Genitoüriner Sistem
8
2
GENæTOÜRæNER SæSTEM EMBRæYOLOJæ VE ANATOMæSæ
ADRENAL GLANDIN GELæâæMæ
Korteks ve Medulla
· Korteks ve medulla 2 farklû orijinden kaynaklanmak-
tadûr.
k
Korteks
Mezodermden geliúir
3 zon: Glomerüloza, fasikülata ve retikülaris
Doýumda sadece glomerülosa ve fasikülata mev-
cut
3 yaúa kadar retikülaris izlenmiyor.
k
Medulla
Sempatik gagngliyonlardan kaynaklanan nöral
kalûntû hücrelerinden geliúir.
· Vücut boyutuna göre fetal adrenal gland erièkin adre-
nal gland±ndan 10-20 kat daha büyüktür.
k
Özellikle erken gebelikte fetal böbreklerle karûúabi-
lir.
Oligohidramniyoz geliúmeden önce renal agenezi
tanûsûnûn gözden kaçmasûna sebep olabilir
k
Büyük boyutta olmasûnûn sebebi daha çok adrenal
korteks nedeniyledir.
Doýumdan sonra ilk yûl içinde korteks küçüldük-
çe adrenal boyutlarû da küçülmektedir
ÜRæNER SæSTEM GELæâæMæ
Böbrek Oluãumu
· Geliúim aúamalarû daha ilkel canlûlardaki gibidir (ver-
tebrasûzlar, amfibiler)
k
Evrimsel geçmiúi yansûtûr.
· Artan geliúim derecesine göre sûrayla: Pronefroz, me-
zonefroz, metanefroz
k
Bu yapûlar kraniokaudal sekansda geliúip regrese
olurlar
· Servikal bölgede fonksiyonel olmayan primitif nefro-
tomlar geliúir.
k
Pronefroz kalûntûlarû, alt vertebralarda primitif böb-
reýi oluúturur.
k
4. haftada regrese olur ve yerini mezonefroz alûr.
· Mezonefroz üst torasik ve lumbar 3.vertebra arasûn-
dan kaynaklanabilen uzamûú fonkiyonel ilkel böbrek-
tir
· Mezonefrik (Wolf) kanallar ilk olarak 24. günde to-
rasik bölgede mezonefroz dorsolateralinde geliúir
k
Kaudal büyür, mesanenin ventrolateral duvarû ile
birleúir
k
Mezonefrik kanallar mezonefrik tübüllerle birleúir
ve idrar buradan drene olur.
· Mezonefrik tübüllerin fonksiyonu 10.haftadan sonra
durur ve regrese olur.
k
Mezonefrik kanallar erkeklerde genital sistemin ya-
pûsûna katûllmak üzere persiste olurken diúilerde reg-
rese olur.
· Üreterik Tomurcuk (metanefrik divertikül) distal me-
zonefrik kanallardan tomurcuklanûr
k
Kalûcû böbrek olan metanefroza geliúmek üzere sak-
ral mezodermi (metanefrik blastem) indükler
k
Üreterik tomurcuk ve metanefrik blastem karúûlûklû
olarak birbirin indükler.
Üreterik tomurcuk nefronlarû oluúturmak üzere
metanefrik blastemi indükler.
Metanefrik blastem de kaliksleri geliútirmek üzere
üreterik budû indükler.
· Metanefrik blastem ile üreterik tomurcuk etkileúimi-
nin yetersiz olmasûndan kaynaklanan anomaliler
k
Renal agenezi: Üreterik bud- metanefrik blastem
temasû gerçekleúmiyor.
k
Multikistik displastik böbrek: (düèünülen meka-
nizmalar)
Üreterik tomurcuk, metanefroz ve nefron kaybû
stromal geniúleme ve kist formasyonu ile sonuç-
lanan anormal toplayûcû sistem geliúimi
Displaziye sebep olan çok erken üreter obstrüksi-
yonu (metanefrik doku nefronlarû oluúturamûyor.)
Renal Yükselme
· Baúlangûçta böbrekler pelviste, birbirine yakûn, hilusu
ön tarafa dönük ve aúaýû yerleúimlidir.
· Retroperitoneal flank yerleúimi ile sonuçlanan yuka-
rû çûkûú için mekanizma tam anlaúûlamamûútûr ancak
majör faktörün embriyonik kaudal büyüme olduýu
düúünülmektedir.
· Arteriyel kan desteýi iliyak arter ve aortadan olacak
úekilde yeniden yapûlanûr.f
k
Alt bölgedeki dallar gerilerken, daha üst seviyeden
yeni arteriyel dallar geliúir.
· Böbrekteki bu yükselme ile renal pelvis 90 derece içe
rotasyon yapar
· Böbrekler adrenaller ile buluúunca 9. hafta civarû yük-
selme tamamlanûyor.
· Anormal yükselme ile ilgili anomaliler
k
Renal ektopi: Anormal rotasyon ile birlikte böbrek-
ler aúaýû yerleúimli
k
Çapraz birleèik ektopi ve diéer birleème anoma-
lileri: Yükseliúten önce metanefroz füzyonu deýiúik
görünümlere neden olabilir
k
Atnal± böbrek: 2 metanefrozun alt polleri birleúir
þnferior mezenterik arterin altûnda "mahsur" kalûr
k
Aksesuar renal arter: normal yükselme sûrasûnda
geçici arterlerin persiste olmasû
Mesane
· Kloaka üriner, gastrointestinal ve üreme sitemi ara-
sûndaki erken baýlantûyû saýlayan ortak bir boúluktur
k
Ürorektal septum tarafûndan anteriorda ürogeni-
tal sinüs posteriorda anorektum olarak ayrûlûr.
Kloakal membran rüptüre olduýu takdirde her iki
yapû perineye açûlûr.
· Ürogenital sinüsün 3 major komponenti mevcut-
tur
k
Allantois sefalad kûsûm
Mesane ile yolk kesesi arasûnda uzanûr
Eriúkinde intraabdominal kûsmû urachusu oluútu-
rarak involusyona uýrar, bu medyan umbilikal
ligamenttir.
k
Ortadaki veziküler kûsûm mesaneyi oluúturur.
k
Kaudal kûsûm diúide vajen vestibülünü, erkekte pe-
nil üretray± oluúturur
· Mezonefrik kanalûn distal kûsmû ve birleúmiú üreterik
kanallar posterior mesaneye katûlûyor, bu extrofi süre-
ci olarak bilinmektedir.
k
Bu süreçte üreterler üst k±s±mdan mesane trigonu
ile birleèir.