background image
Optik Sinir
Görme yolunun tamam> TKBK Cilt 5, Nöro-oftalmoloji'de tarif edilmifl ve resim ile gösteril-
mifltir. Görme sürecinde retinan>n katk>s>n>n ileri tart>flmas> için Cilt 12 Retina ve Vitreus'
a bak>n>z.
Anatomi ve Patoloji
Optik sinir, nörosensoriyal retina ile lateral genikulat ganglion aras>nda bir nöral ba¤lan-
t>d>r. Optik sinirin normal ve patolojik görünümü anlamak, klinisyene glokomu saptamak
için ve ayn> zamanda glokom hastalar>n> takibi için yard>mc> olur. Optik sinir, nöral do-
ku, glial doku, ekstrasellüler matriks ve kan damarlar>ndan oluflmaktad>r. Bireyler aras>n-
da önemli de¤iflkenlik olsa da, insan optik sinirinde retinal ganglion hücrelerinin (RGH)
yaklafl>k 1.2-1.5 milyon aksonu vard>r. RGH lerinin gövdeleri retinan>n ganglion hücre ta-
bakas>nda bulunur. l>r: ön optik sinir ve arka optik si-
nir. Optik sinirin ön bölümü, retinan>n yüzeyinden, sinirin globu terk etti¤i arka taraf>n-
da bulunan retrolaminar bölgesine uzan>r. Optik sinir bafl>n>n çap> ve optik sinirin göziçi
parças>n>n çap> yaklafl>k olarak 1.5mm dir; globu hemen terk etti¤i yerde kadar yaklafl>k
3-4mm ye kadar geniflleyebilir. Boyutunda büyüme aksonal miyelinizasyon, glial doku ve
leptomeninglerin bafllamas>na ba¤l>d>r (optik sinir k>l>f>). Optik sinir içinde aksonlar fasi-
küllere ayr>l>rken aralarda bulunan boflluklar> astrositler doldurur.
Primatlarda fluurlu görsel alg>lamada 3 major tip RGH rol oynar: Magnosellüler nöron
(M hücreleri), parvoselüler nöronlar (P hücreleri) ve konioselüler nöronlar (çift tabakal>
hücreler). M hücreleri genifl çapl> aksonlara sahiptirler, lateral genikulat ganglionun mag-
noselüler tabakas>nda sinaps yaparlar, lofl >fl>kta (skotopik durumlarda) parlakl>k de¤iflik-
liklerine duyarl>d>r, en genifl dendritik alana sahiptirler, öncelikle hareket alg>s> ile iliflkili
bilgiyi ifllerler ve renge duyarl> de¤ildirler. M hücreleri ile karfl>laflt>r>ld>¤>nda P hücreleri,
tüm ganglion hücrelerinin yaklafl>k 80%`nini oluflturur ve santral retinada yo¤unlaflm>fl
olup daha küçük akson çaplar>, daha küçük reseptif sahalar> ve daha yavafl ileti h>zlar>
vard>r. Onlar lateral genikulat ganglionun parvoselüler tabakalar>nda sinaps yaparlar. P
hücreleri renk görmede rol oynar, en aktif olduklar> zaman yüksek >fl>k koflullar> alt>nda-
d>r ve ince ayr>nt>lar> ay>rt edebilirler. Hücreler harekete karfl> duyars>zd>rlar ve yüksek
spasiyal (uzaya ait) frekans>na ait bilgiyi ifllerler. Daha önce tarif edilen çift tabakal> (ko-
nioselüler nöronlar) mavi-sar> renk karfl>tl>¤> ile ilgili bilgiyi ifllerler. Tercihen k>sa dalga
boylu perimetre ile aktive olan bu sistem, k>rm>z> ve yeflil konlar (sar>) aktive oldu¤u za-
man inhibe olur ve mavi konlar aktive oldu¤unda uyar>l>r. Çift tabakal> ve büyük olan M
hücrelerinin her biri RGH lerinin yaklafl>k 10%`nunu kapsar.
Optik sinir bafl>na girdikten sonra görülen sinir liflerinin da¤>l>m> fiekil 3-10'da göste-
rilmifltir. Diskin superior ve inferior kutbundan giren arkuat sinir lifleri, glokomatöz ha-
sara karfl> daha duyarl> gibi görünmektedir. Bu duyarl>l>k, glokomda görülen arkuat sinir
lifi demetinde s>k s>k oluflan görme alan> defektlerini aç>klar. Optik sinir bafl>ndaki akson-
lar>n düzenlenifli ve onlar>n hasara karfl> farkl>l>k gösteren duyarl>l>klar> daha sonra bu bö-
BÖLÜM 3:
Klinik De¤erlendirme
·
47