met een chemische structuur
die verwant is aan die van cholesterol. Als ze worden geconsumeerd
in een farmacologische dosis (1,5-2,5g/dag), geven ze aanleiding tot
een signifi cante daling van de LDL-cholesterol in het bloed. Het cho-
lesterolverlagende effect is gerelateerd aan een sterke daling van de
cholesterolabsorptie in de darmen door het verloren gaan van de op-
losbaarheid in de micellen en de verhoogde excretie via de feces. Fy-
tosterolen werken ook direct in op de cholesterolstofwisseling omdat
ze zorgen voor een betere klaring van de LDL-c en een vermindering
van de activiteit van ACAT2, een enzym dat zorgt voor de vereste-
ring van cholesterol, een belangrijke stap in de export ervan buiten
de enterocyt via de chylomicronen. ze hebben geen effect op de tri-
glyceriden. Fytosterolen hebben waarschijnlijk andere effecten op het
cholesterolmetabolisme maar bijkomende studies zijn nodig om de
werking ervan te begrijpen.
De bladeren van
artisjok worden courant gebruikt om lichte spijsver-
teringsproblemen te behandelen. ze zouden ook een doeltreffende
behandeling tegen hypercholesterolemie kunnen zijn. Cynarine, lu-
teoline, chlorogeenzuur zouden de biosynthese van cholesterol ver-
minderen. Het effect van deze behandeling zou gecorreleerd zijn aan
de samenstelling van de intestinale microbiota.
Antioxidanten
Steeds meer experimentele studies bij mensen en dieren suggereren
dat geoxideerde lipoproteïnen als gevolg van oxidatieve stress, veroor-
zaakt door overmatige productie van geactiveerde zuurstof, mogelijk
een doorslaggevende rol spelen in de ontwikkeling van atherosclerose
en de uiteenlopende hieruit voortvloeiende cardiovasculaire ziekten.
Het gebruik van antioxidanten zou een signifi cante rol moeten spelen
in de preventie van die ziekten.
Groene thee is rijk aan polyfenolen en
daarom bijzonder nuttig in het therapeutisch arsenaal dat tegenwoor-
dig wordt gebruikt in de preventie van cardiovasculaire ziekten. Po-
lyfenolen
uit olijven zijn krachtige antioxidanten, die de bloedvaten
beschermen tegen geoxideerde LDL; deze indicatie is goedgekeurd
door de eFSA.
Om de potentiële rol van antioxidanten beter te begrijpen, moeten we
oxidatieve stress bij cardiovasculaire ziekten absoluut correct kunnen
evalueren, meer in het bijzonder door een plasmameting van geoxi-
deerde lipoproteïnen, analyse van alle antioxidanten in het plasma en
het globale antioxiderende vermogen van plasma. Aan de hand van de
ontwikkeling van specifi eke biomarkers zullen we in de toekomst de
oxidatieve stressniveaus van vaatcellen kunnen bepalen.
Cholesterolverlagende nutraceutica
bieden de mogelijkheid om
dyslipidemieën met een gering
risico te behandelen. Ze zijn
ook een oplossing voor patiënten
die te veel last hebben van
bijwerkingen van de klassieke
geneesmiddelen. Het is belangrijk
om gestandaardiseerde producten
voor te schrijven met een
duidelijk gedefi nieerde titratie
van het werkzame bestanddeel.
Dankzij standaardisatie kunnen
we de goede tolerantie en het
gunstige veiligheidsprofi el
garanderen. In geen geval kunnen
voedingssupplementen statines
vervangen.
Referenties
1.
Becker D, et al. Lowering blood cholesterol with fi sh oil and red yeast rice instead of statins,
mayo Clinic 2008.
2.
Becker DJ, et al. Red yeast rice for dyslipidemia in statin-intolerant patients: a randomized trial,
Ann. intern. med 2009;150(12):830-9,w147-9.
3.
eFSA Journal 2011;9(7):2304 (16 pp). Doi:10.2903/j/efsa.2011.2034 Scientifi c Opinion on the
substantiation of healthclamis related to moncolin K from red yeast rice and the maintenance of
normal blood LDL choleserol concentrations pursuant to Article 13(1) of Regulation (eC) No
1924/2006.
4.
Halbert S, French B, Gordon R, et al. Tolerability of red yeast rice (2.400mg twice daily)
versus pravastatin (20mg twice daily) in patients with previous statin intolerance. Am J Cardiol
2010;105:198-204.
5.
Von Bergman, et al. Am J Cardiol 2005;968.
6.
Lupatelli, et al. 2004.
7.
Bundy, et al. 2008.
8.
Hsu, et al. 2011.
9.
eFSA Journal 2011;9(4):2033.
rECEnTSTE DIEETAAnBEVELInGEn
minder verzadigde en `transvetten' verbruiken (zoals dierlijke vetten, palmolie en
kokosolie).
Deze vervangen door mono-onverzadigde vetten (zoals olijfolie).
meer omega-3-vetzuren verbruiken.
minder enkelvoudige suikers verbruiken (dus met een hoge glykemische index: die
zouden zelfs schadelijker zijn dan verzadigde vetzuren).
ze vervangen door complexe suikers (zoals zetmeelhoudende producten, pasta of
volkorenbrood).
De voorkeur geven aan volkorengranen (de vezels bevorderen de ontwikkeling van een
heilzame darmfl ora en hebben een positieve invloed op de lipiden).