background image
39
I
A
ndrologic
ˇ
V
ol
9
ˇ
nr 2
ˇ
2013
náást de demonen voor te komen, en
dan gewoonlijk zachtaardig, zeker niet
demonisch, afgebeeld, wat verder nog
eens duidelijk maakt dat het varken
geen vermomming is van een demon
of van demonische `lusten' maar een
geheel eigen positie inneemt.
h
ilarion
,
de
leerling
van
a
ntonius
Ook de fantasie van Hilarion, de leer-
ling van Antonius, werd door de Duivel
in vrouwelijke gedaante geprikkeld, zo-
als blijkt uit zijn Vita: (1. §3) De duivel
prikkelde daarom zijn zinnen, en ont-
stak in zijn rijpend lichaam het vuur van
de wellust... en een hele optocht van
ideeën overstroomde zijn geest over
dingen waarmee hij geen ervaring had
gehad
. En in hoofdstuk 4: Zo talrijk wa-
ren zijn verleidingen en zo verschillend
de valstrikken van de demonen, dag en
nacht... Hoe vaak wel niet, als hij lag,
verschenen er naakte vrouwen aan hem,
hoe vaak wel niet verschenen er overda-
dige bankettafels als hij vastte!
Antonius
en Hilarion konden weerstand bieden
aan de duivelse verleidingskunsten,
maar andere woestijnvaders bezweken
voor de Duivel, zoals beschreven in de
Historia Lausiaca (5). Zo is er het ver-
haal verteld door
Abt Johannes van Ly-
cus (Historia Lausiaca Hfst.XLII): Maar
toen begon de Verleider hem op de
proef te stellen... en toonde hem op een
avond de gestalte van een mooie vrouw
die door de woestijn dwaalde. Zij vond
de deur open en liep gewoon zijn cel
in, knielde aan zijn voeten en smeekte
hem om onderdak omdat de nacht haar
had overvallen. Hij had medelijden met
haar, en liet haar binnen, wat hij niet had
moeten doen.
(Figuur 14)
h
allucinaties
en
visioenen
Bij
vrouwelijke
mystici
Mystiek (van het Griekse
,
mystikos, `geheimzinnig') betreft het
hartstochtelijk streven naar een per-
soonlijke vereniging van de ziel met
God. Mystiek betekent het proberen
om één te worden met God, het god-
delijke of het bovennatuurlijke, of het
bereiken van een diepe staat van me-
ditatie. Veelal gebeurt dit door middel
van gebed, beschouwing of meditatie.
In sommige gevallen is sprake van sub-
jectieve ervaringen van bovennatuur-
lijke aard, of contact met een andere
werkelijkheid dan de gebruikelijke.
Deze contacten kunnen meer of min-
der intensief zijn. Al naargelang de
afstand tot het bovenaardse kunnen
zulke ervaringen uiteenlopen van een
eenvoudig besef van het hogere tot
aan een heftige vervoering, het buiten
zichzelf treden of het intens gewaar-
worden van het goddelijke.
Bekende vrouwelijke mystici zijn Ha-
dewijch, Hildegard von Bingen, Theresa
van Avila, Catharina van Siena, There-
sia van Lisieux.
Ook in de kunst werden deze vrou-
welijke mystici uitgebeeld tijdens hun
visioenen. Gianlorenzo Bernini (1508-
1680) gaf wel een onverhulde uit-
beelding van de Extase van de heilige
Theresa
als een orgasme eerder dan
van een mystiek gebeuren! Hetzelfde
zagen we ook op een beeld van haar in
de dom van Turijn
(Figuur 15)
.
d
e
d
uivel
en
vrouwen
in
de
woestijn
volgens
B
occacio
De Decamerone (ondertitel: Prencipe
Galeotto
) is een verzameling van 100
verhalen geschreven door de Italiaanse
dichter en geleerde Giovanni Boccaccio,
waarschijnlijk in de periode 1349-1360.
Dit middeleeuws allegorisch werk
wordt als zijn meesterwerk beschouwd
en behoort stilistisch tot het mooiste
proza uit de Italiaanse literatuur.
Dit werk, bestaande uit honderd no-
vellen, wordt verteld door drie man-
nen en zeven vrouwen tijdens een
verblijf van veertien dagen op het
platteland, waarnaar ze gevlucht zijn
voor de pest die in Florence woedt.
De titel zelf is een samenstelling
van de twee Griekse woorden
(Deka, tien) en (Hemera,
dag) en verwijst naar de tien dagen
waarop de verhalen verteld worden.
Vrijdag werd doorgebracht met ge-
bed en zaterdag werden er ook geen
verhalen verteld omdat de dames
die dag
besteedden aan hun toilet.
De naam die Boccaccio aan zijn werk
gaf was waarschijnlijk geďnspireerd
door Hexameron, een titel die fre-
quent gebruikt werd voor theologi-
Figuur 14: La tentation de Saint Hilarion, schilderij door Dominique Louis Féreol Papety,
(1815-1849).
Figuur 15: Santa Theresa in geestelijke
extase (of orgasme?) Duomo, Turijn.