background image
T
Taarrtt>>flflm
maa:: Trimetoprim-sulfametiksazo-
la ba¤l> Stevens-Johnson sendromu epider-
mal hasarla karakterize, benzer klinik eti-
yolojik ve histopatolojik bulgular> olan, bir-
biriyle iliflkili üç hastal>ktan biridir. E
Erriittee--
m
maa m
mu
ullttiiffo
orrm
mee bu hastada tarif edilen tipik
veya atipik hedef (iris) benzeri eritematöz
maküllerden oluflur. Müköz membran tu-
tulumu ya yoktur, ya da mininimaldir, vü-
cudun % 20'sinden az>nda reaksiyon mev-
cuttur. E
Erriitteem
maa m
mu
ullttiiffo
orrm
mee m
maajjo
orr (Stevens-
Johnson sendromu) eritema multiforme
bulgular>na ilaveten, daha fliddetli müköz
membran tutulumu ile karakterize olup,
vücudun % 10-20'si etkilenmifltir. Bu olgu-
da da oldu¤u gibi, hastalarda atefl ve du-
daklarla, intraoral mukozada veziküller
görülür.. T
To
ok
kssiik
k eep
piid
deerrm
maall n
neek
krro
olliizziiss (TEN)
vücudun % 20-30'unu tutar, bafllang>çta
hassas, birleflmeye meyilli eritem zaman
içinde bül oluflumuna ve erozyona neden
olur. fiiddetli mükoz membran tutulumu
ve atefl genellikle vard>r. Bu spektrumdaki
hastal>klar>n en iyi ne flekilde s>n>fland>r>la-
ca¤> konusunda halen bir fikir birli¤i yok-
tur.
Stevens-Johnson sendromu ve TEN'in
yabanc> bir antijene, ço¤unlukla da ilaca
karfl> geliflen bir immün reaksiyon oldu¤u
düflünülmektedir. Sitotoksik T-hücreleri
salg>lad>klar> sitokinlerle keratinosit deje-
nerasyonuna yol açarlar. Özellikle rekür-
ren eritema multiformede herpes simpleks
virus suçlanmaktad>r. Bu tip eritema multi-
formenin prognozu herpes simpleks virüse
efllik etmeyen eritema multiformeden daha
iyidir. Stevens-Johnson sendromu ve
TEN'e efllik eden ilaçlar sulfonamidler, ok-
sikam, non-steroidal anti inflamatuvarlar,
klormezanon, antikonvülzanlar ve allopu-
rinoldür. manlarda kortikosteroidler de eklenmifltir.
Sorumlu ilac>n iddia edildi¤i gibi hemen
kesilmesi, ço¤unlukla hastal>k seyrini de-
¤ifltirmez.
Stevens-Johnson sendromunun tahmini
insidans> y>lda 1-6/1.000.000 olgudur. Ste-
vens-Johnson sendromu veya TEN'de ilac>n
al>nma zaman> önemlidir. Bir ilaca ilk ma-
ruziyette reaksiyon genellikle ilk dozdan 7-
21 gün sonra ortaya ç>karken, tekrar maru-
ziyette çok fliddetli bir reaksiyon, bu hasta-
da oldu¤u gibi, iki gün içinde bafllayabilir.
Hem Stevens-Johnson sendromu, hem
de TEN için tedavinin as>l amac> destekle-
yici bak>md>r. Derinin genifl alanlar>n>n bül
ve erozyonlarla kapl> oldu¤u durumlarda,
özenli pansumanlar, izolasyon teknikleri,
IV s>v> ve elektrolit tedavisi ile enfeksiyon-
lar>n h>zl> tedavisi önemlidir. Bu tür hasta-
lar en iyi hastahanelerin yan>k ünitelerinde
tedavi edilirler. Sorumlu ilaç kesilmeli ve
ayn> grup ilaç kullan>lmamal>d>r. Çok flid-
detli tutulumlarda lenfopeni, nötropeni,
gastrointestinal hemoraji, karaci¤er yet-
mezli¤i ve pulmoner yetmezlik gibi multi-
organ yetmezli¤i geliflebilir. Stevens-John-
son sendromu ve TEN'de sistemik korti-
kosteriod kullan>m> tart>flmal>d>r. Ölümle-
rin ço¤u araya giren enfeksiyonlar veya s>-
v>-elektrolit imbalans>na ba¤l> oldu¤u için,
ço¤u doktor sistemik kortikosteroidlerin
kontrendike oldu¤una inan>r. Baz> küçük
say>l> araflt>rmalar, k>sa süreli sistemik kor-
tikosteroid kullan>m>n> destekler. Sorumlu
ilaç kesildi¤inde hastal>k kendini s>n>rlar,
bu yüzden sistemik kortikosteroid kullan>-
m> için nadiren endikasyon gerekir.
Burada sunulan hastada, deri tutulu-
mu % 20'di ve yan>k ünitesinde tedavisi
gerekliydi. TMP-SMX hemen kesildi. Ag-
resif s>v>-elektrolit tedavisi ve erode alanla-
r>n topikal bak>m> ile hasta minimal skarla
iyileflti.
7
T
Taan
n>>:: Trimetoprim-sulfametaksazola ba¤l> Stevens-Johnson sendromu
K
Klliin
niik
k <
nc
ciille
err
1. Eritema multiforme, Stevens Johnson sendromu ve toksik epidermal nekrolizis,
benzer klinik, etiyolojik ve histopatolojik özelliklere sahip bir grubu oluflturur, ancak
epidermal hasar>n derecesi hastal>klar aras>nda farkl>l>k gösterir.
2. Stevens-Johnson sendromuna yol açan flüpheli ilac>n saptanmas>, ilac>n ilk al>n-
ma zaman>na ba¤l> olarak de¤iflir. Hastan>n aylar veya y>llard>r kulland>¤> ilaçlara k>-
yasla, semptomlardan 7-21 gün önce bafllanan bir ilac>n sorumlu olma olas>l>¤> daha
yüksektir.
3. Sorumlu ilac>n hemen kesilmesi Stevens-Johnson sendromunun seyrini ço¤un-
lukla de¤ifltirmez.
4.Stevens-Johnson sendromunda sistemik kortikosteroid kullan>m> tart>flmal>d>r.
Kullan>lacaksa, k>sa süreli (5-10 günlük) olmal>d>r.