a.den gelmekte, yani jejunal kan deste¤ini karaci¤er kan des-
te¤i ile do¤rudan iliflki içinde sa¤lamaktad>r. Bu durum, bi-
rinci jejunal dal>n hepatik, çöliak veya transvers pankreatik
a. ile bir dorsal pankreatik a. yolu ile a¤>zlaflmas> halinde de
görülür. Bu son arter pankreas>n alt>nda üst mezenterikten
do¤du¤u zaman birinci jejunal dal>n> verir. Çöliak orijinin bir
orta kolik a.i pankreasa gitmek üzere dorsal pankreatik a.i
verebilir ve bu da pankreas>n alt kenar>n> terk ettikten sonra
birinci jejunal dal> verir. Mide rezeksiyonu s>ras>nda, sa¤ gas-
tro-epiploik c.in ve ek olarak birinci jejunal dal>n ortak bir
pankreatikoduodenal trunkustan ç>kt>¤> ve bunun da üst me-
zenterik a.den kaynakland>¤> görece garip bir durumla karfl>
karfl>ya kal>nabilir. Bu durumun variantlar> olarak karfl>lafl>lan
tablolarda superior mezenterik a. sol taraf>nda gastroduode-
nal a.i ve hemen hemen ayn> düzeyde birinci jejunal dal> ve-
rir ve bu ikincisi ortak alt pankreatikoduodenal a. ile a¤>zla-
fl>rken ilki sa¤ gastro-epiploik, üst pankreatikoduodenal aa.i
ve pilorik bir dal vermektedir (Siddharth). Karfl>lafl>lan en ga-
rip kal>plardan bir tanesinde üst mezenterik orijinin birinci
jejunal dal> ön ve arka pankreatikoduodenal arkadlardan dal
al>rken ikinci jejunal dal ön arkadla a¤>zlaflmakta, bu ise
transvers pankreatik a.e kat>lmaktad>r. Birinci jejunal dalla-
r>n orijin ve iletiflimlerine iliflkin çok say>da di¤er varyasyon
örnekleri kategorize edilebilmiflse de yukarda anlat>lan tipler
bu bölgede yap>lan cerrahi s>ras>nda bu damarlar>n dikkatle
incelenmesine olan gereksinimi do¤rulamaya yeterlidir.
ndan gelen kan jeju-
num ve ileum duvarlar>na farkl> uzunluklarda düz damarlar
yani arteriral vasa rectae üzerinden eriflir. Bu arteriae rec-
tae'nin ço¤u birbirine komflu ba¤>rsak arterlerinin yapt>¤>
mesi ile bunun jejunum veya ileum olup ol-
mad>¤> söylenebilir. n bir
duvara ve daha büyük bir sindirim yüzeyine
sahip olan jejunum daha kal>n ba¤>rsak dal-
lar> almaktad>r.
Üst mezenterik orijinin ilk jejunal dal>
çok kal>n olabilir (6 mm çapta) ve boylar> 6-
8 cm, çaplar> 3-4 mm olan dallar veren dört
genifl arkad (kemer) yapabilir. Öte yandan
birçok olguda ilk jejunal dal çok incedir (1-
2 mm) ve alt pankreatikoduodenal a. ile
a¤>zlafl>r veya bununla ortak bir orijine sa-
hiptir. Kal>n bir primer jejunal a.'i ikinci bir
silindirik jeunal a. izleyebilir. Üst mezente-
rik a.'in bunu izleyen ba¤>rsak dallar>n>n tü-
münün da¤>l>m> ve çap> kifliden kifliye de¤i-
fliklik gösterir ve ayn> kiflide kal>n ve ince
dallar herhangi bir kural veya düzen olmak-
s>z>n birbirlerine izler. Birinci ve ikinci jeju-
nal aa.in bir arkad üzerinden birbirleriyle
iletiflim kurdu¤u genellikle ifade edilirse de
birçok olguda bu tür bir köprü yoktur ve bi-
rinci jejunal a. ikinci ile hiçbir iletiflim gös-
termez. Sadece jejunumunun ilk 60 cm'inin
kan dolafl>m>n> ele alan bir çal>flmada befl
farkl> kal>p gözlenmifltir. Olgularda tek bir
jejunal dal %33 (40 örnekte), üç dal %27,
dört dal %20 ve befl ile alt> dal %10 ve
%10'unda görülmüfltür (Quenu ve ark.). Bü-
tün olgularda birinci (1-3) jejunal dallar ön
veya arka pankreatikoduodenal arkadlardan
ç>kmakta ve bunlar superior mezenterik a.'
e ortak bir pankreatikoduodenal a. (%40)
veya ayn> ad> tafl>yan iki ayr> damar yoluyla
(%60; Michels) ba¤lanmaktad>r. Bask>n ola-
rak, birinci jejunal dal, üst mezenterik a.in
sa¤ taraf>ndan bir pankreatikoduodenal ark-
dan (veya alt pankreatikoduodenal a.den)
ç>kmakta, jejunuma eriflmek üzere bu arkad
veya arterin arkas>nda seyretmektedir. Hiç
de ender olmayan di¤er duruma gelince, ön
veya arka (veya her ikisi) pankreatikodu-
odenal arkadlar superior mezenterik a.e
ba¤lanmamakta, bunun yerine bunun ilk je-
junal dal> ile, bu dal>n üst mezenterik a.in
sol taraf>ndan ç>k>fl>ndan sonra a¤>zlaflmak-
tad>r. Keza, ön pankreatikoduodenal arkad
üst mezenterik a.e kat>labilirken arka arkad
birinci jejunal dala kat>lmaktad>r. Çarp>c> fle-
kilde aberan olan örneklerde, birinci jejunal
dal alt pankreatikoduodenal a.den do¤mak-
ta, bu arter ise pankreas>n arkas>nda, üst
mezerterik orijinin aberan sa¤ hepatik
65
BÖLÜM X -- LEVHA 19
<
NCE VE
K
ALIN
B
A/IRSA/IN
K
AN
D
ESTE/<
(Sayfa 64'ün devam>)
(Sayfa 66'da devam ediyor)
ÇÖLORTAK OR
ÇÖLTRUNKUS
SPLENHEPATÜST
MEZENTERÇIKMAKTADIR
YER DE/SA/ HEPATARTER ÜST MEZEN-
TERPANKREATODENAL VE 1. J
EJUNAL ARTERLER
YER DE/SA/ HEPATÇIKMAKTADIR
AKSESUVAR
SA/ HEPATARTER ÜST MEZENTE-
RPANKREATODENAL ARTERLER
AKSESUVAR SA/
HEPAT1.JEJUNAL
ÖN ALT PANKREAT<-
KODUODENALDEN
KÖKEN ALMAKTADIR
TAM ÇÖL
HEPATOMEZENTER
(SOL HEPATAKSESUVAR SOL
GASTRÇIKIfiINA DED
SA/ GASTRO-
EPÜST MEZENTERTEN ÇIKMAKTADIR
(SOL GASTRAKSESUVAR
SOL HEPATARTERÇIKIfiINA
D
AKSESUVAR
SA/ HEPATARTER ÜST
MEZENTERÇIKMAKTADIR
TAM ÇÖL
HEPATOMEZENTER
TAM OLMAYAN ÇÖL
HEPATOMEZENTER
YER DE/HEPATÜST
MEZENTERKÖKEN
ALMAKTADIR
(1.JEJUNAL
ARTERDEN
ALT PANKREATODENALD
L
HEPATOMEZENTER
GASTROFRENTRUNKUS
HEPATOLTRUNKUS
SPLENMEZENTERÇIKMAKTADIR
(SOL GASTRARTERDEN
GELEN SOL
HEPATGEÇED
HEPATOGASTR
L