lardan geçen silindirik damarlarla birbirleriyle iletiflim kurar
ve bu damarlar>n say> ve büyüklü¤ü yaflla artarken hemoro-
idlerin varl>¤> halinde de büyük hacim kazan>r (Reuther).
D>fl ve iç, iç ve perimüsküler pleksuslar aras>ndaki bu
ba¤lant>lar alt ve üst venler ile kaval ve portal venöz sistem-
ler aras>nda a¤>zlaflmalar> oluflturur. Bu durumun önemini
artt>ran fley alt ve orta rektal venlerle bunlar>n toplay>c> da-
marlar> olan internal pudendal venlerde kapaklar bulunur-
ken superior rektal vende bu tür kapaklar>n bulunmay>fl> ve
bu nedenle portal vendeki bas>nç, karaci¤er sirozu veya por-
tal hipertansiyonun di¤er nedenlerine ba¤l> olarak artt>¤> za-
man (bkz.NETTER KOLEKS
perior rektal vendeki dolafl>m>n ters dönebilmesi ve portal
kan ak>fl>n>n rektal pleksuslara geçmek üzere bu son venin
üzerinden afla¤>ya do¤ru ak>p kaval sisteme internal iliak ven
yoluyla ba¤lanan inferior rektal ven yoluyla uzaklaflt>r>lmas>-
d>r. Bu kollateral venöz dolafl>m geliflti¤i zaman perimüskü-
ler pleksus ile orta rektal venler aras>ndaki yukarda anlat>lan
ba¤lant> sanki, submukozal pleksuslar yolu ile sa¤lanan ba¤-
lant>dan daha az önemli bir rol oynamakta ve submukozal
pleksuslar artan kan hacmi ve bas>nc> nedeniyle iç ve d>fl he-
moroidlere neden olacak flekilde dilatasyona u¤ramaktad>r.
Portal hipertansiyonun bulunmamas> halinde d>fl hemo-
roidlerin en s>k rastlanan nedeninin anal sfinkterin spazm>
oldu¤u söylenmektedir (Hiller) zira bunlar kan>n ak>fl>n> infe-
rior rektal venlere yönlendirebilmektedir. Öte yandan iç he-
moroidler, içinden iç rektal pleksusun dallar>n>n geçti¤i rek-
tal duvar>n deliklerinde de¤ifliklikler (dilatasyon ve keza
konstriksiyon) oldu¤u zaman geliflebilmektedir (yukar>ya
bkz.).
altta olan> yani d>fl rektal (hemoroidal)
pleksus peri-anal mesafede (bkz. sayfa 32 ve
60), yani alt anal kanal> intermüsküler olu-
¤un (Hilton'un beyaz çizgisi; bkz.sayfa 58)
alt>nda kuflatan subkütan dokuda yer al>r. <ç
rektal (hemoroidal) pleksus rektumun
submüköz mesafesine (bkz.sayfa 32), yani
dentat (pektinat) çizgi (bkz.sayfa 58) üze-
rindeki gevflek submukozal doku içine yer-
leflmifltir. Bu iki pleksusa bazen beraberce
submüköz pleksus veya üst ve alt submü-
köz pleksuslar ad> verilir. En proksimalde
yer alan üçüncü venöz pleksus rektumun
müsküler duvar>n>, bunun peritoneal uzan-
t>s>n>n alt>ndan kuflat>r ve perimüsküler
rektal pleksus ad>n> al>rsa da baz> yazarlar
buna d>fl rektal pleksus ad>n> vermekte olup
bu deyim yukarda de¤inilen üç pleksustan
birincisi ile kar>fl>kl>¤a yol açar. Kendisini
oluflturan damarlar>n oldukça kal>n oldu¤u
perimüsküler pleksus esas olarak rektumun
müsküler duvar>ndan kan al>r ve üst rektal
venin üst k>sm>na aç>l>rsa da perimüsküler
pleksusun ana drenaj yolu orta rektal venle-
redir.
<ç ve d>fl rektal pleksuslar esas olarak
mukozal, submukozal ve peri-anal dokulara
hizmet eder. Bunlardan ilki rektumu çepe-
çevre sararsa da ince ve kal>n venlerin en
büyük birikimi rektal sütunlarda (Morgagni
sütunlar>) görülür (bkz.sayfa 58 ve 60). Ka-
n> bu pleksuslardan geri götüren damarlar
genellikle submukozada 10 cm kadar yukar-
dad>r. Bu venlerden ç>kan dallar rektumun
müsküler tabakas>n> deler ve perimüsküler
pleksus ve üst rektal venle direkt olarak ile-
tiflim kurar. Kaslar>n bu delinmesi büyük
ço¤unlukla perimüsküler pleksusun orta
rektal venlere ba¤land>¤> noktan>n üzerinde
gerçekleflti¤inden aç>kça görülece¤i gibi or-
ta rektal venler iç rektal pleksusun drenaj>-
na sadece küçük ölçüde kat>lmakta ve bu
pleksustaki kan ço¤unlukla superior rektal
ven yoluyla geri dönmektedir.
<ç rektal pleksusun dilatasyonu iç he-
moroidlere neden olur (bkz.sayfa 170). D>fl
rektal pleksusun dilatasyonu veya buna ait
damarlar>n trombozu d>fl hemoroidleri ya-
par. Bu iki pleksus yani iç ve d>fl rektal plek-
suslar birbirlerinden muskulus submucosae
ani (bkz.sayfa 58 ve 60) ve pektenin kesif
dokusu ile ayr>lm>fllarsa da bunlar bu doku-
73
BÖLÜM X -- LEVHA 27
<
NCE VE
K
ALIN
B
A/IRSA/IN
V
ENÖZ
D
RENAJI
(Sayfa 72'nin devam>)
ORTA
SAKRAL
VEN
PER
DIfi REKTAL (HEMORO
<Ç REKTAL (HEMORO
<Ç VE DIfi REKTAL
PLEKSUSLAR ARASINDAK<
(HEMORO
VAG
REKTAL PLEKSUSLAR
ARASINDAK<
ORTA REKTAL
(HEMORO
SUPERUTER
OBTURATOR VEN
SUPER(HEMORO(B
S
(PORTAL VENE G