background image
De¤iflik tedavi seçenekleriyle hastal>¤>n kontrolünde yüksek bafla-
r> oran> elde edildi¤inden dolay>, genitoüriner kanser tedavisinde
radyasyonun rolü klinik onkolojide bir veya birkaç tart>flmal> ko-
nudan biri olmufltur. Radyasyon baz> tümörlerin küratif tedavisin-
de tek bafl>na veya cerrahi ya da kemoterapiye adjuvan olarak
kombine kullan>labilir. Ayn> zamanda cerrahi tedavinin yetersiz
kalmas> halinde salvage (kurtarma) tedavi olarak veya ilerlemifl
hastal>¤> olanlarda semptomlar> hafifletmek için palyatif tedavi
olarak kullan>labilir. Radyasyonun uygun flekilde kullan>lmas> için
bu yöntemin potansiyel ve limitlerinin anlafl>lmas>, bu çerçevede
mekanizma ve tekniklerinin bilinmesi gerekmektedir.
Kanseri tedavi etmek için kullan>lan
X ve Gama >fl>nlar> iki fark-
l> elektromanyetik enerji olup 19. YY'>n sonlar>nda keflfedildikten
sonra tümör ve normal dokular üzerindeki etkileri k>sa zamanda ta-
n>mlanm>flt>r. External beam radyasyonun ilk kullan>l>fl> Pratt tara-
f>ndan 1896 y>l>nda bildirilmifltir. 1904 y>l>nda Alexander Graham
Bell, radyoaktif kaynaklar> tümörün do¤rudan kalbine yerlefltirilebi-
lece¤ini düflünmüfl ve 1912 y>l>nda ilk hastaya interstisyel brakite-
rapi uygulamas>yla bu düflünce hayata geçirilmifltir. Elektronlar,
protonlar, nötronlar ve pi-mezonlar gibi radyoaktif enerjiler ince-
lenmifl; bu inceleme sonucunda yaln>z protonlar>n prostat kanseri
tedavisinde potansiyel kullan>m>n>n oldu¤u gösterilmifltir.
F
X ve gamma >fl>nlar>n>n her ikisi de elektromanyetik radyasyon-
dur. Gamma >fl>nlar> radyoaktif izotoplar>n do¤al ya da suni ola-
rak bozulmas> ile oluflurken x >fl>nlar> veya
fotonlar yüklü par-
tiküllerin bir hedefe çarpmas> ile artifisyel olarak oluflturulur.
Gama >fl>nlar>n>n kendini salan izotopun enerji karakteristi¤ini
çok iyi yans>tmas>na karfl>l>k x >fl>nlar>n>n, kendini üreten maki-
nenin enerjisi taraf>ndan belirlenen daha genifl bir spektrumu
vard>r. Vücuda iletilen radyasyon dozu Gray
(Gy) olarak ifade
B
Ö
L
Ü
M
1 7
Radyasyon Tedavisi
Pinaki R. Dutta, MD, PhD ve
Ricard Wittington, MD
Çeviri: Dr. Hasan Sa¤lam
617