Beyin
2
2
BEYæNæN ANATOMæ VE EMBRæYOLOJæSæ
TERMæNOLOJæ
TanÏmlar
· Rostral: kranial (örn; embriyonun baú kûsmûna doýru)
· Kaudal: kuyruk (örn; embriyonun sakral kûsmûna doýru)
MAJOR EMBRæYOLOJæK OLAYLAR
Nörulasyon
· Ektodermal hücreler dorsal, orta hat nöral plaýû oluú-
turur.
k
Nöral katlantûlar geliúir, sonra birleúir
nöral tüp +
nöral krest
· Nöral tüp
beyin, spinal kord
· Nöral krest
periferik sinirler, otonom sinir sistemi
· Nörulasyondaki hatalar
k
Anensefali
k
Sefalosel
k
Miyelomeningosel
k
Chiari II: Arka beynin anormal nörulasyonu
Nöronal Proliferasyon
· Rombensefalonda baúlar; nöroepitelyal proliferasyon
nöronlar, glial hücreler, ependimal hücreler
k
Ventriküler zonda (santral lümen etrafûnda) `doýan'
hücreler `genç nöronlar' olarak adlandûrûlûr.
Beyin korteksini oluúturmak üzere periferik olarak
göç ederler (örn; gri madde öncülü).
Periferik olarak beyin korteksine uzanan aksonlar
marjinal bölgeyi oluúturur (örn; beyaz madde ön-
cülleri).
Beyaz madde dûú kûsûmda, gri madde iç kûsûmda-
dûr.
k
Glioblast hücreleri
astrositler ve oligodentrosit-
ler
Nöronlara metabolik/yapûsal destek saýlarlar.
k
Ependim hücreleri ventrikülleri/spinal kanalû kaplar
Beyin omurilik sûvûsûnû üretir.
· Nöronal proliferasyondaki hatalar
k
Holoprozensefali
k
Korpus kallozum agenezisi
k
Pitüiter bezin hatalû geliúimi
k
Dandy-Walker malformasyonu
k
Rombensefalosinapsis
Histogenez
· Proliferasyon, göç, farklûlaúma süreci
matür sereb-
ral korteksin geliúimi
· Serebral hemisfer nöroepiteli ile nöral tüpün diýer
kûsûmlarûndaki nöroepitel arasûndaki tek fark
k
Çok sayûda katmandan oluúmuútur (dominant neo-
kortekste 6 adet)
k
Gri/beyaz maddenin `ters yüz' düzeni
MSS'nin diýer kûsûmlarûndan farklû olarak, serebral
hemisferlerde beyaz madde iç kûsûmda ve gri mad-
de dûú kûsûmdadûr
Mekanizma tam anlaúûlamamûútûr
· Serebellumdaki özelleúmiú nörogenez
serebellar
korteksin gri maddesi/derin serebellar nükleuslar
· Histogenezdeki hatalar
k
Periakuaduktal gri maddenin anormal histogenezi
akuaduktus stenozunun bir sebebidir.
Nöronal Göç
· 11-15. haftalarda tepe aktivite
k
24. hafta itibariyle nöronlarûn büyük çoýunluýu
doýru konumundadûr
k
Göç 35. haftaya kadar sürer
· Yeni çoýalan hücreler radyal glial liflerin önceden be-
lirlenmiú yollarû boyunca göç ederler
organize kor-
tikal tabakalanma
k
En son gelenlerin, önceden göç edenlerin `dûú tara-
fûnda' olduýu 6 tabakanûn `ters yüz' dizilimi
k
þúlem çoklu genler ve dolaúan faktörler tarafûndan
yönetilir.
· Göçteki hatalar
k
Mikrosefali
k
Megalensefali
k
Heterotopi
k
Kortikal displazi
k
Lissensefali=nöronal göçte durma
k
Fakomatozlar
Miyelinizasyon
· 20. hafta kadar erken dönemde tespit edilebilir.
· Düzenli ve tahmin edilebilir biçimde meydana gelir.
k
Kaudal
derin kranial
yüzeyel posterior
an-
terior
· Yetiúkin döneme kadar sürer.
Operkülizasyon
· þnsular korteks ve silvian fissürün kûvrûmlarûnûn oluúu-
mudur
· 11-28. haftalar arasûnda oluúur.
· Operkülizasyondaki hatalar
k
Kusurlu konuúma ve dil iúlemleri
Girus ve Sulkus Geliãimi
· Canlû ortamda, mevcut görüntüleme yöntemleri ile
tespit edilebilecek zamandan daha önce gerçekleúir.
k
Yapûlar görüntüleme ile görünür hale gelmeden 4-6
hafta önce
· Sulkus/fissürün her zaman izlenmesi gereken gestas-
yonel yaú
k
Kallozal: USG ile 14. hafta, MR ile 22. hafta
k
Silvian: USG ile 18. hafta, MR ile 24. hafta
k
Parieto-oksipital: USG ile 18. hafta, MR ile 22-23.
hafta
k
Kalkarin: USG ile 18. hafta, MR ile 22-23. hafta
· 35. haftanûn sonuna kadar sürer
SEREBRUM, SEREBELLUM VE VENTRæKÜLLER
Serebral Hemisferler
· Notokord gelièimi
k
Bilaminar germ diski; ektoderm, mezoderm, endo-
dermi olan trilaminar germ diskine dönüúür.
k
Mezoderm orta hat, oyuk, santral tüpü oluúturur:
Notokordal iúlem
k
Notokordal iúlem solid notokorda dönüúür.
k
Notokord + mezoderm nöral plak oluúumunu in-
dükler.
k
Nöral plak 21. günde nörulasyon baúlayûncaya ka-
dar boyuna ve enine büyür.
· Nöral tüp oluúumu (primer nörulasyon)
k
Nöral plak kûvrûmlarû yükselir, bunlarûn arasûnda ya-
rûk (nöral oluk) oluúur.
k
Nöral kûvrûmlar birleúir
nöral tüp
Nöral krest hücreleri (nöroektodermden köken
alûr) nöral tüp birleúirken nöral tüpten ayrûlûrlar.