keza sinirler ve mezenterik lenf dü¤ümleri, ba¤>rsak ve kar>n
arka duvar> aras>nda seyreder.
Atnal> fleklinde bir yay olarak betimlenen kal>n ba¤>rsa-
¤>n çeflitli bölümleri (bkz.sayfa 54) ince ba¤>rsak anslar>n>
kuflatan bir çerçeve oluflturur. Bu çerçeve, öte yandan ven-
tral olarak ince ba¤>rsak anslar> ile ve özellikle desendan ko-
lon taraf>nda üst üste örtüflür. Ayn> flekilde, doluluk düzeyle-
ri ve pelvik organlarla olan iliflkilerine ba¤l> olarak ince ba-
¤>rsak anslar> gerçek pelvis içine do¤ru afla¤> yönde taflabilir
veya bir di¤er seçenek olarak, pelvik organlar büyük çapta
gerilmifl halde ise (örne¤in, gebelik) kranial yönde yer de¤ifl-
tirebilir.
fieklinin çok büyük çapta de¤iflmesi ve konumuyla ilgili
olarak ileri derecede hareketli olmas> nedeniyle büyük
omentum midenin büyük kurvaturundan afla¤> do¤ru bir
tente fleklinde sarkar (bkz.sayfa 23 ve NETTER KOLEKS
NU, Cilt 3/I, sayfa 49) ve kar>n ön duvar> ile ince ba¤>rsak
anslar> aras>na yay>l>r.
Jejunum anslar>n>n büyük k>sm> solda yukarda yer al>r-
ken ileumu oluflturanlar alt sa¤da bulunur. rsak me-
zenteri nedeniyle önemli düzeyde hareket edebildi¤inden
bunun tek tek anslar>n>n konumu, hatta ayn> kiflide, örne¤in
ba¤>rsa¤>n doluluk derecesi, peristaltizim ve vücudun konu-
muna ba¤>ml> olarak büyük çapta de¤iflkenlik gösterir ve bu
durum a¤>zdan kauçuk bir tüp yutturulduktan sonra radyolo-
jik inceleme ile gözlenebilir. Giderek k>salan mezenteri ile
düz hat üzerinde bulunan yegane k>sm> az çok sabit bir konu-
ma sahip olan terminal ileum olup bu, sa¤ psoas kas>n> sol-
dan sa¤a aflarak ileokolik kavflak noktas>na gider (bkz.sayfa
51).
47
rsak bir retroperitoneal k>s>m,
duodenum (bkz.NETTER KOLEKS
Cilt 3/I, sayfa 50, 54 ve 55) ve jejunum ve
ileum anslar>ndan oluflan bir mezenterik
bölümden kuruludur. rsa¤>n me-
zenterik bölümü oldukça önemli düzeyde
bireysel ve ifllevsel de¤iflkenlik gösterdi¤in-
den bunun toplam uzunlu¤u büyük çapta
de¤ifliklik göstermekte olup eriflkinler için
ortalama boy 5 m kadard>r ve bunun yakla-
fl>k beflte ikisi üst k>s>mdan (jejunum), beflte
üçü ise alt k>s>mdan (ileum) sorumludur. Je-
junum sol tarafta, ikinci lumbar vertebra ve-
ya bazen biraz daha kranialde duodenojeju-
nal fleksuradan bafllar (bkz.NETTER KO-
LEKSn
ba¤>rsak ile sa¤ iliak fossa bölgesinde birle-
flir (bkz.sayfa 52). Duodenojejunal fleksura
periton bofllu¤unun alt, yani infra-mezoko-
lik, bölgesine yerleflik olup bazen transvers
mezokolonun parietal ba¤lanma çizgisi ile
k>smen bütünleflebilir. Duodenojejunal flek-
sura ile ileokolik kavflak noktalar> aras>nda
ince ba¤>rsak mezenterinin ba¤land>¤> pa-
rietal çizgi (bkz.sayfa 26) solda yukardan
sa¤da afla¤>ya do¤ru oblik flekilde seyreder,
vertebran>n lumbar bölümünü, kal>n pre-
vertebral kan damarlar>n> (aort ve alt vena
kava) sa¤ psoas majoru ve sa¤ üreteri çap-
razlar. Mezenterin boyu parietal ba¤lanma
çizgisi üzerine sadece 15-20 cm kadar olup
ba¤>rsa¤a ba¤land>¤> çizgi boyunca (ba¤>rsa-
¤>n tüm uzunlu¤una karfl>l>k gelir) metreler-
ce uzunlu¤a eriflti¤inden ba¤>rsak içine do¤-
ru yelpaze fleklinde aç>lm>flt>r.
bakas>ndan oluflan mezenter ba¤>rsak ansla-
r>na çok genifl bir hareketlilik sa¤lar. Perito-
nun iki tabakas> aras>ndaki mesafe bo¤ doku
ve ya¤ doku ile doldurulmufl olup ya¤ doku-
sunun miktar> bir kifliden di¤erine çok bü-
yük ölçüde de¤iflir; bu dokunun içine gö-
mülü halde olan kan ve lenf damarlar>, ve
BÖLÜM X -- LEVHA 1
<
NCE
B
A/IRSAK
I
Topografi ve Ba¤lant>lar>
KAUÇUK B
GÖRÜLÜR HALE
GET
BA/IRSAK
TRANSVERS KOLON VE BÜYÜK
OMENTUM YUKARIYA KALDIRILMIfi
BA/IRSAKLARIN ÜZER
ÖRTEN BÜYÜK OMENTUM