op de voortplanting, is al lang bekend.
Al in 1922 heeft McDowell aangetoond
dat inhalatie van alcoholhoudende
gassen door ratten het aantal worpen
verlaagde (1). De ratten van de tweede
en de derde generatie hadden ook
minder jongen. Dat bewijst dus dat
chronisch alcoholisme een effect heeft
op verschillende generaties, een effect
epigenetische mechanismen.
mannelijke voortplanting
mannen tot feminisatie, gynaecomas-
tie, hypogonadisme, een verkleining
van de prostaat en verlies van natuur-
lijke groei van de seksuele beharing.
Dat is toe te schrijven aan een slechte
werking van de lever (2), maar ook aan
een rechtstreeks effect op de produc-
tie en het metabolisme van steroïden
in de gonaden en de werking van de
gonaden. Daardoor hebben patiënten
met een ernstig chronisch alcoholisme
lagere testosteronspiegels, die minder
goed reageren op hCG, en verhoogde
spiegels van SHBG, oestrogenen en
prolactine. Het effect doet zich echter
niet voor bij een beperkte alcohol-
consumptie en bij dieren stijgen de
concentraties van LH en FSH niet, zelfs
als de testosteronconcentratie daalt.
Dat wijst erop dat er wel degelijk een
probleem is met de hypothalamus-
hypofyseas, die onafhankelijk is van
testosteron.
Chronisch alcoholisme heeft ook een
direct effect op de spermatogenese,
wat zich uit in een kleinere diameter
infertiliteit (3). Chronisch alcoholisme
heeft ook veel metabole effecten:
osteoporose, disfunctie van het im-
muunsysteem, anemie, verminderde
werking van de spieren en de prostaat,
een effect dat zou kunnen te wijten
zijn aan de productie van bèta-en-
dorfines in de teelballen. Die laatste
remmen de synthese van testosteron
af door verlaging van de GnRH-spiegel
en stimulering van de apoptose van de
Leydig- en de Sertolicellen (4). Moge-
lijk spelen er echter nog andere me-
chanismen mee zoals oxidatieve stress
als gevolg van alcohol en peroxidatie
van lipiden (5). Ten slotte werden de
experimenten van McDowell overge-
daan en daarbij werd aangetoond dat
het gewicht van de ratten hoger was
en dat er meer mannelijke ratten wer-
den geboren dan vrouwelijke, zonder
belangrijke misvormingen (6).
achter ...
vaak menstruatiestoornissen, inferti-
liteit, miskraam en meer problemen
tijdens de arbeid. Alcohol veroorzaakt
ook een atrofie van de ovaria met
daling van de concentraties van oes-
(UZ Gent) en Pierre Bernard (UCL) op het 16
klinisch bewijsmateriaal bij de mens. Dat neemt niet weg dat de studies die werden uitgevoerd bij
dieren overtuigende resultaten hebben opgeleverd. Petra De Sutter (UZ Gent) gaf meer uitleg over
16
meteenhoogrisicoopfoetaalalcoholsyndroom.EengesprekmetPierreBernard(UCL).