kankerbehandelingen in
de pediatrie: opsporing,
preventie en behandeling
2. Kindercardiologie, Clin. Univ. St-Luc, UCL, Brussel
beeld van de mogelijkheden van de moderne genees-
kunde: de behandeling geneest aandoeningen die
vroeger niet te genezen waren. De 5-jaarsoverleving
bedraagt nu meer dan 80% en het aantal patiënten
dat kanker overleeft, neemt toe. Daarom moeten er
meer en meer aandacht besteed worden aan de bij-
werkingen van kankerbehandelingen (1, 2). Cardio-
toxiciteit is één van de meest ernstige chronische
complicaties na een kankerbehandeling en wordt
vooral veroorzaakt door gebruik van antracyclines en
mediastinale bestraling. Opsporing en behandeling
van die cardiotoxiciteit zijn nieuwe uitdagingen voor
kinderhematologen en -oncologen. Er is nog geen
consensus over de optimale cardiale follow-up bij
deze patiëntengroep.
termijn en nieuwe technieken voor een vroege opspo-
ring van late cardiotoxiciteit besproken.
lijnen voor cardiale follow-up, hoewel er meestal geen
internationale consensus bestaat. Toch raadt de Ameri-
can Heart Association (AHA) aan om voor de behande-
ling een transthoracale echocardiografie uit te voeren
bij alle kinderen die een potentieel cardiotoxische che-
motherapie zullen krijgen (3).
op lange termijn
zouden patiënten die kanker tijdens de kinderjaren
hebben overleefd, levenslang cardiologisch moeten
worden gevolgd. Met een oncologische voorgeschiede-
nis moet vooral rekening worden gehouden tijdens
een zwangerschap, bij een zware fysieke inspanning,
ernstige systemische infecties of een zware heelkundi-
ge ingreep. Echocardiografische evaluaties van de sys-
tolische linkerventrikelfunctie zijn reproduceerbaar. Een
echocardiografie blijft dan ook het meest gebruikte
screeningonderzoek.
nissen als gevolg van een oncologische behandeling op
te sporen. Bij het begin en op het einde van de behan-
deling wordt klassiek een 12 afleidingen-ecg afgeno-
men, maar er bestaan geen richtlijnen voor de juiste
timing van de follow-up op lange termijn.
potentieel cardiotoxische chemotherapie zullen be-
handeld worden, een transthoracale echocardiografie
uit te voeren voor de behandeling, met extra evaluaties
gie en -oncologie kan een groot aantal kinderen worden gene-
zen en de volwassen leeftijd bereiken. Kankerbehandelingen en
vooral antracyclines en radiotherapie van het mediastinum
kunnen echter cardiotoxisch zijn en veroorzaken op lange ter-
mijn een significante morbiditeit en mortaliteit. Dit overzicht
geeft een korte samenvatting van de verschillende bestaande
of nieuwe technieken voor cardiale follow-up van de patiën-
ten, de preventieve maatregelen om cardiotoxiciteit te beper-
ken en de behandeling van cardiale complicaties. Hart- en
vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij pati-
enten die als kind kanker hebben overleefd. Daarom is een
vroege opsporing van hartafwijkingen essentieel voor de prog-
nose op lange termijn van deze patiënten.