mas> ile kal>n ba¤>rsakta çok belirgin olan haustrasyon teni-
alar>n tamamen gevflemesi halinde hemen tümüyle ortadan
kalkar.
Üçüncü yap>sal karakteristik olan appendices epiploica-
e büyüklükleri kiflinin beslenme durumuna göre de¤iflen,
üzüm salk>m> fleklinde, ya¤la dolu subseröz ceplerden olufl-
mufltur. Asendan ve desendan kolonda bunlar genellikle iki
s>ra halinde dizilmifl iken transvers kolonda tenia libera bo-
yunca giden tek bir s>ra oluflturur.
D>fl yüzeyden gözle görülen haustralar aras>ndaki olukla-
ra karfl>l>k gelmek üzere kal>n ba¤>rsa¤>n müköz membran>,
plicae semilunares ad> verilen hilal fleklinde transvers kat-
lanmalar yapar. Kural olarak, bu katlanmalar>n uzunlu¤u iki
tenia aras>ndaki mesafeye karfl>l>k gelirse de bazen bunlar bi-
raz daha uzun olabilir. rsaktaki Kerckring katlanma-
lar>n>n (bkz. sayfa 49) sadece mukoza ve submukozadan ku-
rulu olmas>na karfl>n plike semilunares sirküler kas katman>
da içerir.
rsa¤>n aksine kal>n ba¤>rsa¤>n mukozas> villöz
uzant>larla örtülü olmay>p bunun yerine derin, tübüler çu-
kurlar içerir ve bunlar>n derinli¤i rektuma do¤ru gidildikçe
art>p muskularis mukoze'ye kadar uzan>r. Submukozada,
mutad yap>lara (kan damarlar>, lenfatikler, Meissner submu-
kozal pleksus) ek olarak çok say>da soliter lenf dü¤ümleri
yerleflik olup bunlar tunika proprian>n retiküler dokusundan
köken al>r ve muskularis mukoze'den submukozaya penetre
olurlar.
Kal>n ba¤>rsa¤>n mukoza epiteli tek tabakal> uzun priz-
matik hücrelerden kurulu olup bunlar taze halde iken tesbit
edilecek olursa yüzeylerinde kütiküler bir görünüm verirler.
Goblet hücreleri, özellikle çukurlar>n dibinde çok say>da bu-
lunur.
Sindirim kanal>n>n tamam>n>n yap>s>na
uygun olarak kolon ve çekumun duvar> bir
mukoza, bir submukoza, bir çift katmanl>
kas ve, peritonla olan iliflkisine ba¤l> olarak,
bir seroza ve subseroza veya adventisyadan
yap>lm>flt>r. Öte yandan kolonun d>fl yüzü
ince ba¤>rsa¤>n d>fl yüzünden farkl> olup bu-
nun nedeni sadece bunun daha büyük çap-
ta oluflu olmay>p ayn> zamanda üç tane tipik
oluflumun bulunmas>d>r. Bunlar (1) üç tane
teniya, (2) haustra, ve (3) appendices epip-
loicae'dir.
Üç adet tenya yaklafl>k 8 mm ende, ko-
lonun tüm uzunlu¤u boyunca giden ve var-
l>klar>n> d>fl kas katman>na, yani longitüdinal
kaslara borçlu olan longitüdinal flerit olup
üniform bir k>l>f oluflturmaz. Bu üç fleridin
bulundu¤u bölgede longitüdinal kas kal>nl>-
¤> ile çok belirgin iken bunlar>n aras>nda yer
alan bölgeler sadece çok ince bir k>l>ftan
oluflur. Tenyalar>n her biri transvers kolon-
la olan topografik konumlar>na göre adlan-
d>r>l>r. Bunlardan biri olan tenia mezokolika
transvers kolonun arkas>nda, transvers me-
zokolonun ba¤lanma çizgisinde yer al>r ve
asendan ve desendan kolonda dorsomedial
olarak uzan>r. Büyük omentumun transvers
kolonun ventrokranial yüzeyinde yer alan
yap>flma çizgisi ile ilgili oldu¤u için tenia
omentalis ad> verilen ikinci tenia asendan
ve desendan kolonlar>n dorsolateral yüzü
boyunca seyreder. Serbest olmas> yani her-
hangi bir mezenterik veya omental ba¤lan-
ma ile ilgili olmamas> nedeniyle tenia libera
ad> verilen üçüncü tenia genel olarak trans-
vers kolonun kaudal (alt) yüzeyinde ve
asendan ve desendan kolonlar>n ön yüze-
yinde yer al>r. Apendiksin çekuma ba¤land>-
¤> nokta (bkz.sayfa 51) ile sigmoidin rektu-
ma geçti¤i noktada (bkz.sayfa 60) üç tenia
tek bir üniform kas k>l>f> yapmak üzere bir-
birlerine kar>fl>r ve bunlar proksimal rek-
tumda, yanlara göre ön ve arka k>s>mlarda
çok daha güçlü flekilde geliflmifltir. Genel
olarak, posterolateral ve ön tenialar orta ve
alt sigmoid bölgesinde genifl bir longitüdi-
nal flerit halinde birbirleriyle kaynafl>r.
Haustra tenialar aras>ndaki mesafeler-
de oluflmufl az veya çok belirgin keselenme-
lerdir. Bunlar birbirlerinden, farkl> derinlik-
te büzülme yapan sirküler oluklarla ayr>l-
m>flt>r. Belirgin olufllar>n>n derecesi teniala-
r>n kas>lmas>na ba¤>ml>d>r; Tenialar>n kas>l-
55
BÖLÜM X -- LEVHA 9
K
OLONUN
Y
APISI
HEPATFLEKSURA
EPTENAÇI/A ÇIKAR-
TAN KANCA
SEM(PL
REKTOSKAVfiAK
SMEZOKOLON
REKTUM
BÜYÜK OMENTUM (KES
TRANSVERS MEZOKOLON
SPLENFLEKSURA
KOLON: TÜM DUVARDAN BOYLAMASINA
YAPILMIfi KES
KOLON MUKOZASI; KRGOBLET HÜCRELER< (AZAN BOYASI, X 160)
ARGENTAF