background image
AC086N
CI/ELB/02/2013/099
Symptomen van benigne prostaathypertrofie en erectiestoornissen
Remming van PDE5, het basisprincipe van de gecombineerde
symptomatische werking van tadalafil (Cialis
®
)
Interview door Dominique-Jean Bouilliez
Hoe verklaart u de werking van tadalafil op de
symptomen van benigne prostaathypertrofie?
Dr. Lodewijk Van Wynsberge:
tadalafil heeft een effect op het
penisweefsel bij erectiestoornissen. Bij een seksuele prikkel wordt
er stikstofmonoxide vrijgemaakt in de corpora cavernosa. Dat
stikstofmonoxide activeert het guanylylcyclase, een enzym dat de
concentratie van cyclisch GMP verhoogt. De stijging van de concentratie
van cyclisch GMP in de corpora cavernosa veroorzaakt een relaxatie
van het gladde spierweefsel in de corpora cavernosa zodat bloed in
de penis stroomt met erectie als gevolg. Het fosfodiësterase 5 (PDE5)
breekt cyclisch GMP in de corpora cavernosa af; remming van PDE5
door tadalafil houdt de concentraties van cyclisch GMP in de corpora
cavernosa hoog. PDE5-remmers versterken zodoende de erectie via
relaxatie van de gladde spiervezels.
Speelt dat mechanisme ook een rol in de prostaat?
Het fosfodiësterase 5 is een enzym dat voorkomt in de gladde
spieren van de corpora cavernosa, de prostaat, de urethra, de blaas,
de bloedvaten, de ingewanden, de skeletspieren, de bloedplaatjes,
de nieren, de longen en het cerebellum. Het is evenwel nog niet
duidelijk hoe tadalafil de symptomen van BPH vermindert. Wel
weten we dat het effect van remming van PDE5 op de concentratie
van cyclisch GMP in de corpora cavernosa en de longarteriën ook
wordt waargenomen in de gladde spieren van de prostaat, de blaas
en de bloedvaten van de prostaat en de blaas.
Vier werkingsmechanismen worden gepostuleerd:
Ten eerste verlaagt de relaxatie van de stromacellen in de prostaat de
urinepassageweerstand in de wijder geworden prostatische urethra;
obstructieve mictieklachten verminderen. Ten tweede zorgt relaxatie van
de gladde muskulatuur in de blaaswand voor verminderde irritatieve
mictieklachten. Ten derde heeft tadalafil waarschijnlijk een effect op de
afferente zenuwen van de blaas en wordt de mictiereflex onderdrukt,
wat de irritatieve mictieklachten doet dalen. Ten vierde zorgt de relaxatie
van de bloedvaten van het klein bekken voor toegenomen bloedtoevoer
naar o.a. blaas en prostaat en vertraagt daarmee hun ischemisch
geinduceerde verouderingsproces.
Die 3 veronderstelde werkingsmechanismen zijn
een klasse-effect. Wat weten we meer bepaald over
tadalafil?
In klinische studies is aangetoond dat tadalafil 5mg eenmaal per
dag de mictieklachten verbetert. Tadalafil is de enige PDE5-remmer
waarvan dit momenteel bewezen is. Dit is te danken aan zijn zeer
lange werking (36 uur, halfwaardetijd van 17,5 uur), die zorgt voor
een blijvende remming van PDE5.
De studie van Oelke (1) is de eerste studie waarin werd aangetoond
dat het effect van tadalafil significant beter is dan placebo wat
betreft het urinedebiet en dit al vanaf de eerste week. Dit effect
was vergelijkbaar met dat van tamsulosine 0,4mg (hoewel de
twee geneesmiddelen niet direct met elkaar werden vergeleken).
Tadalafil werkt ook in op de detrusordruk op het ogenblik van het
maximale urinedebiet (pdet Qmax). Die resultaten moeten echter
nog worden bevestigd, vooral omdat dat niet de bedoeling was van
de studieopzet (2).
Hoe dan ook, de kernboodschap is dat we seksueel actieve mannen
die zowel LUTS-klachten als erectiestoornissen vertonen, nu kunnen
behandelen met één geneesmiddel.
Referenties
1. Oelke M, et al. Eur Urol 2012;61(5):917-25.
2. Chapple C Eur Urol 2012;61(5):926-7.
Twee derde van de mannen ouder dan 50 jaar met een benigne prostaathypertrofie (BPH) heeft geen
symptomen, maar het risico op de ontwikkeling van een symptomatische BPH stijgt met de leeftijd. Na de
leeftijd van 60 jaar heeft 60% van de mannen last van de prostaatklachten. Parallel met LUTS-klachten
neemt ook de incidentie van erectiestoornissen toe. Sinds einde 2012 is tadalafil 5mg eenmaal per dag,
toegelaten bij de behandeling van erectiestoornissen én LUTS-klachten, constateert dr. Lodewijk Van
Wynsberge, Urologie RZ-Tienen.
Lodewijk Van Wynsberge (Urologie RZ-Tienen)
AC086N.indd 2
16/04/13 13:38