background image
44
GUNAIKEIA
VOL 18 Nr 4
2013
in de zwangerschap en post
partum. Het urinaire systeem
wordt enorm belast tijdens de
zwangerschap en de spreker
startte zijn voordracht dan
ook met een overzicht van de
fysiologie en neurologie van
de blaas. Hierna maakte hij
een duidelijk onderscheid tus-
sen het voorkomen van reten-
tie van urine in de zwanger-
schap vs post partum. Indien
urineretentie gedurende de
zwangerschap optreedt, be-
treft het een louter mechani-
sche unifactoriële retentie, bv.
door inklemming van ureter.
Dit treedt acuut op en is een
urgentie. Het instellen van de
diagnose en correcte behande-
ling werd vervolgens overlopen
(
Figuur 4).
De oorzaak van optreden van
urineretentie in het postpar-
tum is daarentegen veeleer
multifactorieel: neurologisch
(neuropraxie: schade myeline
rond zenuwen wat spontaan
regeneert), systemisch (eerste
48u postpartum treedt een fy-
siologische diurese op) alsook
mechanisch (oedeem t.h.v. tri-
gonum alsook rondom urethra
waardoor afklemming). Yip
et
al. publiceerden het optreden
van post-partumurinerentie in 1-4% van de vrouwen. In
een meta-analyse van Mulder en Roovers werden 4 ri-
sicofactoren voor het ontwikkelen van urinaire retentie
geïdentificeerd: kunstverlossing, epidurale anesthesia,
episiotomie en primipariteit. Kunstverlossing en epidu-
rale anesthesie kwamen in aanmerking als onafhanke-
lijke factoren. Yip
et al. hebben eveneens aangetoond dat
een verlengde eerste- en tweedefasearbeid (> 700min)
een onafhankelijke risicofactor is op het ontwikkelen van
postpartum urinaire retentie.
Met deze verworven kennis kunnen we een hoogrisicopa-
tiënte identificeren en verder nauwlettend opvolgen om
zo een
covered (klinisch onduidelijk) en covert (sympto-
matisch) urinaire retentie bij een patiënte in de eerste
6u post partum of na verwijderen van de blaassonde na
een sectio, niet te missen. De Decker stelt voor bij deze
specifieke groep een lage drempel tot bepalen van een
postmictioneel residu te hanteren. Wat de behandeling
betreft bestaat er nog geen vast protocol. Zo een gestegen
postmictioneel residu (> 300cc) wordt opgemerkt, verkiest
Bert De Decker intermittente katheterisatie boven een per-
manente sonde wegens het verminderd infectierisico en
betere opvolging van het verloop van de retentie.
Referenties
1.
DeLancey et al. Am J Obstet Gynecol 2008.
2.
MacArthur et al. BJOG 2011.
3.
Int Urogyn J 2011.
4.
BJOG 2013.
5.
Int Urogynecol J 2008.
6.
Goya M, Pratcorona L, Merced C, et al. Pesario Cervical para Evitar Prematuridad (PECEP)
Trial Group. Cervical pessary in pregnant women with a short cervix (PECEP): an open-
label randomised controlled trial. Lancet 2012;379(9828):1800-6.
7.
Liem S, Schuit E, Bais J, et al. Pessaries in multiple pregnancy as a prevention of preterm
birth (ProTWIN): a randomized controlled trial. AJOG 2012;208(1)Supplement:A1-A46, S2.
Figuur 4: Aanpak van acute urinaire retentie tijdens de zwangerschap.
Myomectomy
AUR
Emergency
catheterization
for drainage
Ultrasound for
identi cation of
uterine incarceration
Spontaneous resolution
of incarceration
No resolution
of incarceration
Prophylactic
maneuvers
Monitoring
Reduction
maneuvers
Anesthesia
Success: pessary
Preventive
maneuvers
Monitoring
Failure