patiënten zelf geen optie. Educatieve initiatieven zijn dus in de eerste plaats gericht op de mantelzorger. De basisprincipes van de inrichting van de woning, van het `zorg dragen voor zichzelf', technieken om de patiënt te voeden, aan te kleden, zijn hygiëne te verzorgen, enz. maken eveneens deel uit van de educatie van mantelzorgers, maar in dit artikel beperken we ons tot het gedeelte gericht op het omgaan met gedragsstoornissen. aan hulpverleners', maatschappelijke hulp, psychologische ondersteuning, enz. We achtten mantelzorgers niet in staat om deel te nemen aan de aanpak van gedrags- stoornissen. Beetje bij beetje kwamen familieverenigingen en vervolgens bepaalde neurologen en geriaters tot de conclusie dat de mantelzorger een essentiële rol speelt in de behandeling van de patiënt. Hij heeft een reële therapeutische functie. Door een aangepaste houding en aangepaste reacties kan hij de chronische atypische ge- dragingen sturen en vermindert hij de frequentie en de ernst van de crisissen. Hij zal de crisissen als dusdanig (voor een deel) beter controleren dan geneesmiddelen, die overigens weinig effect en mogelijk zware bijwerkingen hebben, dit zouden doen. In die zin kan de houding die mantelzorgers aannemen op zich een soort psychothera- pie vormen, maar de snelheid waarmee de geheugenstoornissen en breder de |