Vogels, psychiater, op verzoek van
het psychiatrisch ziekenhuis Sint-
deling voor de behandeling van borderliners.
"De meeste van mijn collega's verklaarden
mij compleet gek omdat het volgens hen on-
mogelijk zou zijn om die mensen allemaal sa-
men te zetten. Terwijl dat helemaal niet zo is."
emotioneel kwetsbare mensen, die bijna in
een soort van een emotionele tsunami te-
rechtkomen die ze onder controle moeten
proberen te houden zonder elke keer uit te
barsten in scenes of toe te klappen of de
emotionele hoogspanning weg te snijden, te
slikken, te branden, te spuiten of eetbuien te
krijgen. Destructief gedrag leren ombuigen
naar constructief gedrag, de emoties leren
dragen, dat is in feite de bedoeling van de
dialectische gedragstherapie."
terwijl borderliners altijd in extremen ver-
vallen. "De hele dag in je bed blijven lig-
gen, niks eten ofwel over-eten, heel veel
vrienden hebben of zich helemaal isoleren,
aantrekken en afstoten... Dat is een abso-
lute lijdensweg voor hen en niet in het
minst door de stigmatisering en negatieve
commentaren van anderen. Ze kunnen
bijzonder lastig zijn voor anderen, maar
ze weten niet hoe ze het anders moeten
doen. Dus leren we ze nieuwe vaardighe-
den om dat op een andere manier aan te
pakken. Borderliners moeten op tijd kun-
nen beseffen dat er echt een prikkel bin-
nenkomt, door oplettend te zijn tot in hun
kern, en dit nog voor ze onder hoogspan-
ning komen en er niet goed meer mee om
weten te gaan. Als patiënten dan toch in
ken ze over een aantal vaardigheden om
uit die toestand te raken. Bijvoorbeeld
afleiding zoeken, de voor en tegens afwe-
gen, evolueren naar radicale acceptatie..."
met borderliners en al tien jaar doen ze dat
volgens de dialectische gedragstherapie, een
gespecialiseerde psychotherapievorm die
`evidence-based' werkt. "Wat we vaststellen
is dat die hele dialectische gedragstherapie
niet echt vooruit gaat in Vlaanderen, ondanks
het feit dat deze psychotherapievorm wérkt
en ondanks het feit dat het ook niet zó inge-
wikkeld is. Maar het is nog altijd moeilijk om
mensen te vinden die er zich op willen toe-
leggen om dit stramien te volgen. Door deze
paradox kwamen we op het idee om onze
werking te beschrijven: we schrijven de the-
orielessen van de DGT-vaardigheidstraining
uit in een boek en we helpen patiënten en
begeleiders om die drempel te overwinnen".
patiënt zelf. Die kan er niet alleen zijn theo-
rie uit halen, maar er ook notities in maken,
waardoor het een individueel werkboek
wordt waarnaar men later nog kan terug-
grijpen. "We hebben gewoon expliciet en
helder uitgeschreven hoe we de therapie
nu al tien jaar geven in de dagelijkse prak-
tijk. Hierdoor hopen we om deze vorm van
psychotherapie wat te demystifiëren en
vooral meer transparant te maken."
Caroline Vogels, Marleen De Winne, Valerie Fonteyne,
Chris Deleu en Gwen Algoet verschijnt op 14 okto-
ber bij Standaard Uitgeverij Professional en is ook
te verkrijgen via het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-
Camillus, Beukenlaan 20, 9051 Sint-Denijs-Westrem.
psychiater Caroline Vogels een werkboek voor patiënten vol-
gens de dialectische gedragstherapie. "De nood in Vlaanderen
is gewoon hoog."
2,5 uur. "Dus als je het degelijk wil
doorlopen, heb je ruim zes maanden
"Soms moet je de modules twee keer vol-
gen, wat betekent dat één jaar effectieve
therapie met daarna nog opvolging nood-
zakelijk is."
à 2 procent van de bevolking. "Uiteraard
zijn ze niet allemaal zo ziek dat ze behan-
opgenomen moeten worden, maar er zijn
toch heel wat diep emotionele mensen die
schade kunnen aanrichten. We denken in
onze praktijk altijd dat we veel minder pro-
blemen zouden kennen met de jeugd als
we die modules in het secundair onderwijs
zouden kunnen geven", aldus Vogels.
probleem hanteerbaar lijkt. "Maar er zijn
er die dan als depressief worden bestem-
peld, of lijdend aan een angststoornis of
op een afdeling voor alcohol- of drugsver-
slaving terechtkomen, terwijl de onderlig-
gende persoonlijkheidsproblematiek niet
voldoende aangepakt wordt. Ik merk dat
patiënten vaak een aantal hulpverleners
moeten aflopen vooraleer er een diagnose
gesteld wordt. Voorheen werden ze gezien
als manipulerend, echte lastpakken of on-
behandelbaar en werden ze meestal ook
uit de praktijken en ziekenhuizen geweerd.
Mijn frustratie is dat de dialectische ge-
dragstherapie zo weinig wordt toegepast,
terwijl het om patiënten gaat die enorm
veel lijden, maar voor wie de prognose
voor genezing goed is. Dus gebruik die
therapie."
vindt Vogels, niet alleen ambulant, maar
ook in een ziekenhuissituatie. "In een zie-
kenhuis werk je met een team en daar zit
altijd beweging in: mensen worden zwan-
ger of ziek, vertrekken naar een andere
job... Bij de dialectische gedragstherapie
is het niet zó moeilijk om dat kader ge-
installeerd te krijgen binnen een dyna-
misch team, terwijl het bij andere vormen
van therapie soms lang duurt voor je alle
neuzen in dezelfde richting krijgt. Psycho-
therapeutische behandelingen komen in
de artsenopleiding niet aan bod, maar de
modules die wij beschrijven zijn zo opge-
steld dat iedereen, ook niet-artsen, er iets
aan heeft. Het zijn geen uitzonderlijk rare
dingen die daarin staan."
vier grote modules: kernoplettendheidsvaardigheden of mind-
fulness, crisisvaardigheden, emotieregulatievaardigheden en
intermenselijke effectiviteit.