![]() leri belirlemek ve hûzlû ve güvenli doýumu saýlamak amacûyla tasarlanmûútûr. Biyofizik profili kullanarak, test edilen populasyonda ölü doýum oranlarûnûn %60-70 azaldûýû gösterilmiútir. Daha yakûn zamanlarda, perina- tal fetal hipokseminin geri dönüúümsüz doku hasarûna sebep olduýu ve bunun çok sayûda neonatal, çocuk ve yetiúkin dönemi problemleriyle iliúkili olduýu gösteril- miútir. Fetal asfiksinin serebral palsi, öýrenme güçlüýü ve eriúkin baúlangûçlû hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalûklara katkûda bulunduýu öne sürülmüútür. Yaúa- yabilir fetüsün ultrasonografi ile gözetiminin amacû, fe- tal asfiksinin potansiyel zarar derecelerini saptamak ve zamanûnda müdahaleyi baúlatmaktûr. Fetal iyilik halinin deýerlendirilmesi için kullanûlan ultrasonografi para- metreleri; fetal büyüme, amniyotik sûvû, fetal biyofizik profil skor ve kardiyovasküler/plasental fonksiyonun deýerlendirilmesidir. tarihi genellikle güvenilmezdir. þlk trimesterde ölçülen baú popo mesafesi (BPM) ölçümü gebelik yaúûnû belirle- mede en doýru yoldur (± 5-7 gün). Gebelik haftasû için ikinci trimesterde fetal biyometriyi kullanmak doýrudur (± 7-10 gün), ama üçüncü trimesterde doýru deýildir (± 3-4 hafta). Üçüncü trimesterde gebelik zamanû belirlen- mek istenirse, serebellar uzunluk veya uzun kemiklerin kemikleúme merkezlerini (32 haftadan sonra distal fe- moral epifiz ve 35. haftadan sonra proksimal tibial epi- fiz görülür) aramak gibi geleneksel olmayan biyometrik ölçümlerin kullanûlmasû yardûmcûdûr. biparietal uzunluk, kafa çevresi, karûn çevresi ve femur uzunluýudur. TFA formülleri özellikle karûn çevresi aýûr- lûklû hesaplanûr ve küçük karûn çevresi intrauterin büyü- me kûsûtlûlûýû (þUBK) için güçlü bir belirteçtir. Eýer TFA, 5 veya 10 persentilin altûnda ise fetüs, gebelik yaúûna göre küçük (SGA) olarak kabul edilir. SGA fetüs yapûsal olarak küçük ama normal olabilir, fakat þUBK fetüsler asfiksi açû- sûndan risk altûndadûr. Plasental yetmezlik, fetüse glukoz saýlanmasûnûn azalmasûyla sonuçlanûr. Kompansatuvar glikojenoliz, fetal karaciýerde hacim azalmasû ve abdo- minal çevrenin küçülmesiyle sonuçlanûr. Bu asimetrik büyüme kûsûtlûlûýû, þUBK'nûn önemli bir bulgusudur olarak veya sûvû cebinin ölçümü yapûlarak yarû kantitatif olarak deýerlendirilebilir. Maksimum vertikal cep (MVC) ölçümü, uterus içinde fetal kûsûmlar ve kordun olmadûýû en geniú sûvû cebinin önden arkaya uzunluýudur. Daha yaygûn kullanûlan amniyotik sûvû indeksi (ASþ) ölçümü, uterusun 4 kadranûndaki MVC'lerin toplamûdûr. ASV, ilerleyen gebelik yaúû ile deýiúir. Genel olarak 5-8 ara- sûndaki MVC deýerleri ve 5-20 arasûndaki ASþ deýerleri normal olarak kabul edilir. fetal böbrekler iyi perfüze olur ve idrar çûkûúû normaldir. Ama hipokseminin varlûýûnda kardiyak outputun ref- leks redistribüsyonuna baýlû olarak oksijenize kan fetal olur. Diýer organlarda vazokonstrüksiyon vardûr ve bu durum böbrekte azalmûú idrar çûkûúûna neden olur. Oli- gohidramniyoz, kronik hipokseminin özelliýi olarak düúünülür ve hipoksemi varlûýûnda orta-ciddi derecede ASþ deýiúikliýinin görülmesi için gerekli zamanûnûn üç hafta olduýu söylenmektedir. Hipokseminin daha akut belirteçleri, fetal biyofizik skoru ve Doppler incelemesiy- le saptanabilir. rametreden 0 veya 2 puan alûr ve bu puanlarûn toplamû BFP skorunu oluúturur. 6/8 veya 8/8 skorlarû normaldir. 6/8'in altûndaki fetüslar ek olarak monitörizasyona ih- tiyaç duyarlar. Tam bir BFP'de total 10 puanûn tamamû için elektronik fetal monitorizasyon (non-stres test) ge- rekir. 8/10 veya 10/10 skorlarû normal olarak düúünülür. 6/10 úüpheli ve 4/10'dan küçük eúit olanlar ise anormal- dir. Bir fetüs 30 dakikadan kûsa bir sürede 8/8 veya 10/10 skor alabilir ama diýer düúük skorlarda tam 30 dakikalûk sürekli bir izlem yapûlmalûdûr. jenasyonunun güvenilir ve doýru ölçütüdür. Anormal bir BFP skoru, fetal asidemi için yüksek riski gösterebilir ve bir hafta içindeki fetal ölümün güçlü bir belirtecidir. ùüpheli BFP çoýu zaman tekrarlanûr. Fetal hareketlerin kesilmesinin ardûndan öngörülebilir dönem baúlar; to- rasik hareketler (solunum) ilk olarak kaybolur, takiben tonus kaybû ve en son olarak gros gövde ve omurga ha- reketleri kaybolur. Azalmûú amniyon sûvûsû kronik hipok- seminin iúaretidir. önemlidir. Umbilikal arter (UA), orta serebral arter (MCA), uterin arter (UtA), duktus venosus (DV) ve um- bilikal ven (UV) sûklûkla deýerlendirilen damarlardûr. UA akûmû, gebelik yaúûnûn ilerlemesiyle azalan sistolik/ diastolik oranlarû nedeni ile düúük dirence sahip olur. MCA, umbilikal arterden relatif olarak daha az diastolik akûma sahiptir. Duktus venosus dalgasû sistolik, diastolik ve atrial diastol dalgalarûyla ayûrt edilir. Umbilikal venöz akûm tek formdadûr ve fetal solunum varyasyonunu gös- terir. UtA, 24 haftadan sonra düúük dirençlidir. anormallikleri görülebilir. UA'da diastolik akûmûn ters- liýi veya yokluýu, plasental vasküler disfonksiyonu yan- sûtûr. Fetal beyine gelen kompensatuar artmûú kardiyak output, MCA'da diastolik akûmûn artmasûna neden olur. Sonuçta oluúan UA'daki diastolik akûmûn azalmasû ve MCA'daki diastolik akûmûn artmasû bu damarlar arasûn- daki normal iliúkiyi tersine çevirir. Duktus venosusda ters dönmüú A dalgasû, atrial kasûlma sûrasûnda ters venöz akûmla beraber olan saý kalp stresini yansûtûr. UV pulsa- til akûmû da artmûú saý atrial basûncûnû yansûtûr. UtA'de artmûú dirençli akûm ve artmûú spiral arter akûm direncini yansûtan postsistolik çentik görülür. |