besler. Yukarda de¤inilen a¤>zlaflmalara ek olarak bunlar da
gluteal ve perineal aa.in dallar> ile iletiflim kurar. <ç pudendal
aa. alt rektuma birkaç dal da göndermekte olup bunlar leva-
tor ani kas> içinde dallan>r.
Middle rektal aa.in orijini de¤iflkendir ve çift veya üçlü
flekilde bulunabilirler. En s>k rastlanan fleklinde bunlar inter-
nal iliak (hipogastrik) aa.in ön bölümünden do¤ar; bazen,
inferior vezikal a.den ç>karlar. Pelvik peritonun afla¤>s>nda
bunlar pelvisin ba¤ dokusunu geçer, dallar>n> rektumun or-
ta k>sm>n>n ön-yan yüzlerine yayar ve yukarda üst rektal, afla-
¤>da alt rektal aa. ile a¤>zlafl>r.
Yukarda tart>fl>lan sa¤ ve sol rektal aa.in aksine middle
sakral a. tek bir damard>r, aortun arka yüzünden, aort bifür-
kasyonunun 1 cm'den biraz fazla üzerinden do¤ar ve koksik-
sin tepesine do¤ru uzan>r. En alt lumbar ve sa¤ ve sol yan
sakral aa.e ek olarak de¤iflik say>da rektal dallar verir ve bu
dallar, periton veya sigmoid mezokolona bitiflik olarak rektu-
ma do¤ru öne geçer ve di¤er rektal aa. ile a¤>zlafl>r. Rektuma
middle sakralle sa¤lanan kan deste¤inin önemi bir ölçüde
tart>flmal>d>r zira baz> yazarlar bunun ihmal edilecek kadar az
oldu¤unu söylerken di¤erleri, rektal eksizyon s>ras>nda bu
arterden olan kanaman>n, rektumun sakrumun önünden yu-
kar> kald>r>lmas> halinde çok fliddetli olabilece¤ini bulmufl-
lard>r (Turell).
n ba¤>rsaklar>n arteriyel kan almada kullan-
d>klar> genel flema birbirleriyle karfl>laflt>r>ld>¤> zaman arala-
r>nda bulunan en çarp>c> farkl>l>k bunlardan ilkinin tek bir
ana aort dal> olan superior mezenterik a.'in dallar> ile beslen-
mesine karfl>n kal>n ba¤>rsa¤a kan deste¤inin superior ve in-
ferior mezenterik aa. gibi iki ana aortik dal taraf>ndan sa¤lan-
mas>d>r. Di¤er farkl>l>klar ise arkadlar ve arteriae rectae'nin
ninin afla¤>s>nda, retroperitoneal olarak afla-
¤> do¤ru uzan>p sol common iliak a. ve veni
çaprazlar ve sigmoid aa.lerin sonuncusu ile
üst rektal a.'e çatallan>r.
a.'den ç>kan iki ila üç sigmoid aa. mezosig-
moid içinde bir arkad a¤> yapmakta olup
bunlardan ç>kan düz damarlar sigmoid ko-
lon ile desendan kolonun alt k>sm>n>n duva-
r>na do¤ru ilerler. Arkadlar ince ba¤>rsaklar
taraf>ndan sa¤lanan benzerleriyle a¤>zlafl>rsa
da bunlar daha kal>n damarlardan oluflmala-
r>na karfl>n daha az say>dad>r. Sigmoide gi-
den arteriae rectae bir baflka yerdekilere gö-
re daha uzun ve daha kal>n olup genel ola-
rak ince ba¤>rsaklar>n arteria rektalar>n>n
yapt>¤> tarzda ba¤>rsak duvar>na yanafl>r ve
girer. Yeni yap>lan araflt>rmalara göre (No-
er) damarlar duvar> mukozan>n serozal yü-
zünden ve kural olarak lateral tenia civar>n-
da direkt olarak aflar. (rsaklar>n ge-
çifli ile kolon divertiküllerinin geliflmesi ara-
s>ndaki olas> iliflki için sayfa 130'a bkz.).
Proksimalde, sigmoid aa.den do¤an ar-
kadlar sol kolikin desendan dal>, distalde,
en az>ndan olgular>n ço¤unda, superior
rektal a.den gelen rektosigmoid dallarla ile-
tiflim içindedir.
vam> olarak kabul edilebilecek bu son a.
rektosigmoid kavfla¤> beflleyen çok say>da
rektosigmoid dal verdikten sonra rektu-
mun arka yüzeyi üzerinde, peritoneal
uzant>n>n kaudalinde ince dallara bölünmek
üzere rektumun her iki yan>ndan afla¤>ya
inen iki yan dala çatallan>r (bkz.Levha 24).
Bu ikincil dallar kas k>l>f>n>, rektumun tüm
uzunlu¤u boyunca çeflitli düzeylerde deler
ve en sonunda submukozaya girip burada
düz damarlar halinde anal kanal>n rektal sü-
tunlar>na do¤ru afla¤>ya inip anal valvlerin
üzerindeki bir kapiller a¤da sonlan>r. Rektal
superior a.in dallar> seyirleri boyunca orta
ve alt rektal ve orta sakral aa.in dallar> ile
a¤>zlaflmakta olup bunlar ba¤>rsak kanal>n>n
en alt iki segmenti olan rektum ve anüse
kan sa¤lanmas>na kat>lmaktad>r.
Alcock kanal>n-
dan geçerken, iskiorektal fossan>n arka k>s-
m>nda inferior rektal aa.'i verir ve bunlar
obturator fasiyay> deler ve sonra çok say>da
(iki ila dört) dala ayr>l>r. Bu dallar besledik-
leri ve penetre olduklar> d>fl ve iç anal sfink-
ter kaslar>na eriflmek üzere medial yönde
seyreder. Bunlardan ç>kan son dallar anal
kanal>n submukozal ve subkütan dokusunu
69
BÖLÜM X -- LEVHA 23
<
NCE VE
K
ALIN
B
A/IRSA/IN
K
AN
D
ESTE/<
(Sayfa 68'in devam>)
(Sayfa 70'de devam ediyor)
DALAK FLEKSURASINA
GORTA KOL
SA/ KOLKOLORTAK OR
ORTA KOLYOKLU/U (YERSOL KOLKALIN B
ORTA KOLSPLENG
ANAHTAR
AMC AKSESUVAR ORTA
KOL
B ÜST REKTAL ARTER
B
D DUODENUM
HF KOLONUN HEPAT
FLEKSURASI
IC
IM ALT MEZENTER
ARTER
LC SOL KOL
M MARG
MC ORTA KOL
RC SA/ KOL
RS REKTOS
SA/ KOLORTAK OR
SA/ KOLARTER
S S
SF KOLONUN DALAK
FLEKSURASI
SM ÜST MEZENTER
ARTER
SR ÜST REKTAL ARTER