DI obstetrik Page 58

Plasenta, Membranlar ve Umbilikal Kord

PLASENTA VE UMBæLæKAL KORDA YAKLAâIM

PlesentanÏn Embriyolojisi

Son Adet Tarihinden (SAT) itibaren 14-28 gün

· Geliúimin 16-hücreli aúamasûnda trofoblast emb-

riyonik iç hücre kitlesinden ayûrt edilmeye baúlar

· Nidasyon, blastokistin endometrial epitele baý-

lanmasû, SAT'ûn 20-28. günlerinde meydana gelir

· Trofoblast plaýû uterus içinde spiral arterin bitiúi-

ýinde yerleúir

· Primitif sinsityum hûzla çoýalûr ve intervillöz me-

safeyi oluúturmak üzere komúu kapiller ve venül-
leri erode eder

· Primitif sinsityum, sitotrofoblastik hücrelerin

kordlarû tarafûndan 1

villusu oluúturmak üzere

invaze edilir

SAT'tan ætibaren 5-10 Hafta

· Mezodermin, primitif yolk kesesinden, 1

villu-

sun merkezine doýru büyümesiyle 1

villus

· Kapillerler in situ olarak geliúirler ve 2

villuslarû

villusa dönüútürürler.

· 3

villuslar, yoýun úekilde kolajenlenmiú baý do-

kusu ve kalûn duvarlû fetal damarlarûn büyümek-
te olan plasentaya daha geniú bir yapûsal destek
saýlamasûyla dallanma göstererek morfogeneze
uýrarlar

SAT'tan ætibaren 10-12 Hafta

· þntervillöz mesafeye doýrudan arteriyel dolaúûm

baúlar

SAT'tan ætibaren 12-20 Hafta (2

implantasyon)

· Trofoblast, myometriumun iç 1/3'lük kûsmûnû is-

tila eder ve spiral arterleri yeniden biçimlendirir

· Musküler duvarûn invaze edilmesi ve musküler

ortamûn çözülmeye uýramasû, sabit ve düúük ba-
sûnçlû arteriyel vasküler dilatasyon ile sonuçlanûr

SAT'tan itibaren 22-30 hafta (Terminal Villus Oluãumu)

· Kapiller büyüme, sarmallaúan ve dallanan anji-

yogenez terminal villus ile sonuçlanûr; bu süreç
fetal kapillerleri intervillöz mesafedeki oksijenli
maternal kana daha yakûn hale getirir

Umbilikal Kordun Embriyolojisi

Blastokist içerisinde, ekstraembriyonik mezodermin

gevúek bir aý örgüsü embriyonik diski çevreler. Endoder-
min yolk kesesini oluúturmasû ve ektodermin amniyonu
oluúturmasûyla ekstraembriyonik mezoderm merkeze
doýru kaviteleúme gösterir ve ekzoçölomu oluúturur.
Koryonik mezoderm embriyonik yapûya birleútirici bir
sap vasûtasû ile katûlûr. Allantoin, embriyodan kaudale
doýru geliúen küçük yapû, birleútirici sapa doýru çûkûn-
tû yapar. Embriyo, birleútirici sapû giderek artan biçim-
de uzatarak dönüú yapar ve amniyotik kavitenin içine
kayar.

Allantoik damarlar, plasental villusta geliúen damar-

larla devamlûlûýû saýlarlar. þki umbilikal arter, internal
iliyak arterlerden köken alûr ve iki umbilikal ven, allan-
toik venlerden doýar. Saý umbilikal ven 8.haftada atro-
ù ye uýrar ve sol umbilikal ven sol portal ven'e ve duktus
venozus'a dökülür. þki umbilikal arter plasentaya giriú
noktalarûndan 15 mm içeride kaynaúûrlar veya bir anos-
tomoz ile birleúirler.

Kordon, ekstraembriyonik mezenkimden geliúen ve

myoù broblast ve zemin maddeden oluúan Wharton jöle-
siyle örtülüdür. Wharton jölesi turgoru devam ettirmeye
yardûm eder ve sûkûúmaya karúû korur. Kordonun kendisi
oksijen ve besinlerin umbilikal damarlardan difüzyonu
ile beslenir. Normal kord genellikle saat yönünün aksi-
ne doýru helezonludur. Normal fetal hareketler kordun
sarmallûýûnû saýlarlar.

Görüntüleme Teknikleri ve Normal Anatomi

Birinci Trimester Gestasyonel Kesesi (5-7 haftalar)

Trofoblastik doku ve koryonik villuslar gestasyonel

kesenin (GS) çevresinde difüz bir ekojenik halka oluútu-
rurlar. Yolk kesesi ve erken amniyon, erken embriyo ile
iliúkili, bu safhada görülebilirler. Bir "çift desidual kese
iúareti" endometriumdaki desidual reaksiyon içerisinde
eksentrik úekilde yerleúmiú ekojenik GS biçiminde izle-
nebilir.
Birinci Trimester Plasenta (8-14 haftalar)

Gestasyonel kesenin endometrial kaviteye tutundu-

ýu bölgedeki fokal kalûnlaúma koryon frondozumdur.
Umbilikal kord en sûk olarak koryon frondozumun orta-
sûna girer ve bu safhada izlenebilir.

Bu aúamada amniyonun embriyo ve fetusu sardûýû

net bir úekilde izlenir ve henüz koryon ile birleúmemiú-
tir. Yolk kesesi ekstra-amniyotiktir, amniyon ve koryon
arasûnda yerleúmiútir. Normal amniyon birleúmesi 14-
16. haftalarda gerçekleúir.
ækinci Trimester Plasenta
Plasenta, homojen ve eúit oranda ekojenik bir yapûdûr.
Plasenta ve myometrium arasûnda hipoekoik bir subpla-
sental kompleks bulunur. þkinci trimester plasentasûnda
ara sûra sonolusen alanlar görülebilir.

Plasentanûn kesin yerleúim bölgesi ikinci trimesterde

belirlenmeli ve rapor edilmelidir. Çoýu plasentalar fun-
dustan uterusun ortasûna doýru yerleúirler ve anterior,
posterior, saý lateral veya sol lateral olarak tanûmlanûrlar.

Plasenta ile interal servikal os iliúkisi her incelemede

deýerlendirilmelidir. Plasental kenar ile servikal os ara-
sûndaki nasofrin transabdominal yol ile net deýerlendi-
rilmelidir. Olgularda transvajinal ultrason kullanûlmalû-
dûr.

Transvajinal teknikle, alt sûnûrû internal servikal osun

2 cm yakûnûndaysa plasenta aúaýû yerleúimli olarak ni-
telendirilir. þkinci trimesterde tanû koyulan çoýu aúaýû
yerleúimli veya marjinal plasenta previalar üçüncü tri-
mesterde çözülürler.
Üçüncü Trimester Plasenta
Üçüncü trimester plasentasû ekojenik yapû olarak hete-
rojendir ve sûklûkla sonolusen alanlar ve kalsiù kasyonlar
içerir. 30.haftadan sonra bazal kalsiù kasyonlar (plasen-
ta/myometrial bileúkede) ve kotiledon kalsiù kasyonlarû
normal bulgular olarak nitelendirilirler.

þkinci trimesterde olduýu gibi, plasentanûn yerleúim

yeri ve internal servikal os ile iliúkisi deýerlendirilmeli ve
rapor edilmelidir. Eýer ikinci trimesterde yapûlmadûysa;
plasentanûn alt sûnûrûnûn görülememesi, previanûn ekarte
edilmesi için endovajinal incelemeye yönlendirmelidir.
Umbilikal Kord

2 umbilikal arterin ve 1 umbilikal venin varlûýû göste-

rilmeli ve rapor edilmelidir. Kordonun serbest bir halka-
sûnûn ortogonal görüntüleri çoýunlukla yeterlidir. Eýer
3 damar kesin olarak izlenemezse, mesaneden alûnan