background image
26
I
De Specialist
13-16
9 oktober 2013
www.despecialist.eu
De consumptie van palmolie neemt toe
In de westerse landen is de consumptie van palmolie
de jongste 10 jaar meer dan verdrievoudigd. Aangezien
palmolie in tal van voedingsmiddelen wordt gebruikt ­
vaak staat het vermeld onder de noemer `plantaardige
olie' ­ krijgen heel wat consumenten enorme
hoeveelheden van dit product binnen, meestal zonder het
zelf te beseffen.
Met alle gevolgen van dien...
Het probleem is dat palmolie, in tegenstelling tot de
meeste plantaardige oliën ­ die rijk zijn aan onverzadigde
vetzuren ­ een hoog gehalte bevat aan verzadigde vetzuren
(VVZ) (40%) en in het bijzonder aan palmitinezuur
(C16:0). Een overdadige inname van bepaalde VVZ (in
dalende volgorde: C14:0, C12:0 en C16:0) is gecorreleerd
aan een hoger risico op cardiovasculaire aandoeningen,
vooral doordat de plasmaconcentratie van LDL-C en de
verhouding totale cholesterol/HDL-C toeneemt. Deze
VVZ (ath-VVZ) onderscheiden zich hiermee van andere
verzadigde vetzuren zoals stearinezuur (C18:0) of vetzuren
met middellange of korte ketens (
10 koolstofatomen),
die dit atherogene potentieel niet hebben.
Ook het raffinageproces vormt een probleem. Zo
wordt palmolie bijvoorbeeld aan een hoge temperatuur
ontgeurd, waardoor er chloorpropanol vrijkomt, een stof
die erom bekendstaat genotoxisch en carcinogeen te zijn.
Op zich is het interessant dat palmolie isomeren van
vitamine E en precursoren van vitamine A bevat (althans
wanneer ze niet wordt geraffineerd), maar in termen van
potentiële voordelen voor de gezondheid weegt dit niet
op tegen het feit dat er ook ath-VVZ in zitten.
Niet meer weg te denken uit onze
voeding
VVZ verhogen proportioneel met hun concentratie het
smeltpunt van vetstoffen. VVZ zijn bovendien weinig
gevoelig voor oxidatie. Ze zorgen er met andere woorden
voor dat vetstoffen en de voedingsmiddelen waarin ze
verwerkt zijn, chemisch stabiel blijven en langer kunnen
worden bewaard. Doordat palmolie rijk is aan VVZ, is het
als product inzetbaar in tal van industriële toepassingen.
Bovendien wordt de consumptie van palmolie in de hand
gewerkt door het feit dat heel wat ontwikkelde landen
maatregelen hebben getroffen om het gebruik en de
consumptie van transvetzuren afkomstig van industriële
hydrogenering sterk te verminderen of zelfs volledig aan
banden te leggen. Palmolie vormt in dat opzicht een
goedkoop alternatief.
Het zit onder meer verwerkt in taartjes en cakejes,
bereide schotels, koffiekoeken, pizza's, quiches en
gezouten gebak, sandwiches, gesuikerde koekjes en repen,
smeerpasta's (de merken zijn bekend), margarines enz.
Kortom: producten waar we regelmatig mee worden
geconfronteerd. Samen kunnen deze voedingsmiddelen
zorgen voor een even grote inname aan ath-VVZ als bij
melkvetten. Bij bepaalde groepen van de populatie (INCA
2-onderzoek) ligt de consumptie zelfs hoger.
Dr. Jean-Yves Hindlet
JS0786N
Verzadigde en verborgen vetzuren
De voordelen van palmolie zijn erg geliefd
bij de agro-voedingsindustrie. Het is dan
ook de belangrijkste bron van vetstoffen
ter wereld geworden. In tegenstelling
tot andere plantaardige oliën, is
palmolie rijk aan atherogene verzadigde
vetzuren. Aangezien het product, vaak
verdoken verwerkt zit in heel wat
voedingsmiddelen en bereidingen, heeft
de Hoge Gezondheidsraad een advies
uitgevaardigd met betrekking tot dit
probleem voor de volksgezondheid.
Aandachtspunten voor de
consument
- Aangezien VVZ geen noodzakelijke
voedingsstoffen vormen, bestaat er niet
zoiets als een `aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid'. In een recent rapport (2011)
adviseert het ANSES om de inname van
ath-VVZ te beperken tot
8% van de
totale energie-inname. Voor een man
van 80kg en een vrouw van 65kg die een
matige lichamelijke inspanning leveren (en
daarbij respectievelijk 2.400 en 1.820kcal/d
verbranden), stemt dit overeen met een
inname aan ath-VVZ van respectievelijk
21g/d en 16g/d.
- Ook de inname van bepaalde melkvetten
zoals boter en slagroom moet worden
beperkt, aangezien ze een hoog gehalte aan
ath-VVZ bevatten.
- Voor hun vetinname opteren consumenten
best voor voedingsmiddelen die weinig ath-
VVZ bevatten en die rijk zijn aan oliezuur en
polyonverzadigde vetzuren uit de omega 3-
en omega 6-familie.
- Tot op vandaag is het niet verplicht
om aan te geven welk type oliën onze
voedingsmiddelen bevatten. Op etiketten
staat palmolie vaak vermeld onder
de noemer `plantaardige olie'. Vanaf
december zal een Europese wetswijziging
de fabrikanten echter verplichten om de
herkomst van oliën aan te geven.
MEDISCH & WETENSCHAPPELIJK NIEUWS
L'avis, dans son intégralité, se trouve sur le site
internet du Conseil Supérieur de la Santé: http://
tinyurl.com/CSS-8464-huiledepalme. Le groupe
de travail était présidé par le Pr Guy De Backer.
Palmolie zit onder meer verwerkt in taartjes, cakejes en gesuikerde
koekjes. Samen kunnen deze voedingsmiddelen zorgen voor een even
grote inname aan ath-VVZ als bij melkvetten. Bij bepaalde groepen van
de populatie ligt de consumptie zelfs hoger.
U kunt het advies integraal lezen op de
website van de Hoge Gezondheidsraad:
http://tinyurl.com/HGR-8464-palmolie
.
De werkgroep werd voorgezeten door
prof. Guy De Backer.