Birinci T
rimester
1
3
BæRæNCæ TRæMESTERDEKæ EMBRæYOLOJæ VE ANATOMæ
k
Kardiak tüpten
kalp ve büyük damarlar geliúir
k
Kardiyojenik öncüller embriyonun kraniyal ucunda
1.kalp sahasûnû oluútururlar
k
Embriyonik katlantûlarûn bir araya gelmesi ile lateral
endokardial tüpler
primitif kardiak tüp oluúur
k
Primitif kardiak tüpün katlanmasû, yeniden yapûlan-
masû, septasyonu
dört gözlü kalp oluúur
k
Konotrunkus = primitif çûkûm yolu ayrûlarak
ventrikuler çûkûm yolu oluúur
· Solunum Sistemi
k
Ön baýûrsak
solunum divertikülü
primer
bronúial tomurcuk
3 saý+ 2 sol sekonder bronúial
tomurcuk
terminal bronúiol
respiatuar bron-
úiol
primitif alveol
· Gastrointestinal Sistem
k
Erken embriyonik katlantû
endodermal tüp
ön
baýûrsak, orta baýûrsak, arka baýûrsak
k
Ön baýûrsak(orofaringeal zarda kör sonlanûr)
özo-
fagus, mide, proksimal duodenum
Karaciýer, safra kesesi, sistik kanal ve pankreas du-
odenal divertikülden geliúir
k
Orta baýûrsak (önceden yolk kesesine açûlan)
dis-
tal duedonum ile 2/3 proksimal transvers kolon ara-
sûndaki bölüm
Daha sonra ileum hûzlûca uzar
umbilikal kor-
dun tabanûndan fûtûklaúarak 90° rotasyon yapan
primer baýûrsak kûvrûmû
Baýûrsak peritoneal kaviteye geri dönerken 180°lik
ek rotasyon yapar böylece çekum saýda duodeno-
jejunal kûvrûm solda olacak úekilde normal baýûr-
sak oryantasyonu oluúur.
k
Arka baýûrsak (kloakal membranda kör sonlanûr)
distal 1/3 transvers kolon ile çekum arasûndaki bö-
lüm
Primitif arka baýûrsaýûn son kûsmûnûn geniúlemesi
kloaka
Ürorektal septum kloakayû ürogenital sinüs ve
dorsal anorekal kanal olarak ayûrûr.
· Genitoüriner Sistem
k
Ara mezoderm
pronefroz, mezonefroz, metanef-
roz
Mezonefroz
rudimenter böbrekler kloakaya
mezonefrik kanallarla baýlanûr
Mezonefrik kanal
ureteral tomurcuk
topla-
yûcû sistem
Üreteral tomurcuk metanefrik blasteme baýlanûr
nefron oluúumunu baúlamasû
k
Mesane, kloaka ve allantoisten köken alûr
k
Mesane, ürogenital sinus ile rektumdan ayrûlûr
· Kas-°skelet Sistemi
k
Üst ve alt ekstremiteler kendilerine ait ekstremite
tomurcuýundan geliúir
Plasental Geliãim
· Koryonik kese en baúta villuslar ile sarûlûdûr, uterusa
komúu olanlarûnûn atrofisi
koryon laeve
· þmplantasyon sahasûna komúu villuslarda, sinsityotro-
foblastlar oyuk oluúturarak trofoblastik lakün oluútu-
rur
k
Komúu maternal kapillerler geniúler
maternal si-
nuzoidler trofoblastik lakün ile anostomoz yaparlar.
k
Sitotrofoblastlar sinsityotrofoblastlara ve maternal
lakünlere doýru çoýalûr
matür tersiyer villuslar
k
Tersiyer villuslar koryon frondozumda gaz deýiúimi
için tamemen farklûlaúmûú damarlarû içerir
· Koryon frondozum + desidua bazalis = plasenta
Umblikal Kord Geliãimi
· Embriyonik disk amniyon ve yolk kesesi arasûnda uza-
nûr.
· Embriyo en baúta ekstraembriyonik mezodermden
oluúan baýlayûcû sapla koryon ile baýlantû halindedir.
k
Allantois (endodermal arka baýûrsak divertikülü)
yolk kesesinden dûúarû çûkûntû úeklinde geliúir.
k
Allantois ve allantoik damarlar baýlayûcû sapa doýru
ilerler (umblikal damarlar oluúur).
· Embriyonik büyüme ve katlanma sonucu kör sonla-
nan ön baýûrsak ve arka baýûrsak ile yolk keseye açûlan
orta baýûrsak oluúur.
k
Vücut duvarlarû yan katlantûlardan oluúup orta ba-
ýûrsak tübüler hale gelince, yolk kesesi ortaya çûkar.
k
Yolk kesesinin uzun ve dar boynu = orta baýûrsak
kanalûnûn bitiúini yolk kesesine baýlayan vitellin ka-
nal.
· Embriyo büyüyüp katlanûrken, amniyotik boúluk ge-
niúler ve umblikal halka haricinde embriyoyu çevre-
ler.
k
Baýlayûcû kanal, allantois, vitellin kanala bütün ola-
rak umblikal kord denir.
k
Amniyon büyümeye devam eder ve kord elemanlarû
çevresini saran tübüler yapû oluúur
yoýun epitel
örtüsü
· þlerleyici kord uzamasû ve kûvrûlmasû embriyonik/fetal
büyüme ve hareketle birlikte oluúur.
ANATOMæ TEMELLæ GÖRÜNTÜLEME
Anahtar Konular ve Sorular
· Geliúim basamaklarû (son adet tarihinden sonra)
k
Gestasyonel kese (intradesidual kese iúareti) 4-4.5
haftada görünür.
k
Yolk kesesi 5-5.5 haftada görünür.
k
Kardiyak aktivitenin görülmesi 6-6.5 haftada olur.
· Ortalama kese çapûna (OKÇ)göre geliúim basamaklarû.
k
OKÇ > 10mm ise transvajinal USG (TVUSG) de yolk
kesesi görülmelidir.
k
OKÇ > 18mm ise TVUSG de embriyo görülmelidir.
· `5 yaúam` kuralû: embriyo boyu > 5mm ise kardiyak
aktivite görülür.
k
Embriyo görünen bir amniyon içerisinde ise, kardi-
yak aktivite bulunmasû gerekir (geniúlemiú amniyon
iúareti)
· Gestasyonel yaú deýerlendirmesi en kesin 1. trimester-
de olur.
k
Biyolojik varyasyonlar 13. gebelik haftasû sonrasûn-
da etkisini gösterir.
· Çoýul gebeliklerde koryonisitenin saptanmasû
k
Prognozda en önemli faktördür.
· Anoploidi riskindeki artûúa bir kanût var mûdûr?
k
11-13 hafta taramasû anoploidi riski için kullanûlabi-
lir, invaziv iúlem gerekliliýini belirtir.
· Anatomi normal mi?
k
Organogenez 13. haftanûn sonuna doýru tamamla-
nûr.
k
En iyi çözünürlük için TVUSG kullanûlabilir.
· 1. trimester kompleks hücre çoýalmasû ve farklûlaúma-
sûnûn oluútuýu bir zamandûr.
k
Normal iúleyiú net olarak anlaúûlmaz ise hata payû
yükselmektedir.