bilaterale partiële nefrectomie uitge-
voerd, bij één patiënt met een interval
van 2 weken en bij de tweede met
1 jaar tussen. Chirurgie was geïndi-
ceerd wegens een bilateraal helder-
cellig niercarcinoom.
nodig wegens een bloeding. Gezien de
infiltratie van het perirenale vetweef-
sel en de wazige tumorafgrenzing werd
bij die patiënt uiteindelijk een radicale
nefrectomie uitgevoerd.
was 19,6 minuten (0-35) en gemid-
deld was de tumor 25mm (14-48mm)
groot. Het percentage complicaties
bedroeg 15%. Lichte complicaties
(graad II volgens de classificatie van
Clavien) waren urineweginfecties
(n = 2). Belangrijke complicaties waren
een bloeding waarvoor een transfusie
moest worden gegeven bij de eerste
patiënt die werd geopereerd, en arte-
riële hypertensie bij één van de twee
patiënten met een solitaire nier.
nierfunctie. Die vertoonde voor de
operatie al een nierinsufficiëntie met
een serumcreatinine van 2,5mg/dl.
Het betrof de patiënt bij wie een bi-
laterale partiële nefrectomie werd uit-
gevoerd met een interval van één jaar.
Bij die patiënten steeg het serumcrea-
tinine tot 2,8mg/dl 6 maanden na de
operatie.
ligne tumor: een heldercellig niercarci-
noom (n = 13) of een tubulopapillaire
tumor (n = 7) (Figuur 3). Het percen-
tage positieve marges was nul en tot
nog toe is er geen enkel recidief. De
follow-up is echter nog beperkt. Het
betrof overwegend pT1a-tumoren.
partiële nefrectomie kan worden
geëvalueerd met het `R.E.N.A.L.-
systeem', dat rekening houdt met de
ten opzichte van de bloedvaten
en de holtes. Simhan et al. hebben
aangetoond dat een complexere
tumor vaak aanleiding geeft tot
ernstige complicaties (1).
jaar geleden ingevoerd in de urologie
en is de referentietechniek gewor-
den voor een totale nefrectomie bij
tumoren tot cT2. Door die evolutie en
de technische moeilijkheden bij een
laparoscopische partiële nefrectomie,
hebben we bij nierkanker misschien te
vaak een radicale nefrectomie uitge-
voerd in plaats van een partiële.
belangstelling voor partiële nefrec-
tomie, ongeacht de toegangsweg
(2). Een partiële nefrectomie blijft de
beste behandeling bij een tumor van
minder dan 4cm, pT1a en bij sommige
tumoren van 4 tot 7cm, pT1b.
of robotgeassisteerde laparoscopie te
worden uitgevoerd, al is de postopera-
tieve morbiditeit dan toch significant
lager dan na open chirurgie. Bepaalde
obstakels bij een klassieke laparosco-
pie kunnen worden omzeild dankzij
van de robot. Dat is vooral zo tijdens
de kritieke fasen van resectie van de
tumor en hemostatische sluiting van
het resectiebed, die moeten worden
uitgevoerd met een zo kort mogelijke
warme-ischemietijd.
1.