middelen in het synoviaweefsel kunnen identificeren. Zo
hebben we kunnen aantonen dat geneesmiddelen zoals
methotrexaat, tocilizumab (een antistof tegen de receptor
voor IL-6) en rituximab (antistof die een depletie van B-
lymfocyten teweegbrengt) de expressie van genen die een
rol spelen bij de activering van T- en B-lymfocyten in het
gewrichtsvlies, vrijwel in dezelfde mate verminderen.
totaal andere moleculaire effecten en vermindert sterk de
expressie van genen die een rol spelen bij de celprolife-
ratie (waarschijnlijk die van de synoviale fibroblasten).
Deze unieke observaties openen nieuwe perspectieven
betreffende de selectie van de behandeling volgens het
moleculaire profiel dat je bij een gegeven patiënt wilt
remmen. Onze gegevens sluiten overigens zeer goed aan
len hebben opgedaan. Zo weten we bijvoorbeeld dat to-
cilizumab en rituximab beter werken bij patiënten met
reumatoïde artritis dan bij patiënten met seronegatieve
spondylartropathie.
len op de T- en de B-respons, die sterk tot expressie worden
gebracht bij reumatoïde artritis en minder bij spondylar-
tropatie. Zo zou het ook kunnen dat de synergetische klini-
sche effecten van methotrexaat en TNF-alfa-antagonisten te
danken zijn aan het feit dat ze gericht zijn tegen verschil-
lende moleculaire wegen bij reumatoïde synovitis, wat niet
het geval is met methotrexaat en tocilizumab, een combi-
natie waarvoor er geen sterk bewijs is dat ze synergetisch
werkt.
slissingen gaan nemen op grond van individuele criteria bij
patiënten met reumatoïde artritis. Momenteel vinden er
multicentrische studies plaats om dat verder uit te pluizen.
Aangezien de informatie die wordt verkregen door analyse
van het gewrichtsvlies relevant is voor de werking van de ge-
neesmiddelen bij reumatoïde artritis, zullen strategieën die
gebaseerd zijn op een analyse van de synovia waarschijnlijk
het meest efficiënt zijn.
tis heeft ons een beter inzicht gegeven in de pathogenese
van reumatische aandoeningen. Onze studies tonen aan
dat men ook op die manier diagnostische klinische stra-
tegieën kan ontwikkelen en dat die informatie bovendien
kan helpen bij het bepalen van de therapie om zo de be-
handeling van deze aandoeningen te verbeteren. Tegen die
achtergrond zou het weleens kunnen dat we in een nabije
toekomst synoviabiopten gaan afnemen onder echografi-
sche controle, gezien de analyse van die biopten diagnos-
tische en therapeutisch relevante waarde kan hebben voor
de reumatoloog.
1. nzeusseu Toukap a, galant C, Theate i, et al. identification of distinct gene expression
2007;56:1579-88.
matoid arthritis. arthritis res Ther 2009,11:r57.